Lifestyle 3 Gusht 2025, 07:39 Nga VNA

Bota po nxehet, ja çfarë po i bën trurit tonë

Ndaje në Whatsapp
Bota po nxehet, ja çfarë po i bën trurit tonë

Me përshkallëzimin e valëve të të nxehtit për shkak të ndryshimeve klimatike, shkencëtarët po përpiqen të kuptojnë se si temperaturat ekstreme ndikojnë në funksionimin e trurit të njeriut.

Një rast dramatik është ai i Jake, i cili pësoi krizën e parë epileptike kur ishte vetëm pesë muajsh, për shkak të të nxehtit ekstrem. Më pas, çdo verë e nxehtë shoqërohej me rikthim të krizave. Diagnoza ishte Dravet Syndrome, një sëmundje neurologjike e rrallë që shkaktohet edhe nga rritja e temperaturës trupore. Nëna e tij, Stephanie Smith, thotë se “verërat gjithnjë e më të nxehta dhe valët e të nxehtit po e rëndojnë edhe më shumë këtë gjendje tashmë të rëndë.”


Sipas neurologut britanik Sanjay Sisodiya, i cili studion lidhjen mes klimës dhe trurit, Dravet është vetëm një nga shumë sëmundjet neurologjike që përkeqësohen me temperaturat e larta. Ai thekson se gjatë valës së të nxehtit në Europë në vitin 2003, rreth 7% e vdekjeve të tepërta kishin shkak neurologjik, një shifër e ngjashme me atë të valës në Mbretërinë e Bashkuar në 2022.

Sëmundje si epilepsia, skleroza e shumëfishtë, goditjet në tru, migrena dhe encefaliti mund të përkeqësohen ndjeshëm gjatë të nxehtit. Truri është shumë i ndjeshëm ndaj temperaturës: kur nxehet shumë, molekulat që përcjellin sinjalet mes neuroneve mund të mos funksionojnë siç duhet, duke sjellë rreziqe serioze për ata që vuajnë nga sëmundje neurologjike.

Gjithashtu, ilaçet për sëmundje si skizofrenia ose epilepsia mund të pengojnë trupin në të ftohurin e vetvetes, duke rritur rrezikun për goditje nga të nxehtit. Edhe çrregullimet e gjumit të shkaktuara nga netët me temperatura të larta mund të çojnë në përkeqësim të simptomave.

Një tjetër shqetësim është rritja e rasteve me goditje në tru. Një studim me të dhëna nga 25 vende tregoi se në ditët më të nxehta kishte dy vdekje shtesë për çdo 1000 vdekje nga goditja ishemike. Bethan Davies thotë se “ndonëse duket një shifër e vogël, në shkallë globale kjo mund të përkthehet në mbi 10,000 vdekje shtesë në vit, që lidhen me të nxehtin ekstrem.”

Ndërsa planeti vazhdon të nxehet, rreziqet për shëndetin mendor dhe neurologjik pritet të rriten ndjeshëm.

Video

Donald Trump u përplas me ambasadorin e Australisë në Shtetet e Bashkuara, Kevin Rudd, gjatë një deklarate me gazetarët që mbulonin vizitën e kryeministrit australian Tony Albanese në Uashington. Gjatë konferencës, një gazetar australian e pyeti presidentin amerikan nëse kishte ndonjë shqetësim në lidhje me qeverinë australiane — veçanërisht për shkak të komenteve kritike që Rudd kishte bërë në të kaluarën për të, kohë kur ai shërbente si kryeministër. Trump reagoi menjëherë duke thënë: “As mua nuk më pëlqen, dhe ndoshta nuk do të më pëlqesh kurrë.” Komentet kritike të Rudd ndaj Trump datojnë në vitin 2020, kur ai e kishte cilësuar atë në rrjetet sociale si “presidentin më shkatërrues në histori”. Postimi u fshi më vonë, por duket se nuk është harruar nga presidenti amerikan.

Një tornado e fuqishme ka goditur rajonin Val d’Oise, në veri të Parisit, ku një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur. Pamje të publikuara në rrjetet sociale tregojnë momentin kur dy vinça gjigantë rrëzohen nga forca e erës, ndërsa dëmet materiale në zonat e prekura janë të konsiderueshme. Tornado e rrallë për këtë rajon ka shkaktuar panik në disa zona të periferisë së Parisit, ndërsa ekipet e emergjencës janë në terren për të ndihmuar të prekurit dhe për të vlerësuar shkallën e dëmeve. Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të qëndrojnë të sigurt dhe të shmangin lëvizjet e panevojshme derisa situata të stabilizohet.

Një granatë dore e periudhë së Luftës ka shpërthyer sot në fshatin Gështenjas të Pogradecit, duke plagosur një 49-vjeçar. Gentian Yzellari po punonte në oborrin e banesës së tij kur gjatë punës me një mjet bujqësor ka aktivizuar aksidentalisht një granatë dore që ndodhej nën tokë. Si pasojë e shpërthimit, ai ka pësuar dëmtime në trup dhe në fytyrë. Yzellari po merr trajtim mjekësor në Spitalin e Pogradecit dhe ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërkohë që po shqyrtohet mundësia e transportimit të tij drejt Tiranës për mjekim më të specializuar.

Një avion i kompanisë Air China u detyrua të bënte një ulje emergjente pasi një bateri brenda në një çantë dore shpërtheu në flakë gjatë fluturimit. Incidenti ndodhi në një linjë ajrore që udhëtonte nga aeroporti i Hangzhou drejt Koresë së Jugut, duke shkaktuar panik mes pasagjerëve. Një pasagjer tha se dëgjoi një shpërthim të fortë disa sekonda para se të shpërthente zjarri në ndarjen e sipërme të bagazheve. Pavarësisht situatës së rrezikshme dhe tymit që mbushi kabinën, asnjë pasagjer nuk u lëndua, ndërsa piloti realizoi një ulje të sigurt emergjente. Kompania tha se po heton shkakun e incidentit dhe do të forcojë kontrollet për pajisjet elektronike në bord.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme