Lifestyle 21 Gusht 2025, 07:58 Nga VNA

A mund të ndikojnë kërpudhat në trurin tonë? Shkencëtarët po zbulojnë lidhje të reja mes mykut dhe shëndetit mendor

Ndaje në Whatsapp
A mund të ndikojnë kërpudhat në trurin tonë?

Trupi ynë është një mozaik i gjallë mikroorganizmash, ku përveç baktereve, jetojnë edhe miliona lloje kërpudhash. Këto ndodhen në lëkurë, në hundë, në traktin tretës, madje edhe në organe të brendshme. Ndërsa shumica e tyre eliminohen shpejt nga sistemi ynë imunitar, disa mbeten bashkëjetues të përhershëm dhe mund të luajnë një rol të rëndësishëm në shëndetin tonë.

Hulumtimet e fundit po shqyrtojnë mundësinë që kërpudhat të ndikojnë jo vetëm në trup, por edhe në tru dhe sjellje. Prej kohësh mjekët e dinë se kërpudhat mund të shkaktojnë infeksione të rënda në tru – shpesh fatale – si ato nga Aspergillus apo Cryptococcus. Por shkencëtarët po analizojnë edhe nëse kërpudhat e zorrëve mund të ndikojnë në shëndetin mendor ose të kontribuojnë në sëmundje neurodegjenerative si Alzheimeri.

Rastet e infeksioneve kërpudhore në tru janë shtuar në dekadat e fundit, kryesisht për shkak të numrit në rritje të pacientëve me sistem imunitar të dobësuar – nga HIV, trajtime për kancer apo përdorimi i ilaçeve imunosupresive. Infeksionet janë të vështira për t’u trajtuar, pasi ilaçet antifungale janë të pakta dhe shpesh nuk depërtojnë në barrierën gjak-tru.

Megjithatë, disa studime kanë dhënë prova intriguese. Në disa pacientë të diagnostikuar fillimisht me Alzheimer, mjekët zbuluan prani kërpudhash në tru dhe pas trajtimit me ilaçe antifungale, simptomat e demencës u lehtësuan ndjeshëm – disa madje rifilluan punën.

Shkencëtarët theksojnë se ky është një fushë e re studimi dhe se ka ende më shumë pyetje sesa përgjigje. Por nëse vërtetohet, lidhja mes kërpudhave dhe trurit mund të hapë rrugë të reja për parandalimin dhe trajtimin e sëmundjeve neurologjike.

 


???? Një gjë është e sigurt: kërpudhat janë një pjesë e pandashme e trupit të njeriut dhe ndikimi i tyre në shëndetin tonë mund të jetë shumë më i madh se sa kemi menduar deri tani.

Video

Donald Trump u përplas me ambasadorin e Australisë në Shtetet e Bashkuara, Kevin Rudd, gjatë një deklarate me gazetarët që mbulonin vizitën e kryeministrit australian Tony Albanese në Uashington. Gjatë konferencës, një gazetar australian e pyeti presidentin amerikan nëse kishte ndonjë shqetësim në lidhje me qeverinë australiane — veçanërisht për shkak të komenteve kritike që Rudd kishte bërë në të kaluarën për të, kohë kur ai shërbente si kryeministër. Trump reagoi menjëherë duke thënë: “As mua nuk më pëlqen, dhe ndoshta nuk do të më pëlqesh kurrë.” Komentet kritike të Rudd ndaj Trump datojnë në vitin 2020, kur ai e kishte cilësuar atë në rrjetet sociale si “presidentin më shkatërrues në histori”. Postimi u fshi më vonë, por duket se nuk është harruar nga presidenti amerikan.

Një tornado e fuqishme ka goditur rajonin Val d’Oise, në veri të Parisit, ku një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur. Pamje të publikuara në rrjetet sociale tregojnë momentin kur dy vinça gjigantë rrëzohen nga forca e erës, ndërsa dëmet materiale në zonat e prekura janë të konsiderueshme. Tornado e rrallë për këtë rajon ka shkaktuar panik në disa zona të periferisë së Parisit, ndërsa ekipet e emergjencës janë në terren për të ndihmuar të prekurit dhe për të vlerësuar shkallën e dëmeve. Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të qëndrojnë të sigurt dhe të shmangin lëvizjet e panevojshme derisa situata të stabilizohet.

Një granatë dore e periudhë së Luftës ka shpërthyer sot në fshatin Gështenjas të Pogradecit, duke plagosur një 49-vjeçar. Gentian Yzellari po punonte në oborrin e banesës së tij kur gjatë punës me një mjet bujqësor ka aktivizuar aksidentalisht një granatë dore që ndodhej nën tokë. Si pasojë e shpërthimit, ai ka pësuar dëmtime në trup dhe në fytyrë. Yzellari po merr trajtim mjekësor në Spitalin e Pogradecit dhe ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërkohë që po shqyrtohet mundësia e transportimit të tij drejt Tiranës për mjekim më të specializuar.

Një avion i kompanisë Air China u detyrua të bënte një ulje emergjente pasi një bateri brenda në një çantë dore shpërtheu në flakë gjatë fluturimit. Incidenti ndodhi në një linjë ajrore që udhëtonte nga aeroporti i Hangzhou drejt Koresë së Jugut, duke shkaktuar panik mes pasagjerëve. Një pasagjer tha se dëgjoi një shpërthim të fortë disa sekonda para se të shpërthente zjarri në ndarjen e sipërme të bagazheve. Pavarësisht situatës së rrezikshme dhe tymit që mbushi kabinën, asnjë pasagjer nuk u lëndua, ndërsa piloti realizoi një ulje të sigurt emergjente. Kompania tha se po heton shkakun e incidentit dhe do të forcojë kontrollet për pajisjet elektronike në bord.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme