Miliona fëmijë po anashkalojnë vaksinat rutinë dhe, sipas një studimi të ri global, kjo prirje në rënie mund të vazhdojë edhe në vitet e ardhshme.
Gjatë gjysmë shekulli të fundit, vaksinimet rutinë kundër sëmundjeve si fruthi, poliomieliti dhe tuberkulozi (TB) kanë shpëtuar rreth 154 milionë jetë, kryesisht të fëmijëve nën moshën pesë vjeç, sipas raportit të publikuar në revistën mjekësore The Lancet.
Por, si vendet e pasura ashtu edhe ato në zhvillim, tani po bëjnë hapa prapa në fushën e vaksinimeve për shkak të ndërprerjeve në sistemin shëndetësor gjatë pandemisë COVID-19 dhe përhapjes së dezinformatave mbi vaksinat, zbuloi studimi. Ekspertët besojnë se shkurtimet e fundit në ndihmën globale do ta përkeqësojnë situatën.
Për shembull, sipas një analize të 11 vaksinimeve në 204 vende dhe territore, përqindja e fëmijëve që morën vaksinën kundër fruthit ra në 100 vende mes viteve 2010 dhe 2019.
“Nëse kjo prirje nuk përmbyset, më shumë fëmijë do të shtrohen në spital, do të pësojnë dëme të përhershme dhe do të vdesin nga sëmundje plotësisht të parandalueshme,” tha Andrew Pollard, drejtues i Grupit të Vaksinave në Oksford, i cili nuk ishte pjesë e këtij studimi.
Analiza tregon se miliona fëmijë nuk morën vaksinat rutinë për shkak të ndërprerjeve gjatë periudhës 2020–2023 të shkaktuar nga COVID-19. Rreth 15.6 milionë fëmijë humbën vaksinën kundër fruthit ose të tre dozat e vaksinës kundër difterisë-tetanusit-pertusisit (DTP), ndërsa 15.9 milionë nuk morën vaksinën kundër poliomielitit dhe 9.18 milionë nuk u vaksinuan kundër tuberkulozit.
Deri në vitin 2023, kishte 15.7 milionë të ashtuquajtur “fëmijë pa asnjë dozë” – që me shumë gjasë nuk kishin marrë asnjë vaksinë – një shifër më e ulët krahasuar me 58.8 milionë në vitin 1980, por më e lartë se nivelet para pandemisë.
Aktualisht, shumica e këtyre fëmijëve jetojnë në Afrikën Sub-Sahariane dhe në Azinë Jugore, megjithatë Bashkimi Evropian dhe Mbretëria e Bashkuar kanë më shumë se 165,000 fëmijë pa asnjë dozë vaksine.
Përfshirja në vaksinime ende në rënie
Megjithëse shkalla e vaksinimeve në Evropë është më e lartë, as ajo nuk është e imunizuar ndaj këtyre trendeve negative. Që nga viti 2010, mbulimi me vaksina ka rënë të paktën për një vaksinë në 21 vende të pasura, përfshirë Austrinë, Belgjikën, Qipron, Finlandën, Francën, Gjermaninë, Greqinë, Italinë, Luksemburgun, Holandën, Spanjën, Suedinë dhe Mbretërinë e Bashkuar.
“Sfida tani është si të përmirësohet shpërndarja dhe pranimi i vaksinave në zonat me mbulim të ulët,” tha Emily Haeuser, autorja kryesore e studimit dhe kërkuese në Institutin Amerikan për Vlerësimin e Metrikave të Shëndetit (IHME).
Poliovirusi është zbuluar në ujërat e zeza në 3 vende evropiane. Çfarë ndodh tani?
Gjetjet gjithashtu tregojnë se objektivat kyçe të shëndetit global ka gjasa të mos arrihen. Zyrtarët e shëndetësisë kishin për qëllim të përgjysmonin numrin e fëmijëve pa asnjë dozë vaksine mes viteve 2019 dhe 2030, por deri në vitin 2023, vetëm 18 vende e kishin përmbushur këtë synim.
Ekspertët e shëndetit thonë se shkurtimet e fundit në financimin e shëndetit global mund ta dëmtojnë edhe më tej këtë objektiv.
“Në mbarë botën, rritja e numrit të vendeve të shkatërruara nga trazirat civile dhe luftërat, e kombinuar me shkurtimet drastike në ndihmën e huaj nga shtetet e pasura si SHBA dhe MB, e bën të vështirë shpërndarjen e vaksinave te shumë popullata,” tha David Elliman, profesor i nderuar në University College London, i cili gjithashtu nuk ishte pjesë e studimit.
Megjithatë, studiuesit bënë thirrje për investime të reja në fushatat e vaksinimit, si dhe për përpjekje të synuara për të luftuar hezitimin ndaj vaksinave dhe dezinformimin, si dhe për të rindërtuar besimin e publikut në autoritetet shëndetësore.
“Është në interesin e të gjithëve që kjo situatë të përmirësohet,” tha Elliman. “Jo vetëm që është një detyrim moral të përmirësohet shëndeti i të gjithë fëmijëve, por gjithashtu askush nuk është i sigurt derisa të gjithë të jenë të sigurt.”
