Histori të harruara 10 Gusht 2025, 16:32 Nga VNA

Si vdiq imzot Vinçenc Prenushi nga torturat e Sigurimit të Shtetit në burgun e Durrësit

Ndaje në Whatsapp
Si vdiq imzot Vinçenc Prenushi nga torturat e Sigurimit të Shtetit

Vinçenc Prennushi (1885–1949) ishte një nga figurat më të shquara të kulturës dhe fesë në Shqipëri – klerik françeskan, poet, publicist, përkthyes, studiues dhe mbledhës i folklorit. Lindi në Shkodër më 4 shtator 1885, me emrin Kolë, dhe në moshën 15-vjeçare hyri në kuvendin françeskan të qytetit. Studimet i përfundoi në Tirol të Austrisë, ku u shugurua meshtar më 1908 dhe mori emrin Vinçenc.

I njohur për zotërimin e shumë gjuhëve dhe kulturave evropiane, ai botoi përmbledhjen poetike “Gjeth e Lule” (1924), u bë drejtues i botimeve si “Hylli i Dritës”, “Lajmtari i Zemrës së Krishtit” e “Zani i Shna Ndout” dhe përktheu autorë të shquar, përfshirë romanin “Quo Vadis?” të Henryk Sienkiewicz. Prennushi mblodhi dhe botoi këngë popullore nga veriu i Shqipërisë, duke kontribuar në ruajtjen e trashëgimisë gojore.

Më 1940 u emërua kryepeshkop i Durrësit, një nga postet më të larta të Kishës Katolike shqiptare. Ndonëse nuk ishte aktiv politikisht, pas vendosjes së regjimit komunist u arrestua më 1947 me akuza për “lidhje me agjentë të huaj dhe klerikë reaksionarë” dhe u dënua nga gjykata ushtarake me 20 vjet burg e punë të rëndë.

Në burgun e Durrësit, Imzot Prennushi iu nënshtrua torturave çnjerëzore, pavarësisht moshës dhe problemeve shëndetësore. Shkrimtari Arshi Pipa, bashkëvuajtës i tij, e ka përshkruar si njeri të butë, të qetë dhe të devotshëm, larg interesave politike, por të palëkundur në qëndrimet e tij. Pipa rrëfen se e kishte parë të lidhur e të varur në nevojtore nga Sigurimi, një skenë që e mbajti gjallë në kujtesë gjithë jetën si simbol i mizorisë komuniste dhe qëndresës shpirtërore.

Më 19 mars 1949, i sëmurë nga zemra dhe azma, Prennushi ndërroi jetë në spitalin e burgut. Arshi Pipa kujton se ia mbylli vetë sytë e lodhur pas vuajtjeve, duke parë në fytyrën e tij një ndriçim të pazakontë, si shenjë e paqes që pasoi mundimet.

I nderuar nga të gjithë, pa dallim feje – myslimanët e quanin “melek” (engjëll) – Vinçenc Prennushi mishëroi përkushtimin ndaj fesë, atdheut dhe kulturës kombëtare. Më 5 nëntor 2016, ai u shpall i Lum nga Kisha Katolike në Shkodër, së bashku me 37 martirë të tjerë të komunizmit, si dëshmi e qëndresës dhe idealeve të tyre.

Figura e tij mbetet simbol i krenarisë kombëtare dhe i virtyteve njerëzore, duke dëshmuar se, edhe në errësirën e dhunës dhe shtypjes, ideali për atdheun, lirinë dhe dashurinë për të afërmin nuk mund të shuhen.

Lexo gjithashtu

Video

Donald Trump u përplas me ambasadorin e Australisë në Shtetet e Bashkuara, Kevin Rudd, gjatë një deklarate me gazetarët që mbulonin vizitën e kryeministrit australian Tony Albanese në Uashington. Gjatë konferencës, një gazetar australian e pyeti presidentin amerikan nëse kishte ndonjë shqetësim në lidhje me qeverinë australiane — veçanërisht për shkak të komenteve kritike që Rudd kishte bërë në të kaluarën për të, kohë kur ai shërbente si kryeministër. Trump reagoi menjëherë duke thënë: “As mua nuk më pëlqen, dhe ndoshta nuk do të më pëlqesh kurrë.” Komentet kritike të Rudd ndaj Trump datojnë në vitin 2020, kur ai e kishte cilësuar atë në rrjetet sociale si “presidentin më shkatërrues në histori”. Postimi u fshi më vonë, por duket se nuk është harruar nga presidenti amerikan.

Një tornado e fuqishme ka goditur rajonin Val d’Oise, në veri të Parisit, ku një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur. Pamje të publikuara në rrjetet sociale tregojnë momentin kur dy vinça gjigantë rrëzohen nga forca e erës, ndërsa dëmet materiale në zonat e prekura janë të konsiderueshme. Tornado e rrallë për këtë rajon ka shkaktuar panik në disa zona të periferisë së Parisit, ndërsa ekipet e emergjencës janë në terren për të ndihmuar të prekurit dhe për të vlerësuar shkallën e dëmeve. Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të qëndrojnë të sigurt dhe të shmangin lëvizjet e panevojshme derisa situata të stabilizohet.

Një granatë dore e periudhë së Luftës ka shpërthyer sot në fshatin Gështenjas të Pogradecit, duke plagosur një 49-vjeçar. Gentian Yzellari po punonte në oborrin e banesës së tij kur gjatë punës me një mjet bujqësor ka aktivizuar aksidentalisht një granatë dore që ndodhej nën tokë. Si pasojë e shpërthimit, ai ka pësuar dëmtime në trup dhe në fytyrë. Yzellari po merr trajtim mjekësor në Spitalin e Pogradecit dhe ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërkohë që po shqyrtohet mundësia e transportimit të tij drejt Tiranës për mjekim më të specializuar.

Një avion i kompanisë Air China u detyrua të bënte një ulje emergjente pasi një bateri brenda në një çantë dore shpërtheu në flakë gjatë fluturimit. Incidenti ndodhi në një linjë ajrore që udhëtonte nga aeroporti i Hangzhou drejt Koresë së Jugut, duke shkaktuar panik mes pasagjerëve. Një pasagjer tha se dëgjoi një shpërthim të fortë disa sekonda para se të shpërthente zjarri në ndarjen e sipërme të bagazheve. Pavarësisht situatës së rrezikshme dhe tymit që mbushi kabinën, asnjë pasagjer nuk u lëndua, ndërsa piloti realizoi një ulje të sigurt emergjente. Kompania tha se po heton shkakun e incidentit dhe do të forcojë kontrollet për pajisjet elektronike në bord.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme