Politika 21 Qershor 2025, 20:40 Nga VNA

Pjerin Ndreu do t'i heq emrin Shëngjinit, arkeologu publikon hartën e 1690-s: Toponim i periudhës romake

Ndaje në Whatsapp
Pjerin Ndreu do t'i heq emrin Shëngjinit, arkeologu publikon

Shëngjinit do t'i ndryshohet emri. Shumë shpejt kjo qytezë do quhet "Willson". Në nder të presidentit amerikan Thomas Woodrow Wilson. Vendimi për shumë kënd është suprizë dhe vjen si një rrufe në qiell të hapur. Lajmi në fakt është bërë publik nga kryebashkiaku i Lezhës, Pjerin Ndreu. Përmes një statusi në Facebook, Ndreu shkruante se "Me nje dekret te vitit 1924, Fan Noli, emertoi Shengjinin me emerin "Willson", ne nder te Presidentit Amerikan te asaj kohe, Willson! Po sikur ta ribejme perseri vendimin?" Mbetet e paqartë arsyet e këtij ndryshimi dhe përshumë kënd është e pavend. Pas këtij lajmi të shumtë kanë reaguar. Helidon Sokoli, arkeolog dhe specialist i fushës ka risjellë për publikun një hartën e gjirit të Drinit, Coronelli, Atlante Veneto, 1690. Sipas arkeologut, në fakt Shëngjini është një toponim i periudhës romake, dhe si i tillë ai daton prej shekujsh si i tillë. Shkrimi i plotë Lindja dhe jetëgjatësia e një toponimie kalon në një proces të gjatë të shtrirë në kohë. Merr shkas nga relievi apo pozita gjeografike. Mund të shënjohet nga historia për nga aktiviteti njerëzor apo ngjarje të caktuara. Hyn në memorie kolektive  për zakone a të dhëna të tjera etnografike. Toponimia i mbijeton shekujve duke marr trajta gjyhësore, përshtatje, shtrembërime dialektore për të ardhur deri në ditët tona. Porti i Shën Gjinit përmendet që në periudhën romake " tutissimus portus Nymphaeum". Në veprën "Commentarii de Bello Civili", Cezari përmend një port të quajtur Nymphaeum, të pozicionuar rreth tri milje nga qyteti i Lezhës: "Portum Nymphacum ab Lissum tribus millibus passuum distantem cepit..." (C. Iulii Caesaris Commentarii de Bello Civili, lib. III, c. 29) Ky përshkrim përputhet me pozicionin e portit të Shëngjinit, dhe shumë studiues e identifikojnë këtë emër të lashtë me Meduan mesjetare. Vendndodhja e tij strategjike pranë deltës së Drinit i jepte rëndësi ushtarake dhe logjistike. Emri "Medea" haset për herë të parë në një dokument venecian të vitit 1313,  në një dokument të Republikës së Raguzës, dhe më pas në hartën e vitit 1426 të hartografit Pietro Vesconte. Në dokumentet veneciane, emri "Medea" ose "Medua" lidhet me një vend të izoluar, të papopulluar, që përdorej më tepër nga detarët për strehim në kushte të motit të keq sesa për tregti. Sipas Vincenzo Coronelli, një hartograf dhe enciklopedist venecian i shek. XVII, Medua përshkruhej si "Porto capace di grandi navigli" ( i aftë për të pritur anije të mëdha). Por kronikani  Marin Bolizza (shek. XVII), që përshkroi rrjetin e rrugëve osmane në Ballkan, vëren "Il porto ha tre o quattro piedi d’acqua: basso, ma sufficiente per barche piccole..." Kjo nënkupton se thellësia ishte rreth 1–1.2 metra, e krahasueshme me grykëderdhjen e Drinit. Kjo e kufizonte Meduen vetëm për përdorim nga anije të vogla, shpesh të përdorur nga piratë apo tregtarë lokalë, ndërsa vetë zona ishte e pabanuar dhe e izoluar, e lidhur me Lezhën vetëm nëpërmjet një shtegu të vështirë përmes kodrës së Rencit. Emri Shëngjin është një trajtë dialektore e shtrembëruar lokale e Shën Gjon/Sh'Njon (Shën Gjon Pagëzori) që gjiri i vogël duhet ta ketë marrë në periudhën veneciane kur fillon dhe përmendet dhe kisha bashkë me portin  me të njëjtin emër, San Giovanni di Medua. Nga Helidon Sokoli

Video

Live nga Tempulli i Demokracisë

Dikush që gjen raport mjekësor sa herë i duhet të shkojë në prokurori…

Deputeti i PD-së, Bledion Nallbati mbërrin në Prokurorinë e Posaçme. Ende nuk dihen arsyet e thirrjes së tij në SPAK.

Shemben ura dhe rrugë në Mirditë, izolohet fshati Thirrë Reshjet e dendura të shiut gjatë natës kanë izoluar fshatin Thirrë në njësinë administrative Fan, Mirditë. Si pasojë e prurjeve të shumta të lumit, është shembur rruga që lidh fshatin me Rrugën e Kombit, duke vështirësuar lëvizjen e banorëve. Janë raportuar dëmtime edhe në disa ura që lidhin fshatrat përreth.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme