Ekskluzive 15 Tetor 2024, 14:06 Nga VNA

VNA sjell për herë të parë jetëshkrimin origjinal të Ernest Koliqit

Ndaje në Whatsapp
VNA sjell për herë të parë jetëshkrimin origjinal

• CV-ja e shkruar prej tij, teksa i drejtohet Institutit të Studimeve Shqiptare

• Koliqi konsiderohet nga historianët si paraprirës dhe themelues i Akademisë së Shkencave

Ernest Koliqi është një nga intelektualët më të mëdhenj shqiptar, që dha një kontribut të shquar për letërsinë, arsimin dhe kulturën shqipe në Shqipërinë e para 1944, ku ishte Ministër i Arsimit, dhe në diasporën shqiptare në Itali pas 1944. Koliqi themeloi Institutin e Studimeve Shqiptare më 1941 në Tiranë dhe Katedrën e gjuhës dhe letërsisë shqipe në Romë, botoi Revistën Shejzat dhe u angazhua me mërgatën politike shqiptare më mërgim, duke qenë një ndër anëtarët kryesor të Bllokut Kombëtar Indipendent.

I lindur në Shkodër, ku edhe mori edhe mësimet e para, më pas u zhvendos në Itali, për të studiuar në Brescia dhe më vonë, pranë Universitetit të Padovës. Ernest Koliqi shkroi e përktheu shumë, në prozë e poezi. Iu kushtua edhe shqipërimit të kryeveprave të letërsisë botërore e sidomos të asaj italiane. Përktheu poetët e mëdhenj të Italisë: Danten, Petrarkën, Arioston Tason, Karduçin, Paskolin e poetë të tjerë të kohëve më të vona. U shqua për mbledhjen dhe botimin e folklorit, sidomos të atij arbëresh.

Poet, shkrimtar, dramaturg, dijetar dhe përkthyes, Koliqi ipërgatitur me njohuritë më të përparuara të kohës u përpoq të shkruante një histori të letërsisë shqiptare, pa ndonjë ndikim prej ideologjive politike apo faktorëve të tjerë.

Veprat e tij janë përkthyer gjermanisht, italisht, anglisht, arabisht, greqisht. Bashkëpunoi dhe shkroi në revistat dhe gazetat më me rëndësi të Shqipërisë mes dy luftrave botërore, si tek Hylli i Dritës, Leka, Gazeta Shqiptare, Illyria, Përpjekja Shqiptare, Minerva, Besa, Koha jonë, Jeta Katholike, Lajmtari i të Mërguemit etj.

I sulmuar rëndë nga sistemi komunist në Shqipëri, Koliqi edhe sot vijon të njihet jo aq shumë në Shqipëri, sidomos nga të rinjtë. Krijimtaria e tij rishfaqet me botime sporadike, kryesisht në Shkodër; ndërsa në Kosovë janë botuar tashmë një pjesë e mirë e veprës në serinë e veprave të zgjedhura, kurse arbëreshët ende pagëzojnë fëmijët dhe shkolla me emrin e tij.

Kontributin e tij është e pamundur ta përmbledhësh në pak rreshta, por themelimi i Instituti të Studimeve Shqiptare, është një nga krijesat e tij të vyera. Si intelektual, njeri patriot dhe largpamës, sot historianët e cilësojnë Ernest Koliqin si paraprirës dhe themelues i “Akademisë së Shkencave”.

Prof. Romeo Gurakuqi kur flet mbi kontributin e elitës intelektuale gjatë pushtimit fashist, shkruan se: “Mund të konsiderohen si pjesë e “arkitekturës institucionale” shkencore dhe kulturore që italianët u munduan të krijonin në Shqipëri, në mbështetje të politikës së tyre të lejimit të zhvillimit të patriotizmit dhe nxitjes së studimeve albanologjike, për të kamufluar politikat e tyre ekspansioniste, por që u shfrytëzua maksimalisht nga njerëzit e kulturës shqiptare, për t’i dhënë një nxitje të mëtejshme, pa veshje fashiste, studimeve shkencore, të arsimit e kulturës shqiptare dhe nxitjes së jetës intelektuale.”

Si ministër i Arsimit ai mblodhi në kabinetin e tij studiuesit dhe shkrimtarët më të spikatur, me të cilët zhvilloi një veprimtari mjaft të dendur në dobi të kulturës kombëtare.

Ndaj dhe për herë të parë VNA, sjell sot , jetëshkrimin origjinal të firmosur prej Ernest Koliqit kur ishte Ministër Arsimit, në letrën drejtuar Institutit të Studimeve Shqiptare, në drejtim të së cilit u vu më 1941.

Video

Një avion pasagjerësh i kompanisë Blue Islands u detyrua të bëjë një ulurje emergjente në aeroportin e Birminghamit pas një defekti teknik. Avioni ATR 72 (G-ISLO) u ul me sukses, pavarësisht erërave të forta deri në 30 mph. Ekipet e emergjencës u vunë në gatishmëri dhe shoqëruan avionin pasi ai devijoi pak nga qendra e pistës. Sipas kompanisë, piloti ndoqi procedurat standarde të sigurisë, ndërsa aeroplani po kontrollohet nga inxhinierët. Pamjet e uljes kanë marrë gati 30 mijë shikime në YouTube, me pilotët që u vlerësuan për profesionalizmin e tyre.

Mbreti Karl III u bë monarku i parë britanik që lutet me një papë në Vatikan pas 500 vitesh. Në një ceremoni solemne, mbreti iu bashkua Papa Leonit XIV, në lutjet që u lexuan në gjuhën angleze. Ai ishte shoqëruar nga Mbretëresha Kamila, e cila mbante një vello të zezë, në përputhje edhe me rregullat e kishës katolike. Momenti historik në Kapelën Sistine ishte hera e parë që një monark dhe Papa bashkohen në një ngjarje të tille që nga vitit 1534, kur Mbreti Henry VIII e shpalli veten kreun e Kishës së Anglisë dhe u shkëput nga autoriteti papnor i Kishës Katolike të Romës. Ky ishte takimi i parë i monarkut 76-vjeçar, kreu i kishës anglikane, me Papa Leonin, që kur ati i shenjtë mori detyrën në muajin maj pas vdekjes së Papa Françeskut. Mirëpo ngjarja historike, u zbeh disi nga skandalet që kanë prekur familjen mbretërore javët e fundit, që lidhen me vëllain e Karl, Princin Andrew.

Një aksident ajror ka ndodhur në aeroportin Paramillo në Táchira, Venezuelë. Një aeroplan me dy motorrë tip Piper Cheyenne, u rrëzua disa sekonda pas ngritjes, pranë Parkut Kombëtar San Cristóbal, dhe shpërtheu në flakë pas përplasjes. Në ngjarje humbën jetën dy persona, piloti me përvojë Toni Bortone dhe pasagjeri Juan Maldonado, ndërsa dy të tjerë u plagosën.

Lum kush e ka këtë shans.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme