Turqia ndodhet përballë një vale zemërimi dhe trazirash pas publikimit të një karikature të konsideruar blasfemuese nga revista satirike Leman, e cila në edicionin e saj të 26 qershorit paraqiti dy personazhe të quajtur Muhamed dhe Moisi (Musa). Karikatura u perceptua nga shumë si një përfaqësim i Profetit Muhamed, një veprim që është rreptësisht i ndaluar në fenë islame dhe konsiderohet një fyerje e rëndë për besimtarët myslimanë.
Të hënën në mbrëmje, situata u tensionua kur një grup qytetarësh të zemëruar u mblodhën para zyrave të revistës në lagjen Beyoğlu të Stambollit, duke tentuar të depërtonin brenda redaksisë. Policia ndërhyri me forca të shumta për të garantuar sigurinë e zonës dhe për të parandaluar përshkallëzimin e dhunës. Përleshjet mes protestuesve dhe forcave të rendit zgjatën për disa orë, ndërsa më pas u raportua për arrestimin e katër anëtarëve të stafit të revistës: karikaturisti D.P., artisti grafik C.O., redaktori Z.A. dhe menaxheri administrativ A.Y.
Ndërkohë, redaktori i përgjithshëm i Leman, T.A., dhe një tjetër anëtar i stafit ndodhen jashtë vendit dhe janë shpallur në kërkim nga autoritetet. Me urdhër të Ministrisë së Drejtësisë, botimi i datës 26 qershor është tërhequr menjëherë nga qarkullimi në të gjithë vendin.
Reagime të ashpra nga autoritetet dhe publiku
Publikimi i karikaturës ka sjellë një reagim të menjëhershëm nga qeveria dhe figura të njohura publike. Ministri i Drejtësisë, Yılmaz Tunç, deklaroi se “mungesa e respektit ndaj besimit nuk mund të tolerohet në asnjë formë”, ndërsa Ministri i Brendshëm, Ali Yerlikaya, premtoi se të gjithë autorët e përfshirë do të mbahen përgjegjës për “akte imorale dhe nxitje urrejtjeje”.
Në rrjetet sociale, mijëra përdorues kanë dënuar ashpër revistën, ndërsa janë ngritur thirrje për bojkotim të saj dhe për ndëshkime penale ndaj autorëve. Drejtues të OJQ-ve, klerikë, akademikë, dhe politikanë kanë bërë thirrje për hetim të plotë dhe ruajtje të rendit publik.
Fahrettin Altun, përfaqësues i Presidencës, e cilësoi karikaturën si “një provokim të papranueshëm që tenton të cenojë harmoninë fetare dhe shoqërore në vend”. Ai kërkoi qetësi dhe maturi nga qytetarët, duke u shprehur se “ligji do të veprojë ndaj çdo akti që përçmon simbolet fetare”.
Karikaturisti D.P. është tashmë i njohur për postimet e tij provokuese në rrjetet sociale, përfshirë dhe thirrje të mëparshme për “kryengritje të armatosur”. Karikatura shfaq dy figura në qiell—të cilat janë interpretuar si Muhamed dhe Moisi, duke shkëmbyer dorëheqje sipër një qyteti të bombarduar – element që nis një hetim penal për “fyerje të ndjenjave fetare” në Turqi. Revista Leman ka deklaruar se qëllimi nuk ka qenë fyerja e Profetit, por simbolizimi i “vuajtjes së një njeriu mysliman të vrarë nga sulmet izraelite” dhe kërkoi falje ndaj atyre që ndien ofendim. Revista Leman ka qenë shpesh në qendër të debatit publik për shkak të bashkëpunimeve të mëparshme me revistën Charlie Hebdo, të njohur për karikaturat që kanë shkaktuar protesta në mbarë botën.
Reagimi i opozitës dhe qëndrimi i Imamoglu
Ndërsa pjesa më e madhe e opozitës ka zgjedhur të qëndrojë e heshtur për këtë çështje, përjashtim ka bërë vetëm disa parti konservatore me deklarata të përmbledhura. Megjithatë, një reagim i fortë ka ardhur nga ish-kryetari i Bashkisë së Stambollit, Ekrem İmamoğlu, i cili aktualisht ndodhet në burg. Përmes një postimi në rrjetet sociale, ai deklaroi:
“Karikatura e Leman, që synonte të denonconte shtypjen në Gaza, në fakt theu zemrat e besimtarëve. Nuk duhet t’i hapim rrugë provokimeve që përçajnë popullin tonë. E kemi për detyrë të mbrojmë paqen publike dhe respektin për besimet.”
Të martën në mbrëmje, protestuesit janë rikthyer sërish pranë zyrave të revistës Leman, duke brohoritur slogane fetare dhe duke kërkuar ndëshkimin e autorëve. Forcat speciale policore ngritën barriera sigurie dhe patrulluan gjatë gjithë natës për të parandaluar përshkallëzimin e situatës.
