Foto-Lajm 1 Gusht 2025, 12:13 Nga VNA

Marie Curie, shkencëtarja tani edhe në kartëmonedhën europiane

Ndaje në Whatsapp
Marie Curie, shkencëtarja tani edhe në kartëmonedhën

Një dizajn i ri i kartëmonedhës euro ka rindezur një debat të kahershëm mes Francës dhe Polonisë mbi trashëgiminë e shkencëtares fituese të Çmimit Nobel, Marie Curie (e lindur Skłodowska).

E lindur në Varshavë në vitin 1867, Skłodowska-Curie më pas u shpërngul në Francë, ku u bë gruaja e parë që fitoi një Çmim Nobel, kur në vitin 1903 u nderua me këtë çmim prestigjioz për fizikë, së bashku me bashkëshortin e saj, Pierre.

Shkencëtarja e mirënjohur mori gjithashtu Çmimin Nobel për kimi tetë vite më vonë, duke e bërë atë personin e vetëm që ka fituar çmime Nobel në dy fusha të ndryshme shkencore.

Ajo vetë përdori versione të ndryshme të mbiemrit të saj gjatë viteve — gjatë jetës së bashkëshortit të saj, ajo nënshkruante si Skłodowska-Curie, por më vonë gjithnjë e më shpesh si M. Curie.

Historia e saj personale është rikthyer në qendër të vëmendjes pas planeve të Bankës Qendrore Evropiane (BQE) për të prezantuar një seri të re kartëmonedhash, ku Skłodowska-Curie mund të paraqitet në kartëmonedhën 20-euroshe.

Emri i kontestuar

Në Poloni, ky vendim ka shkaktuar një valë pakënaqësie.

Për shumë qytetarë polakë, mospërfshirja e mbiemrit të vajzërisë së fitueses së Nobelit — ose zëvendësimi i emrit polak me versionin e tij francez — nuk është thjesht një çështje formale, por simbolike.

Ata e shohin këtë si një kujtesë për nënvlerësimin e kontributit të Polonisë në historinë evropiane.

Dimensioni politik i debatit u bë i qartë kur mediat dhe komentatorët polakë vunë në dukje se figura të tjera historike — përfshirë Miguel de Cervantes-in apo Ludwig van Beethoven-in — kanë ruajtur emrat origjinalë në secilën version gjuhësor.

Në përgjigje të ankesave, BQE ka theksuar se po merr parasysh kompleksitetin e çështjes.

 

 

Video

Liqeni i Pogradecit është kthyer sërish në një ndalesë mahnitëse për flamingot, zogjtë elegantë që çdo vit tërheqin vëmendjen e banorëve dhe vizitorëve të zonës. Ky vit shënon numrin më të madh të flamingove të regjistruar ndonjëherë në liqen. Sipas vëzhgimeve të fundit të specialistëve të mjedisit, rreth 80 deri në 90 individë u panë në brigjet e liqenit dy javë më parë, ndërsa aktualisht qëndrojnë rreth 15 zogj. Kjo lëvizje është bërë tashmë një dukuri e zakonshme: flamingot vizitojnë Pogradecin për disa ditë, përpara se të vazhdojnë udhëtimin drejt Lagunës së Nartës dhe asaj të Karavastasë, ku kalojnë muajt e dimrit. Flamingot që vizitojnë Shqipërinë vijnë nga pjesa jugore e Evropës, nga Turqia apo edhe nga veriu i Afrikës. Gjatë migrimit të tyre sezonal, ato ndalojnë në zona të ndryshme të Mesdheut, përfshirë edhe detin Adriatik, ku gjenden në Shqipëri, Mal të Zi dhe Kroaci.

Forcat amerikane sulmuan një anije në Karaibe që dyshohet se transportonte kokainë, duke vrarë gjashtë persona në bord, njoftoi Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth. Sulmi u krye me urdhër të Presidentit Trump ndaj një bande venezueliane të identifikuar si “organizatë terroriste”. Që nga shtatori, SHBA-ja ka kryer dhjetë sulme të tilla kundër anijeve narkotrafikante, me të paktën 43 të vdekur.

E keni parasysh Autoritetin e Konkurrencës? Po, atë institucion që hesht kur një spital privat mban monopol në shëndetësi, apo kur dy kompanitë e vetme celulare formojnë duopol dhe luajnë me çmimet në kurriz të qytetarëve. Drejtuesi i tij, Denar Biba, dje në një komision parlamentar ka kërkuar që Autoriteti të ketë të drejtën të përgjojë telefonatat — si “mënyrën e vetme” për të zbardhur të vërtetat e monopoleve dhe bizneseve.

Një avion pasagjerësh i kompanisë Blue Islands u detyrua të bëjë një ulurje emergjente në aeroportin e Birminghamit pas një defekti teknik. Avioni ATR 72 (G-ISLO) u ul me sukses, pavarësisht erërave të forta deri në 30 mph. Ekipet e emergjencës u vunë në gatishmëri dhe shoqëruan avionin pasi ai devijoi pak nga qendra e pistës. Sipas kompanisë, piloti ndoqi procedurat standarde të sigurisë, ndërsa aeroplani po kontrollohet nga inxhinierët. Pamjet e uljes kanë marrë gati 30 mijë shikime në YouTube, me pilotët që u vlerësuan për profesionalizmin e tyre.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme