Plani i Izraelit për të ‘pushtuar’ Gazën po i lë palestinezët me pak vende ku të shkojnë: hartat tregojnë si po ndodh kjo
Edhe përpara se të fillonte lufta e Izraelit në Gaza, territori ishte një nga vendet më të dendura me popullsi në botë, i përshkruar nga zyrtarët e Kombeve të Bashkuara si një “burg në ajër të hapur.” Tani, forcat izraelite po zgjerojnë operacionet e tyre, duke e shtyrë popullsinë në një zonë gjithnjë e më të vogël.
Ofensiva më e fundit ushtarake e Izraelit, e quajtur “Karrocat e Gideonit,” ka si synim përfundimtar “pushtimin” e territorit, siç e shprehu një ministër i qeverisë. Gati 80% e enklavës është nën urdhër evakuimi ose është shpallur zonë e militarizuar që nga 18 marsi, kur Izraeli prishi armëpushimin me Hamasin, sipas OKB-së. Që atëherë, Izraeli ka shpallur një politikë – e mbështetur nga SHBA – për të nxitur zhvendosjen e banorëve të Gazës.
Si pjesë e “operacionit të intensifikuar,” kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu deklaroi se e gjithë popullsia e Gazës – rreth 2 milionë njerëz – do të zhvendoset në jug të territorit prej 140 miljesh katrorë.
Ushtria izraelite pretendon se operacioni synon të shkatërrojë Hamasin dhe të lirojë pengjet. Ndërkohë, ministri ultra-djathtist i Financave Bezalel Smotrich deklaroi se operacioni mund të çojë në një marrje të plotë të territorit.
“Ne do ta pushtojmë përfundimisht Rripin e Gazës,” tha ai pas miratimit të fushatës së zgjeruar nga kabineti i sigurisë së Izraelit.
80% e Gazës mbulohet nga urdhra evakuimi dhe zona të militarizuara izraelite
Disa gazanë në veri thonë se janë strehuar në bregdet në një përpjekje të fundit për t’u larguar nga bombardimet e reja, të rraskapitur nga sulmet 19-mujore të Izraelit. Të tjerë flenë në çadra pranë rrënojave të shtëpive të tyre të shkatërruara, të frikësuar të largohen, nga frika se mund të dëbohen krejtësisht nga Gaza.
Që nga prishja e armëpushimit në mes të marsit, të paktën 2-3 kilometra brenda kufirit tokësor të Gazës është bërë zonë e ndaluar, përfshirë një brez tampon 1 kilometër të gjerë pranë territorit izraelit, ku shtëpi, fabrika dhe toka bujqësore janë rrafshuar sistematikisht.
Qasja në Detin Mesdhe për peshkim pothuajse është ndaluar. Sipas FAO-s, shumica e anijeve të peshkimit janë shkatërruar dhe palestinezët që peshkojnë pranë bregut janë bërë objektiv sulmesh.
Një tjetër korridor i militarizuar, i quajtur “Korridori Morag,” u krijua në prill në Rafah, me qëllimin e shpallur për të “ndarë Rripin.” Ky është një nga të paktën katër rrugët e vendosura nga ushtria izraelite për të kontrolluar Gazën, duke shkatërruar ndërtesa dhe toka bujqësore për të hapur rrugën.
Të paktën 31 urdhra evakuimi janë lëshuar që nga 18 marsi, shpesh me ritëm dy në ditë. Si rezultat, rreth 600,000 njerëz janë zhvendosur gjatë kësaj kohe, sipas Site Management Cluster të udhëhequr nga OKB. Urdhrat nuk janë domosdoshmërisht të përhershme, por Izraeli nuk ka sqaruar sa zgjasin. CNN ka pyetur ushtrinë izraelite nëse kanë afat skadence, por nuk ka marrë përgjigje.
Në veri, këto urdhra shpesh shoqërohen me udhëzime për të lëvizur drejt jugut – edhe pse edhe atje ka sulme. Këtë javë, ushtria izraelite lëshoi urdhra evakuimi për pjesën më të madhe të Gazës jugore, duke udhëzuar banorët të shkojnë drejt zonës Al-Mawasi, përpara një “sulmi të paprecedentë.”
Organizatat humanitare kanë kritikuar këto udhëzime, duke i quajtur të paqarta, të pasakta dhe të varura nga lidhja me internetin, të cilën shumica e banorëve e kanë shumë të kufizuar. Disa marrin njoftime me SMS ose telefonata para një sulmi, por të tjerë e kuptojnë vetëm kur fillojnë bombardimet. Në terren, Gaza nuk njihet më nga banorët – dyqanet, pemët dhe rrugët janë shkatërruar, duke e bërë të vështirë orientimin. Për të lëvizur, duhet kaluar nëpër postblloqe të militarizuara, zakonisht në këmbë.
“Çdo derë është e mbyllur”
Al Agha, e ve pas vrasjes së burrit të saj në një sulm ajror, tha: “Çdo derë që trokasim është e mbyllur. Fjetëm në rrugë, siç e shihni, pranë gjërave tona, duke pritur që Zoti të na shpëtojë. Çfarë të bëj?”
“Jam në rrugë me fëmijët e mi prej tre ditësh dhe nuk gjej një vend ku të qëndroj. Uroj vdekjen në çdo moment. Nuk e di ç’të bëj me fëmijët e mi apo ku do na çojë kjo jetë. Nuk ka zgjidhje,” tha Iman Al Agha për CNN.
Që nga fillimi i luftës në Gaza, pas sulmeve të Hamasit në tetor 2023, një gazan është zhvendosur mesatarisht gjashtë herë – disa deri në 19 herë – sipas Këshillit Danez për Refugjatët. Për shumëkënd, zhvendosja e përsëritur është traumë e përsëritur që sjell në mendje al-Nakba (katastrofa) e vitit 1948, kur rreth 700,000 palestinezë u dëbuan nga shtëpitë e tyre gjatë krijimit të Izraelit.
Pjesa tjetër është rrënojë
Pjesët që nuk janë nën urdhra evakuimi janë rëndë të dëmtuara. Një analizë nga Qendra e CUNY zbuloi se 60% e ndërtesave janë shkatërruar, dhe sipas UNRWA, 92% e shtëpive janë të dëmtuara ose të shkatërruara. OKB raporton se 68% e rrugëve janë të dëmtuara.
Sa i përket bujqësisë, një studim në Journal of Remote Sensing gjeti se rreth 80% e pemëve frutore janë të dëmtuara, si dhe 65% e serave ku rriteshin domate, kastraveca, speca dhe luleshtrydhe. FAO raporton se e gjithë toka bujqësore në Rafah dhe shumica në veri nuk janë më të aksesueshme.
Al-Mawasi, ku Izraeli udhëzon shumicën të shkojnë, është një brez i ngushtë bregdetar në jug. Dikur zonë rurale, në shkurt ishte zona më e populluar me 116,000 të zhvendosur.
Strehimi është tepër i kufizuar. Omar Alsaqqa nga organizata Mjekët pa Kufij tha: “Nuk ka më çadra dhe as vend për t’i ngritur ato. Nuk di ç’të them kur kolegët më pyesin ku të shkojnë me fëmijët natën.”
Furnizimet themelore në jug: ushqim, kujdes mjekësor dhe ujë
Ushqimi mungon: Një bllokadë 11-javore që nga 2 marsi ndaloi gjithë ndihmën humanitare. Së fundmi kanë hyrë disa ndihma përmes pikës Kerem Shalom, por më shumë se gjysmë milioni njerëz janë në prag urie. “Ndihma mbetet shumë larg nevojave humanitare,” tha zëdhënësi i OKB-së, Stéphane Dujarric.
Shërbimet mjekësore janë të mbingarkuara: Spitalet nuk kanë më barna, materiale bazë apo pajisje për infeksione. “Nëse vazhdojnë operacionet, nuk do përballojmë më fluksin,” tha Summer Al Jamal nga spitali Nasser. Një djalë 10-vjeçar me dëmtime në kokë nuk u trajtua dot sepse medikamenti nuk ekziston më.
Furnizimi me ujë drejt kolapsit: Sistemi i ujit është i shkatërruar. Zhvendosja e popullsisë e vështirëson edhe më tepër aksesin, pasi duhet ndërtuar rrjet i ri. Në jug, mungesa e karburantit për operacionet ujore ka sjellë paralajmërime për ndërprerje totale. “Situata në Al-Mawasi është më e rënda pasi nuk ka lidhje me rrjetin e ujit,” tha OKB.
Reagimi ndërkombëtar
Plani i zhvendosjes ka ngjallur reagime të forta. Britania, Franca dhe Kanada kanë kërcënuar me “masa konkrete,” përfshirë sanksione, nëse Izraeli nuk ndalon ofensivën dhe bllokimin e ndihmave.
Netanyahu është zotuar se do e çojë përpara operacionin: “Në fund, i gjithë territori do jetë nën kontrollin e sigurisë izraelite.”
Megjithatë, disa gazanë vendosin të qëndrojnë.
“Kjo është toka jonë dhe nuk do ta lëmë. Do rezistojmë,” tha Abdul Naser Siyam nga Gaza veriore. “Imagjinoni si do ishte sikur të largoheshim dhe të shkonim në tokën e të tjerëve.”
Burimi: CNN
