Kombet kryesore të BE-së kanë deklaruar se mbështesin një plan të mbështetur nga vendet arabe për rindërtimin e Gazës, i cili do të kushtojë 53 miliardë dollarë (41 miliardë paund) dhe do të shmangë zhvendosjen e palestinezëve nga territori.
Plani, i hartuar nga Egjipti dhe i miratuar nga liderët arabë, është refuzuar nga Izraeli dhe nga presidenti amerikan Donald Trump, i cili prezantoi vizionin e tij për ta kthyer Rripin e Gazës në një "Rivierë të Lindjes së Mesme".
Të shtunën, ministrat e jashtëm të Francës, Gjermanisë, Italisë dhe Britanisë e mirëpritën planin, i cili parashikon rindërtimin e Gazës brenda pesë viteve, duke e cilësuar atë si "realist".
Në një deklaratë, ata thanë se propozimi premton "përmirësim të shpejtë dhe të qëndrueshëm të kushteve katastrofike të jetesës" për popullin e Gazës.
Plani parashikon që Gaza të qeveriset përkohësisht nga një komitet ekspertësh të pavarur dhe që në territor të vendosen paqeruajtës ndërkombëtarë.
Ky komitet do të mbikëqyrte ndihmën humanitare dhe do të menaxhonte përkohësisht çështjet e Gazës nën mbikëqyrjen e Autoritetit Palestinez.
Propozimi paraqitet si një alternativë ndaj idesë së Trumpit që SHBA-ja të marrë kontrollin e Gazës dhe të zhvendosë popullsinë e saj.
Ai u mirëprit nga Autoriteti Palestinez dhe Hamasi pasi u prezantua nga Egjipti në një samit urgjent të Ligës Arabe të martën.
Megjithatë, si Shtëpia e Bardhë, ashtu edhe ministria e jashtme izraelite thanë se plani nuk adreson realitetet në Gaza.
"Banorët nuk mund të jetojnë në mënyrë humane në një territor të mbuluar me rrënoja dhe mjete të pashpërthyera," tha të martën vonë Brian Hughes, zëdhënës i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Trumpit.
"Presidenti Trump qëndron pas vizionit të tij për të rindërtuar Gazën të lirë nga Hamasi," shtoi deklarata.
Deklarata e katër vendeve evropiane të shtunën theksoi se ato janë "të angazhuara për të punuar me nismën arabe" dhe vlerësuan "sinjalin e rëndësishëm" që kanë dhënë shtetet arabe me zhvillimin e këtij plani.
Në deklaratë thuhej se Hamasi "nuk duhet as të qeverisë Gazën dhe as të jetë një kërcënim për Izraelin" dhe se katër vendet "mbështesin rolin qendror të Autoritetit Palestinez dhe zbatimin e agjendës së tij të reformave".
Propozimi është hartuar mes shqetësimeve në rritje se armëpushimi i brishtë në Gaza mund të shembet, pasi faza e parë gjashtëjavore përfundoi më 1 mars.
Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave në territor për të ushtruar presion mbi Hamasin që të pranojë një propozim të ri amerikan për një zgjatje të përkohshme të armëpushimit, gjatë së cilës më shumë pengje të mbajtura në Gaza do të liroheshin në këmbim të të burgosurve palestinezë.
Hamasi ka insistuar që faza e dytë të nisë sipas marrëveshjes, duke çuar në përfundimin e luftës dhe tërheqjen e plotë të trupave izraelite.
Pothuajse të gjithë 2.3 milionë banorët e Gazës janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre që nga fillimi i luftimeve. Izraeli nisi operacionet ushtarake pas sulmit të Hamasit në tetor 2023, ku u vranë rreth 1,200 persona dhe u morën peng 251 të tjerë.
Gaza ka pësuar një shkatërrim masiv me pasoja të mëdha humanitare. Më shumë se 48,000 palestinezë janë vrarë gjatë operacioneve ushtarake izraelite, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi, dhe shumica e infrastrukturës në të gjithë territorin është shkatërruar nga sulmet ajrore.
BBC
