Sociale 28 Dhjetor 2024, 06:44 Nga VNA

Rritje rekord e rasteve me autizëm në botë, problem edhe në Shqipëri

Ndaje në Whatsapp
Rritje rekord e rasteve me autizëm në botë, problem edhe në

 

Çrregullimi i spektrit autik ka një ndikim të madh në shëndetin e të rinjve në mbarë botën: renditet ndër 10 shkaqet kryesore jo fatale të shëndetit të dobët te personat nën 20 vjeç. Sipas vlerësimeve, në vitin 2021 rreth 61.8 milionë persona ishin të prekur nga autizmi – që i bie 1 person në 127.

Këto të dhëna dalin nga një analizë e re globale e kryer në kuadër të Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study (GBD) 2021.

Studimi, i publikuar në The Lancet Psychiatry, është realizuar në Institute for Health Metrics and Evaluation të Universitetit të Uashingtonit në Seattle.

Rezultatet kryesore zbulojnë pabarazi të mëdha: prevalenca e ASD është dukshëm më e lartë te meshkujt, me 393,493 raste në vitin 2021, ndërsa femrat e diagnostikuara me ASD janë 155,943.

Italia regjistron gjithashtu rreth 4,330 raste të reja çdo vit (referuar vitit 2021), një trend në rënie të lehtë pas kulmit prej 6,292 rastesh të reja në vit, të regjistruar në vitin 2009.

Në Shqipëri, të dhënat mbi përhapjen e çrregullimeve të spektrit autik (ASD) janë të kufizuara dhe shpesh të pasakta për shkak të mungesës së një regjistri kombëtar dhe vështirësive në diagnostikim.

Në Shqipëri është vërejtur një rritje vjetore prej 30-40% e rasteve me autizëm.

Një raport i vitit 2022 nga Organizata World Population Review sugjeron se prevalenca e autizmit në Shqipëri është 1 në 125 banorë. Megjithatë, ekspertët vendas, si Eglantina Bajrami, kryetare e Klubit Kombëtar të Prindërve të Fëmijëve me Autizëm, argumentojnë se kjo shifër është e nënvlerësuar dhe se numri real mund të jetë shumë më i lartë, potencialisht 1 në 20 banorë, për shkak të rasteve të padeklaruara.

Shqipëria numëron rreth 2800 fëmijë dhe të rritur të diagnostikuar me autizëm, por numri i saktë mbetet i panjohur për shkak të mungesës së një regjistri dhe problemeve në identifikim.

Është e rëndësishme të theksohet se mungesa e statistikave të sakta dhe regjistrave kombëtarë e bën të vështirë përcaktimin e saktë të përhapjes së autizmit në vend. Kjo situatë thekson nevojën për përmirësimin e sistemeve të diagnostikimit, regjistrimit dhe mbështetjes për individët me autizëm dhe familjet e tyre në Shqipëri.

 

Video

Rreth 130,000 banorë të San Franciscos janë përballur me një ndërprerje të madhe të energjisë elektrike pas një zjarri në një nënstacion elektrik. Kompania kryesore e energjisë, Pacific Gas & Electric, njoftoi se të gjitha ekipet janë angazhuar për të rikthyer energjinë. Banorëve u është kërkuar të qëndrojnë në shtëpi për shkak të semaforëve jashtë funksionit dhe transporti publik është ndërprerë.

Mbrëmjen e së dielës, dy automjete u përfshinë në një aksident në afërsi të vendit të quajtur “Pushimi i shoferit” në autostradën Lushnjë–Fier, pas një tentative parakalimi të gabuar. Një fuoristradë Volvo përfundoi në mes të barrierave ndarëse të kaheve të lëvizjes. Policia e qarkullimit mbërriti në vendngjarje për të dokumentuar rastin dhe për të rregulluar trafikun.

Një aksident rrugor është regjistruar mbrëmjen e së dielës në aksin Levan–Tepelenë, në afërsi të fshatit Poçem, ku një kamion i ngarkuar me agrume është përmbysur anash rrugës. Si pasojë e aksidentit, ka mbetur i lënduar drejtuesi i mjetit, shtetasi O. Rr., i cili është transportuar me ambulancë drejt Spitalit Rajonal të Fierit për ndihmë mjekësore. Burime spitalore bëjnë me dije se ai ndodhet jashtë rrezikut për jetën. Ndërkohë, pasagjeri O. Sh. nuk ka pësuar dëmtime.

Për herë të parë në 30 vjet, bora ka rënë në pjesët veriore të Arabisë Saudite, duke mbuluar shkretëtirat dhe zonat malore, nga vargmalet Tuwaiq në perëndim deri pranë Riadit. Ngjarja është konsideruar historike nga mediat lokale. Banorët ndajnë pamje të rralla, por paralajmërojnë për rrugë të ngrira dhe temperaturë të ulët.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme