Sociale 22 Shkurt 2025, 17:19 Nga VNA

Hidrogjeni i bardhë, "toka e rrallë" që fshihet në malet shqiptare

Ndaje në Whatsapp
Hidrogjeni i bardhë, "toka e rrallë" që fshihet në

Një studim i ri ka zbuluar se malet mund të fshehin rezerva të mëdha të hidrogjenit të bardhë, duke rritur shpresat për një burim të pastër energjie që mund të ndihmojë në luftën kundër krizës klimatike.

Hidrogjeni i bardhë, i njohur edhe si hidrogjen natyror apo gjeologjik, ka tërhequr kohët e fundit vëmendjen si një alternativë premtuese ndaj karburanteve fosile. Edhe pse ekzistenca e tij në koren e Tokës është teorizuar vetëm disa dekada më parë, shkencëtarët kanë punuar për të kuptuar se si formohet dhe ku mund të gjendet në sasi të mëdha.

Një ekip studiuesish përdori modele kompjuterike për të simuluar lëvizjen e pllakave tektonike dhe për të identifikuar rajonet me kushte të favorshme për prodhimin e hidrogjenit të bardhë. Studimi, i publikuar në revistën Science Advances, sugjeron se vargmalet si Pirenejtë dhe Alpet Evropiane mund të jenë epiqendra të këtij burimi energjie.

Hidrogjeni është një karburant i pastër që prodhon vetëm ujë kur digjet. Megjithatë, shumica e hidrogjenit komercial prodhohet me lëndë djegëse fosile, duke reduktuar përfitimet e tij klimatike. Prandaj, hidrogjeni i bardhë, i cili gjendet natyrshëm në Tokë, shihet si një mundësi e madhe.

Ky gaz formohet në mënyrë natyrore përmes disa proceseve, përfshirë radioaktivitetin në koren e Tokës dhe reaksionit mes ujit dhe shkëmbinjve të pasur me hekur nga manteli i Tokës. Studimi sugjeron se këto shkëmbinj, të ekspozuar për shkak të proceseve gjeologjike, mund të krijojnë sasi të konsiderueshme të hidrogjenit të bardhë.

Eksplorimi i hershëm për këtë burim energjie ka nisur në Francë, Ballkan dhe SHBA. Megjithatë, sfidat mbeten, përfshirë gjetjen e rezervave të mëdha të shfrytëzueshme dhe zhvillimin e metodave efikase për nxjerrjen dhe transportin e tij.

Studiuesit besojnë se hidrogjeni i bardhë mund të ketë një ndikim të madh në industrinë energjetike, por do të duhen dekada për ta komercializuar. Ashtu si nafta dikur, hidrogjeni i bardhë mund të shndërrohet në një burim kryesor energjie në të ardhmen.

 

Video

Aktivisti Andi Tepelena ka denoncuar projektimin e emisionit Big Brother në faqen ballore të Universitetit Politeknik në Tiranë. Në një status në Facebook ai shkruan se " Në fasadën e tempullit të arsimit projektohet imazhi i emisionit te një televizioni privat komerçial. Universiteti Publik i Tiranës që duhet të imazhet e "Vëllait të Madh". E gjithë rinia sytë nga modeli i Big Brother, si dikur nga 2-shi i Jugosllavit. Vizioni i tmerrshëm i 1984-s të George Orwell-it depërton deri tek Universiteti i Tiranës që në vend të kontribojë ne edukimin e një brezi me mendim kritik, përgatit skllevërit e ardhshëm të sistemit"-shkruan ndër të tjera Tepelena. Videocredits: Andi Tepelena

Qytetari në Kurbin i bën thirrje Berishës që me 22 dhjetor ‘të marrim pushkën’ e të mbrojmë pluralizmin.

Dhjetëra qytetarë së bashku me frat Ndue Toplanën, u mblodhën në Kishën e Shën Ndout në Laç për të kundërshtuar projektin e Provincës Françeskane për transformimin e kishës. Me moton “Stop Groposjes së Besimit”, ata kërkuan ndalimin e punimeve, duke theksuar se ky vend po rrezikohet të shndërrohet në një ambient të ngjashëm me një varrezë. “Këtu është bërë një projekt ku do të prishet krejt, krejt sheshi deri te parkingu, krejt çdo gjë duke përjashtu kishën e vogël. Edhe në fund poshtë kësaj, poshtë ku j tash do të bëhet kripta, vendi për lutje, edhe kripta gjithkush e di nëpër botë se është vend varresh. Edhe ne normalisht unë nuk kam qejf që shqiptarët përgjithësisht të vijnë në këtë kishë të hyjnë në varre për me u lut. E dua që të jemi një kishë sipër, sipër vendit, sipër sheshit”, tha prifti Ndue Toplana. Sipas qytetarëve dhe përfaqësuesve të kishës, projekti aktual cenon identitetin dhe shenjtërinë e vendit. Provinca Françeskane ka hedhur poshtë këto pretendime, duke deklaruar se kisha ekzistuese nuk do të preket por do të ndërtohet një katedrale e re mbi tokë dhe një vend për lutje poshtë saj.

Në fjalorin enciklopedik shqiptar shpjegimi për servilin jepet me foton e Agron Gjekmarkaj

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme