Politika 2025-12-04 08:17:46 Nga VNA

The 'city lights' advertising monopoly limited the electoral race for Tirana's municipality

Ndaje në Whatsapp

During the campaign for the 2023 local elections, the streets of Tirana were filled with electoral posters of the ruling Socialist Party, displayed on 'city lights' stands and LED screens installed on the capital's main streets and intersections.

Behind the network of modern stands is the BNI company, which received from the Municipality of Tirana the majority of the 'outdoor' advertising space in the capital - for a 7-year term - on the eve of the 2023 electoral race and, at the same time, was contracted for the political advertising of the campaign by the Socialist Party.

Although the advertising space was transferred to BNI through hundreds of separate decisions signed within a few days without any tendering procedure, according to public procurement experts, they together created an exclusive right for a single operator.

This 'de facto' monopoly granted on the eve of the elections is seen as political clientelism by election campaign observers, while the opposition claims that it also limited the electoral race for the Municipality of Tirana - where the incumbent mayor, Erion Veliaj, faced MP Belind Këlliçi.

"The priority places and those with the highest visibility and attendance were certainly the SP and Veliaj," Këlliçi told BIRN.

"So, in the end, I only had the opportunity to take up space that they left behind, since the process was completely controlled by the municipality and the SP candidate," he added.

Mayor Erion Veliaj, arrested for corruption and money laundering in February 2025, was not available for comment. Meanwhile, the acting mayor of Tirana, Anuela Ristani, did not respond to BIRN's questions regarding the findings.

Beqir Nuredini, founder of BNI and former mayor of Rrogozhina, denied that his company held a monopoly on the outdoor advertising market in Tirana. He claimed that anyone could apply for a permit to put up billboards, but that there was no market and the ads remained empty.

“It’s not a monopoly, the market is free; anyone who wants space can apply and get space,” Nuredini said. “Not where I got permission, of course, but Tirana is big,” he added.

In November 2025, BIRN sent a request for information to the Municipality of Tirana, requesting contracts with companies that used public space for advertising from 2018 to the end of 2024.

Access to the documents took almost 1 year.

The saga of the request for information began with a clash between two offices within the municipality. Initially, the Legal Directorate communicated to the Taxes and Tariffs Directorate, but also to BIRN, that the response was not within its competence. Meanwhile, the DPTTV, in a letter sent to BIRN and its colleagues in the legal department, insisted that the requested information “did not exist.”

“The General Directorate of Local Taxes and Tariffs has not entered into contracts with commercial entities for the use of public spaces,” the letter stated. But just a few lines later, the same directorate claimed the opposite: the information existed, but was considered “personal data.”

BIRN complained to the Commissioner for the Right to Information, but the municipality continued to refuse, arguing that the right to use public space was not granted through “contracts”, but through documents called “permits”.

On January 16, 2025, BIRN submitted a new request, this time citing in detail the Municipal Council Decision and the legal wording used by the municipality.

But on January 24, the Municipality of Tirana responded with the same refrain: the information could not be provided because it contained personal data. “Special legislation does not allow the identification of the specific taxpayer,” the letter read.

Convinced that the names of the companies and the public space provided for use did not constitute personal data, BIRN filed another complaint with the Commissioner. After KDI established the violation, the municipality agreed to provide the information, but delayed the delivery, demanded a payment of 5,850 lek and only on August 13 did it make available a 1,170-page file.

When the documents arrived, BIRN found that the company names and NIPTs had been redacted. Each permit contained only the standard legal reasoning, date, location and advertising area.

That same day, BIRN informed KDI that the documentation, in addition to being an unnecessary cost to the environment, did not meet the information request, as the NIPT and company name are not personal data.

Three weeks later, on October 3, the municipality returned with a promise of full information and requested an additional 10 days.

On October 15, after a saga that lasted almost a year, BIRN obtained the final file – this time with the names of the companies and the layout of the advertising placements on the streets of Tirana.

Mirela Ruko, a councilor in the Municipal Council from the Together Movement, said that the lack of transparency had become the norm for municipal officials.

“The Municipality of Tirana has also refused me information several times, using the same absurd justification that BIRN has received,” she said. “These are open attempts to hide information.”

