
Prej disa kohësh, komuniteti shkencor duket se është më së shumti dakord se "shëndeti" i shtresës së ozonit në stratosferë po përmirësohet gradualisht. Dhe kjo është pa dyshim një gjë e mirë, pasi shtresa e ozonit mbron jetën në Tokë nga rrezatimet ultravjollcë të emetuara nga Dielli. Gjërat, megjithatë, komplikohen kur marrim parasysh faktin që ozoni është gjithashtu një gaz serrë.
Në këtë drejtim, rezultatet e një studimi të publikuar në revistën Atmospheric Chemistry and Physics sugjerojnë se "shërimi" i shtresës së ozonit mund të kontribuojë në ngrohjen globale me rreth 40% më shumë sesa ishte parashikuar më parë.
Më konkretisht, autorët e studimit kanë simuluar përmes modeleve kompjuterike se si do të ndryshojë atmosfera deri në vitin 2050 dhe çfarë efektesh do të kenë këto ndryshime në sasinë e nxehtësisë së bllokuar pranë sipërfaqes së Tokës. Parametrat e përdorur janë menduar për të simuluar një skenar me pak zbatim të masave kundër ndotjes së ajrit, por njëkohësisht me eliminim gradual të CFC-ve dhe HCFC-ve. Këta të fundit janë gazra që dëmtojnë shtresën e ozonit dhe që, për më tepër, janë vetë gazra serrë. Janë ndaluar nga Protokolli i Montrealit, që hyri në fuqi në vitin 1989 dhe është ratifikuar nga 197 vende, përfshirë Italinë. Që prej atëherë, emetimi i substancave që dëmtojnë ozonin është kufizuar ndjeshëm.
“Vendet po bëjnë gjënë e duhur duke vazhduar ndalimin e substancave kimike të quajtura CFC dhe HCFC që dëmtojnë shtresën e ozonit mbi Tokë. Megjithatë, edhe pse kjo ndihmon në riparimin e shtresës mbrojtëse të ozonit, kemi zbuluar se ky rikuperim i ozonit do ta ngrohë planetin më shumë nga sa kishim menduar fillimisht”, shpjegon Bill Collins, autori i parë i studimit dhe pedagog në departamentin e meteorologjisë në Universitetin e Reading (Mbretëria e Bashkuar).
Sipas simulimeve, një pjesë e këtij kontributi në ngrohjen globale vjen pikërisht nga rikthimi i shtresës së ozonit në stratosferë, dhe një pjesë tjetër nga akumulimi i pararendësve të ozonit (si pasojë e aktiviteteve njerëzore, si qarkullimi i automjeteve dhe veprimtaria e fabrikave) në pjesën e atmosferës më pranë sipërfaqes së Tokës.
Vrima në shtresën e ozonit mbi Antarktidë duket se ndjek prirje të pazakonta.
Megjithatë, mbrojtja e shtresës së ozonit mbetet thelbësore për shëndetin e njeriut, si edhe për mbrojtjen e kafshëve dhe bimëve. Ekspozimi ndaj niveleve të larta të rrezatimeve ultravjollcë – ato që bllokohen pjesërisht nga ozoni – rrit për shembull rrezikun për kancer të lëkurës. Po ashtu, një studim i publikuar në vitin 2024 në Global Change Biology paralajmëronte për rrezikun që u kanoset specieve të kafshëve që jetojnë në Antarktidë nëse ekspozohen ndaj niveleve të larta të këtyre rrezatimeve.
Njëkohësisht, ky kërkim i ri sugjeron se politikat klimatike duhet të përditësohen për të marrë parasysh ndikimin më të madh ngrohës që shkaktohet nga përmirësimi gradual i shtresës së ozonit.