Sociale 4 Mars 2025, 05:09 Nga VNA

Influencuesit në rrjetet sociale promovojnë teste mjekësore me prova të kufizuara ose të dëmshme

Ndaje në Whatsapp
Influencuesit në rrjetet sociale promovojnë teste mjekësore me

Një studim i publikuar së fundmi në revistën JAMA Network Open nga Universiteti i Sidneit ka zbuluar se influencuesit në rrjetet sociale përdorin narrativa emocionale dhe shpesh “përhapin frikë” për të promovuar teste mjekësore të diskutueshme, pavarësisht provave të kufizuara mbi përfitimet e tyre dhe shqetësimeve për diagnostikim të panevojshëm. 

Analiza e postimeve në rrjetet sociale

Studiuesit analizuan 982 postime në Instagram dhe TikTok, të publikuara nga llogari me më shumë se 194 milionë ndjekës në total, nga prilli 2015 deri në janar 2024. Ata u fokusuan në pesë teste që kanë fituar popullaritet në rrjetet sociale, pavarësisht provave të kufizuara mbi përfitimet e tyre:

• Rezonanca magnetike e gjithë trupit

• Testet gjenetike për identifikimin e 50 llojeve të kancerit

• Testet e nivelit të testosteronit

• Testi i hormonit anti-Mullerian (AMH) ose “testi i vezëve” për gratë

• Testi i mikrobiomës së zorrëve

Përdorimi i narrativave emocionale dhe përhapja e frikës

Doktoresha Brooke Nickel, autore kryesore e studimit, vuri në dukje se këto teste promovohen nga një gamë e gjerë përdoruesish, përfshirë influencues të njohur, njerëz të zakonshëm, media, mjekë dhe kompanitë që i prodhojnë këto teste. Ajo theksoi se në të gjitha rastet, promovimi i tyre ishte mashtrues. Një nga aspektet më shqetësuese të studimit ishte përdorimi i narrativave personale dhe emocionale për të nxitur ndjekësit të kryejnë testet. Përdoret frikësimi: “Nëse nuk e bën këtë test, nuk po kujdesesh për shëndetin tënd”.

Përfitimet e ekzagjeruara dhe rreziqet e injoruara

Studimi zbuloi se 87.1% e postimeve përmendnin përfitimet e testeve, ndërsa më pak se 15% përmendnin ndonjë rrezik, dhe vetëm 6% flisnin për diagnostikim të panevojshëm. Më shumë se gjysma e postimeve (50.7%) i nxisnin ndjekësit të kryenin testet, dhe 68% e llogarive kishin interesa financiare të lidhura me promovimin e tyre. Edhe pse mjekët ishin më të prirur të përmendnin rreziqet, disa prej tyre gjithashtu promovonin testet në mënyrë të fortë.

Rreziqet e diagnostikimit të panevojshëm dhe pasojat financiare

Nickel theksoi se rreziqet e diagnostikimit të panevojshëm janë më të dukshme te testet për kancerin, si kryerja e rezonancës magnetike të gjithë trupit dhe testet e zbulimit të shumë llojeve të kancerit. Diagnostikimi i panevojshëm nënkupton identifikimin e sëmundjeve në faza shumë të hershme, të cilat mund të mos shkaktojnë kurrë simptoma apo probleme, por që mund të çojnë në stres psikologjik dhe trajtime të panevojshme, përfshirë ndërhyrje kirurgjikale të mëdha. Përveç rreziqeve shëndetësore, ka edhe kosto të larta financiare. Për shembull, një skanim i plotë i trupit kushton shuma të konsiderueshme, pa përmendur shpenzimet e trajtimeve të mëvonshme të shkaktuara nga diagnostikimi i panevojshëm.

Testi i AMH dhe ndikimi te gratë e reja

Edhe pse testi i AMH nuk mund të parashikojë saktësisht fertilitetin e një gruaje, ai shpesh përdoret për të krijuar pasiguri te gratë e reja, duke i shtyrë drejt ngrirjes së vezëve ose trajtimeve të shtrenjta të fekondimit in vitro (IVF). Nickel vuri në dukje se ky test “luan me pasiguritë e grave rreth aftësisë së tyre për të pasur fëmijë në të ardhmen”.

Testet e nivelit të testosteronit dhe “miti i burrërisë”

Testet e testosteronit shpesh lidhen me promovimin e suplementeve apo trajtimeve hormonale, duke u mbështetur në narrativa të forta për burrërinë. Nickel theksoi se disa suplemente të testosteronit mund të jenë të rrezikshme, pasi mungojnë prova afatgjata për sigurinë e tyre.

Nevoja për rregullim dhe edukim shëndetësor

Profesor Stacy Carter nga Qendra Australiane për Angazhimin Shëndetësor, Provat dhe Vlerat, theksoi se studimi tregoi qartë se postimet në rrjetet sociale theksojnë përfitimet e testeve, edhe kur ato janë të padobishme apo potencialisht të dëmshme. Ajo sugjeroi që duhet të jemi më të kujdesshëm kur një influencues na inkurajon të bëjmë një test mjekësor. Nickel përfundoi duke theksuar nevojën për rregullore më të rrepta, në mënyrë që individët të mos mbeten vetëm në përballjen me këtë val

Video

Diella në ditën e parë si ministër në qeverinë Rama...

Tension në Parlamentin Evropian pas refuzimit për minutë heshtjeje për Charlie Kirk ? Presidentja e PE, Roberta Metsola, refuzoi sot kërkesën e eurodeputetit Charlie Weimers (ECR) për të mbajtur një minutë heshtje në nder të aktivistit konservator amerikan Charlie Kirk, i cili u vra të mërkurën gjatë një fjalimi në Universitetin e Utah-ut. ⚡ Situata u tensionua kur nënkryetarja Katarina Barley ndërpreu përpjekjen e Weimers për ta kthyer kohën e fjalës së tij në homazh në heshtje. Deputetët e djathtë dhe ekstremi i djathtë reaguan duke goditur tavolinat dhe karriget, ndërsa qendra e majtë dhe liberalët duartrokitën vendimin. https://vna.al/bota/parlamenti-evropian-refuzon-te-mbaje-nje-minute-heshtje-per-charlie-kirk-eu-i14375

Kush foli aty?! Pjesa e dytë

Prezantimi më i bukur sot

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme