Ajo mposhti 59 burra në shah, theu barrierat gjinore dhe paditi Netflix për 5 milionë dollarë… dhe fitoi. Njihuni me “Queen’s Gambit” e vërtetë: Nona Gaprindashvili.
Para se bota të dashurohej me personazhin e trilluar Beth Harmon në serialin “The Queen’s Gambit”, ekzistonte Nona Gaprindashvili – një talente e vërtetë e shahut, që jo vetëm përballej me burra në këtë lojë… por i shkatërronte ata. E lindur në Gjeorgjinë Sovjetike, Nona u ngjit në një botë të dominuar nga burrat dhe në vitin 1962 u bë gruaja e parë në histori që fitoi titullin e Grandmaster Ndërkombëtar. Në një ndeshje të jashtëzakonshme simultane, ajo mposhti 59 burra njëherësh, 28 prej të cilëve ishin Grandmasterë.
Ajo fitoi pesë tituj radhazi të Kampionatit Botëror të Shahut për Femra, pavarësisht diskriminimit, kufizimeve dhe pengesave institucionale. Pengesa më e madhe? U ndalua të merrte pjesë në Kampionatin Botëror absolut sepse autoritetet sovjetike nuk e lejuan të udhëtonte me djalin e saj. Megjithatë, ajo mbeti e pamposhtur në shpirt dhe në lojë, duke fituar madje medalje të artë në Kampionatin Botëror të Ekipit për Seniorë në moshën 79-vjeçare.
Por historia e saj bëri sërish bujë globale në vitin 2022, kur ajo sfidoi Netflix-in. Seriali “The Queen’s Gambit” kishte pretenduar gabimisht se Gaprindashvili “nuk ishte përballur kurrë me burra”, një fshirje e hapur e arritjeve të saj reale. Kështu, në moshën 80-vjeçare, ajo paditi Netflix për 5 milionë dollarë, duke i akuzuar për shpifje dhe fshirje historike. Dhe ajo fitoi. Netflix kërkoi ndjesë në heshtje dhe e mbylli çështjen me marrëveshje, por mesazhi i saj ishte i qartë: mos i fshini gratë nga historia.
Nona Gaprindashvili nuk e luajti vetëm lojën e shahut, por ndryshoi rregullat e saj. Trashëgimia e saj është më e fortë se trillimi, duke provuar se nuk ke nevojë për leje për të qenë legjendë.