The same concern was raised by Ilir Alimehmeti, a Democratic Party advisor to the Municipal Council. He added that using the “personal data” argument to stop providing information was a way to cover up the problems.

"It is absolutely a matter of deliberate concealment and potential economic damage," Alimehmeti said.

Dokumentet e vënë në dispozicion nga bashkia, tregojnë se gjatë viteve 2018 – 2021, tregu i citylight-eve ishte më i larmishëm dhe përfshinte kompani si “Platea sh.a.”, “Iris sh.p.k.”, “La Strada”, “City Wings” dhe “Albartex”, të cilat zotëronin, kush më shumë e kush më pak, leje për hapësira të ndryshme në qytet. Edhe në këtë rast, kompanitë rezultojnë të kenë aksionerë të përbashkët dhe i afrohen më shumë një oligopoli me pak emra dominues.

Lejet e lëshuara në këtë periudhë – gjithsej 160, të ndara sipas viteve dhe kompanive, kishin afat maksimal njëvjeçar, ndërsa në disa raste ishin edhe më të shkurtra.

Por pas vitit 2021 panorama ndryshon rrënjësisht. Pikërisht në këtë moment, BNI shfaqet si përfituesi kryesor i një serie lejesh që, sipas ekspertëve, të marra së bashku funksionojnë si një koncesion i padeklaruar mbi hapësirën vizuale të Tiranës.

Kompania është themeluar në vitin 2014 nga Beqir Nuredini dhe në fillim të vitit 2021 kontrollohej plotësisht prej tij. Megjithatë, struktura aksionere ndryshoi disa herë dhe aktualisht kompania kontrollohet 50% nga Flamur Salija dhe 50% nga Aleksandër Naçi.

Pavarësisht ndryshimeve në pronësi, Beqir Nuredini vijon të ketë ndikim dhe interesa të lidhura me kompaninë, gjë që e pohoi edhe vetë në një bisedë telefonike me BIRN.

Nuredini, i cili më herët ka zotëruar kompani në fushën e reklamimit, e themeloi BNI-në fillimisht si shoqëri tregtare. Vetëm në mars 2021, pak kohë para marrjes së lejeve të para nga bashkia, kompania përfshiu në objektin e veprimtarisë në QKB edhe reklamimin me city lights dhe ekrane LED.

Më 6 prill 2021, Këshilli Bashkiak ndryshoi rregulloren e vitit 2018, e cila kufizonte afatin e lejeve për reklamimin në rrugë deri në një vit. Vendimi i ri autorizoi DPTTV-në të jepte leje 7-vjeçare për stenda afishimi ‘city lights’ dhe deri në 10-vjeçare për ekranet LED.

Një javë më vonë, BNI siguroi e vetme mbi 423 leje për city lights, me afat deri në mars 2022. Vetëm një muaj pas, BNI mori leje për instalimin e 31 ekraneve LED në kryeqytet për një afat 10-vjeçar.  Ndërsa në fund të shkurtit dhe fillim të marsit 2023, BNI mori mbi 421 leje të tjera për vendosjen e city lights për një periudhë 7-vjeçare.

“Me qindra leje të dhëna deri në 2030–2031, hapësira fizike publike bëhet praktikisht e padisponueshme për operatorë të tjerë për një dekadë”, tha Eduart Gjokutaj, drejtues i qendrës kërkimore ekonomike ALTAX, duke e cilësuar këtë hap si bllokim të tregut.

Sipas tij praktika e ndjekur kishte eliminuar konkurrencën dhe kishte rritur rrezikun e abuzimit me çmime nga një operator dominues.

“Kjo krijon një barrierë absolute hyrjeje, duke eliminuar mundësinë e konkurrencës së re ose zgjerimit të operatorëve ekzistues”, shtoi ai.

Lejet pë BNI janë firmosur nga ish-drejtori i DPTTV-së, Arlin Naska, i cili këmbënguli se procesi ka qenë i hapur.

“Të gjithë subjektet mund të aplikonin”, tha ai. “Në lidhje me pyetjen e nxitimit, nuk e mbaj realisht mend sa ka qenë kjo kohë, po dikush tjetër do të thoshte të njëjtën gjë nëse do të merrte kohë më të gjatë”, tha Naska, duke iu referuar dhënies së qindra lejeve në një periudhë disa-ditore.

