Operacioni i fundit i Ukrainës, me emrin e koduar “Rrjeta e Merimangës”, shënon një ndër momentet më të guximshme dhe të sofistikuara të luftës kundër Rusisë. Ky ofensivë në shkallë të gjerë ka dërguar një mesazh të qartë e të dyfishtë: jo vetëm për Kremlinin, por edhe për aleatët perëndimorë që duket se kanë nisur ta shohin luftën si të humbur.
Pas 18 muajsh përgatitje, Ukraina pretendon se ka arritur të shkatërrojë 40 nga 120 bombarduesit strategjikë të Rusisë – një humbje e konsiderueshme për një nga shtyllat e fuqisë ajrore të Moskës. Pavarësisht se nuk është e mundur të verifikohen plotësisht këto të dhëna, dëmi i shkaktuar nga operacioni llogaritet në rreth 7 miliardë dollarë.
Gazetari Paul Adams i BBC-së e cilëson këtë si një goditje të jashtëzakonshme, të ngjashme me fundosjen e anijes “Moskva” apo bombardimin e urës së Kerçit – ngjarje që kanë shënuar kthesa të mëdha në narrativën e luftës.
Sipas inteligjencës ushtarake ukrainase (SBU), operacioni përfshiu kontrabandimin e dhjetëra dronëve të vegjël në thellësi të territorit rus, të fshehur në ndarje të posaçme brenda kamionëve të mallrave. Këta dronë u shpërndanë në të paktën katër lokacione të ndryshme, për mijëra kilometra larg njëri-tjetrit, dhe më pas u lëshuan në mënyrë të koordinuar drejt bazave ajrore strategjike.
“Askush tjetër në botë nuk ka realizuar një operacion të tillë inteligjence,” u shpreh analisti i mbrojtjes Serhii Kuzan. Ai thekson rëndësinë jetike të këtyre avionëve – Tu-95, Tu-22 dhe Tu-160 – të cilët janë jashtë prodhimit dhe riparimi i tyre është tejet i vështirë, në disa raste i pamundur.
Sipas blogerit ushtarak Oleksandr Kovalenko, ndikimi i kësaj goditjeje është kolosal. “Shkalla e dëmit është e tillë që kompleksi ushtarako-industrial rus, në formën që ndodhet, zor se mund të rikuperojë këto humbje në të ardhmen e afërt.” Humbja e avionëve Tu-160, të rrallë dhe supersonikë, konsiderohet veçanërisht e rëndë: “Sot, Forcat Ajrore Ruse humbën dy nga ‘njëbrirëshat’ e tyre,” shkruan ai.
Ukraina drejt negociatave: Nuk është dorëzim, por strategji
Ndërkohë, Ukraina ka konfirmuar pjesëmarrjen në raundin e radhës të negociatave për armëpushim me Rusinë, që do të zhvillohen në Stamboll. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky njoftoi se delegacioni do të udhëhiqet nga ministri i Mbrojtjes, Rustem Umyerov.
Kievi deri më tani kishte lënë të hapur mundësinë e pjesëmarrjes në këtë raund të dytë, të propozuar nga Moska, por duket se pas operacionit spektakolar ndaj forcave ajrore ruse, pozicioni ukrainas në tavolinën e bisedimeve është forcuar.
Sipas burimeve në Ministrinë e Jashtme turke, takimi është planifikuar të nisë të hënën, më 2 qershor, në orën 13:00 sipas orës lokale, në Pallatin Ciragan në Stamboll.
Mesazhi për Perëndimin: Ukraina nuk ka hequr dorë
Përtej aspektit ushtarak, “Rrjeta e Merimangës” është një deklaratë strategjike në një kohë kur disa zëra në Perëndim po zbehin mbështetjen për Ukrainën. Një zyrtar qeveritar në Kiev, në një bisedë me gazetarin ukrainas të BBC-së, Svyatoslav Khomenko, tha: “Problemi më i madh është se amerikanët janë bindur se ne tashmë e kemi humbur luftën. Dhe që nga ai supozim, rrjedh gjithçka tjetër.”
Në rrjetet sociale, gazetari i mbrojtjes Illia Ponomarenko ironizoi qëndrimet skeptike me një postim ku përmendte fjalët e dëgjuara shpesh: “Ukraina ka vetëm edhe 6 muaj. S’keni më letra në dorë. Dorëzohuni për paqe…” Përkundrazi, ai theksoi se me këtë operacion, Zelensky “hodhi Mbretin e Dronëve”.
Revista Business Ukraine ishte edhe më therëse: “Rezulton që Ukraina paska disa letra në dorë pas të gjithave.”
Këto mesazhe shkojnë përtej Moskës. Ato janë një thirrje për aleatët perëndimorë që të mos e lëshojnë Ukrainën në një moment vendimtar. Ndërkohë që delegatët ukrainas udhëtojnë drejt Stambollit për negociata, vendosmëria është e qartë: Ukraina është ende në lojë dhe nuk është gati të dorëzohet.
“Amerikanët sillen sikur roli i tyre është të negociojnë për ne termat më të butë të dorëzimit,” i tha zyrtari Khomenkos. “Dhe ndihen të ofenduar kur ne nuk i falënderojmë. Por natyrisht që nuk i falënderojmë – sepse nuk besojmë se kemi humbur.”
Pavarësisht avancimeve të ngadalta, por të vazhdueshme të forcave ruse në Donbas, Kievi i dërgon botës një sinjal të fuqishëm: fitorja nuk është thjesht një ëndërr, por një mundësi reale. Dhe Ukraina nuk ka ndërmend të dorëzohet pa luftuar deri në fund./BBC
