
• CV-ja e shkruar prej tij, teksa i drejtohet Institutit të Studimeve Shqiptare
• Koliqi konsiderohet nga historianët si paraprirës dhe themelues i Akademisë së Shkencave
Ernest Koliqi është një nga intelektualët më të mëdhenj shqiptar, që dha një kontribut të shquar për letërsinë, arsimin dhe kulturën shqipe në Shqipërinë e para 1944, ku ishte Ministër i Arsimit, dhe në diasporën shqiptare në Itali pas 1944. Koliqi themeloi Institutin e Studimeve Shqiptare më 1941 në Tiranë dhe Katedrën e gjuhës dhe letërsisë shqipe në Romë, botoi Revistën Shejzat dhe u angazhua me mërgatën politike shqiptare më mërgim, duke qenë një ndër anëtarët kryesor të Bllokut Kombëtar Indipendent.
I lindur në Shkodër, ku edhe mori edhe mësimet e para, më pas u zhvendos në Itali, për të studiuar në Brescia dhe më vonë, pranë Universitetit të Padovës. Ernest Koliqi shkroi e përktheu shumë, në prozë e poezi. Iu kushtua edhe shqipërimit të kryeveprave të letërsisë botërore e sidomos të asaj italiane. Përktheu poetët e mëdhenj të Italisë: Danten, Petrarkën, Arioston Tason, Karduçin, Paskolin e poetë të tjerë të kohëve më të vona. U shqua për mbledhjen dhe botimin e folklorit, sidomos të atij arbëresh.
Poet, shkrimtar, dramaturg, dijetar dhe përkthyes, Koliqi ipërgatitur me njohuritë më të përparuara të kohës u përpoq të shkruante një histori të letërsisë shqiptare, pa ndonjë ndikim prej ideologjive politike apo faktorëve të tjerë.
Veprat e tij janë përkthyer gjermanisht, italisht, anglisht, arabisht, greqisht. Bashkëpunoi dhe shkroi në revistat dhe gazetat më me rëndësi të Shqipërisë mes dy luftrave botërore, si tek Hylli i Dritës, Leka, Gazeta Shqiptare, Illyria, Përpjekja Shqiptare, Minerva, Besa, Koha jonë, Jeta Katholike, Lajmtari i të Mërguemit etj.
I sulmuar rëndë nga sistemi komunist në Shqipëri, Koliqi edhe sot vijon të njihet jo aq shumë në Shqipëri, sidomos nga të rinjtë. Krijimtaria e tij rishfaqet me botime sporadike, kryesisht në Shkodër; ndërsa në Kosovë janë botuar tashmë një pjesë e mirë e veprës në serinë e veprave të zgjedhura, kurse arbëreshët ende pagëzojnë fëmijët dhe shkolla me emrin e tij.
Kontributin e tij është e pamundur ta përmbledhësh në pak rreshta, por themelimi i Instituti të Studimeve Shqiptare, është një nga krijesat e tij të vyera. Si intelektual, njeri patriot dhe largpamës, sot historianët e cilësojnë Ernest Koliqin si paraprirës dhe themelues i “Akademisë së Shkencave”.
Prof. Romeo Gurakuqi kur flet mbi kontributin e elitës intelektuale gjatë pushtimit fashist, shkruan se: “Mund të konsiderohen si pjesë e “arkitekturës institucionale” shkencore dhe kulturore që italianët u munduan të krijonin në Shqipëri, në mbështetje të politikës së tyre të lejimit të zhvillimit të patriotizmit dhe nxitjes së studimeve albanologjike, për të kamufluar politikat e tyre ekspansioniste, por që u shfrytëzua maksimalisht nga njerëzit e kulturës shqiptare, për t’i dhënë një nxitje të mëtejshme, pa veshje fashiste, studimeve shkencore, të arsimit e kulturës shqiptare dhe nxitjes së jetës intelektuale.”
Si ministër i Arsimit ai mblodhi në kabinetin e tij studiuesit dhe shkrimtarët më të spikatur, me të cilët zhvilloi një veprimtari mjaft të dendur në dobi të kulturës kombëtare.
Ndaj dhe për herë të parë VNA, sjell sot , jetëshkrimin origjinal të firmosur prej Ernest Koliqit kur ishte Ministër Arsimit, në letrën drejtuar Institutit të Studimeve Shqiptare, në drejtim të së cilit u vu më 1941.