Henri Bergson, në esenë e tij "E Qeshura: ese mbi kuptimin e komikes," botuar në vitin 1900, trajton një analizë filozofike të qeshurës, duke u përpjekur të kuptojë pse qeshim dhe cili është kuptimi i komikes në jetën tonë. Vepra e tij dallohet për thellësinë e saj psikologjike dhe sociologjike, duke shkuar përtej idesë se qeshura është thjesht një përgjigje spontane ndaj diçkaje gazmore.
Bergson identifikon tri karakteristika themelore që e përcaktojnë komiken:
1. Mekaniciteti: Sipas Bergson-it, komikja lind kur një person ose një objekt shfaq një sjellje të ngurtë, mekanike, sikur të ishte një makinë. Ky mekanicitet shkakton të qeshura sepse nxjerr në pah mungesën e fleksibilitetit dhe përshtatshmërisë që është tipike për qenien njerëzore.
2. Pandjeshmëria: Për Bergson-in, qeshim me gjërat që nuk na prekin emocionalisht. Qeshura është, në një farë mënyre, një mbrojtje kundër empatisë dhe një mjet për të krijuar një distancë emocionale.
3. Socialiteti: Sipas Bergson-it, qeshura është esencialisht sociale. Qeshim me të tjerët, shpesh në praninë e të tjerëve, si një formë kritike sociale që shërben për të korrigjuar sjelljet që devijojnë nga norma.
Për më tepër, Bergson eksploron paradoksin e komikes: qeshim me mospërputhjen, disproporcionin dhe deformimin, por e bëjmë këtë brenda një strukture sociale që synon të ruajë rendin dhe proporcionalitetin. Qeshura bëhet kështu një lloj "korrigjimi i butë," një shtysë drejt përshtatjes sociale pa përdorimin e forcës.
"E Qeshura" e Bergson-it nuk është vetëm një analizë e komikes, por edhe një hulumtim mbi natyrën njerëzore, mbi dinamikat sociale dhe mbi marrëdhënien midis ngurtësisë dhe gjallërisë.
Bergson na ofron një këndvështrim për të parë qeshurën jo thjesht si një reagim të zakonshëm, por si një fenomen kompleks dhe thellësisht njerëzor, që zbulon shumë për atë që jemi dhe për shoqëritë ku jetojmë.
Henri Bergson (1859-1941) ishte një filozof francez me ndikim të madh, i njohur për eksplorimin e tij mbi kohën, kujtesën dhe gjallërinë. I lindur në Paris nga një familje me origjinë hebreo-polake, Bergson u dallua për shkëlqimin e tij akademik që në rini, duke studiuar në École Normale Supérieure dhe duke u bërë profesor në Collège de France.
Filozofia e tij kundërshtonte materializmin mekanicist, duke theksuar rolin e "kohëzgjatjes" (frëngjisht: durée), një koncept që përshkruan mënyrën se si koha përjetohet në mënyrë subjektive, në mënyrë të rrjedhshme dhe të vazhdueshme. Kryevepra e tij, "Evolucioni krijues" (L'Évolution créatrice, 1907), prezanton idenë e "élan vital," një forcë jetësore krijuese që animon të gjitha qeniet e gjalla.
Bergson mori Çmimin Nobel për Letërsi në vitin 1927, një njohje për stilin e tij letrar dhe thellësinë e mendimit të tij. Ndikimi i tij u shtri përtej filozofisë, duke prekur fusha si psikologjia, arti dhe letërsia. Ai ndërroi jetë në vitin 1941 në Paris.