Edhe themeluesi i BNI, Beqir Nuredini mohoi se kishte krijuar monopol dhe këmbënguli se kompanitë e tjera mund të aplikonin lirisht.

“Nuk janë të ndaluar të aplikojnë të tjerët,” tha ai në një bisedë telefonike.

Nuredini argumentoi se arsyeja pse kompani të tjera nuk kërkonin leje ishte mungesa e tregut. “Jo se nuk ka fitim, por nuk ka treg,” u shpreh Nuredini, duke pretenduar se puna ishte e përqendruar kryesisht në verë dhe gjatë sezonit të festave.

Megjithatë, ndryshe nga sa pohon ai, rregullorja e Bashkisë Tiranë që menaxhon përdorimin e hapësirës publike vendos kufizime të qarta fizike, duke e bërë thuajse të pamundur marrjen e lejeve në zonat ku reklamat ekzistuese janë tashmë të instaluara.

Gjokutaj sugjeroi se në një situatë të tillë duhej ndërhyrja e Autoritetit të Konkurrencës, ndërsa shpjegoi se kishte vendime të ngjashme në Bashkimin Europian.

“Autoriteti i Konkurrencës ka kompetencë të plotë të hapë hetim dhe të rekomandojë anulimin ose rihapjen me gara të lejeve ekzistuese, si dhe të propozojë ndryshime në rregulloren e bashkisë për të futur ankande periodike”, tha ai.

Sipas tij, hapja e garës do të rriste të ardhurat publike dhe do të ulte rreziqet korruptive.

Në zgjedhjet vendore të vitit 2023, Partia Socialiste përdori gjerësisht reklamat LED dhe city lights, jo vetëm në Tiranë, por edhe në qytete të tjera të Shqipërisë, për të shpërndarë mesazhet e saj elektorale dhe ato të kandidatëve për kryetar bashkie.

Por pasi dorëzoi raportin e saj për financat zgjedhore në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, PS deklaroi zero shpenzime për këtë formë komunikimi politik.

Ndryshe nga raporti financiar, auditi i pasqyrave financiare të Partisë Socialiste raportoi se një shumë prej 9.2 milionë lekësh – e paguar nga ky subjekt për kompaninë BNI, fillimisht e raportuar si shpenzim për reklama në rrjete sociale, përfshinte edhe shpenzime për reklama në natyrë.

Rigels Xhemollari, drejtues ekzekutiv i organizatës Qëndresa Qytetare, i tha BIRN se Partia Socialiste ‘ishte favorizuar’ gjatë fusharës zgjedhore të vitit 2023, për sa i takon ekspozimit në city lights dhe ekrane LED.

Edhe Mirela Ruko nga Lëvizja Bashkë shpreh dyshime se procesi ka qenë klientelist.

“Kjo mënyrë veprimi është pjesë e një sjelljeje të vazhdueshme të administratës së drejtuar nga Erion Veliaj – një sjellje që lidhet drejtpërdrejt me klientelizmin dhe me grupime të organizuara brenda bashkisë,” tha ajo.

Këshilltari tjetër i opozitës, Ilir Alimehmeti, tha se momenti kur u dhanë masivisht lejet nuk dukej aspak rastësor, por një përpjekje për të kontrolluar hapësirën vizuale të qytetit.

"Given that the timing coincides exactly with the 2023 local electoral campaign, the reasonable suspicion is that we are dealing with an electoral maneuver to control visual spaces," he stressed.

But Nuredin denied any short-term ties to political parties. He stressed that the space was made available equally to all parties and that for him, political parties were simply clients.

"For me it's business, I get the money in the end, I don't care which party it is," he concluded.

Taken from Reporter.al

Video

Rama është modest. Ai është “bujari” i vërtetë. Se i ka dhënë tokën e pronarëve Arbër Hajdarit për 1 euro

Gjatë vizitës së tij në Pekin, presidenti i Francës, Emmanuel Macron, u prit me entuziazëm nga qytetarët kinezë. Një moment që tërhoqi vëmendjen e mediave dhe të publikut ishte kur Macron vrapoi për t’i përshëndetur ata personalisht, duke treguar afërsinë dhe respektin ndaj njerëzve që e pritën. Ky episod simbolik thekson lidhjet gjithnjë e më të forta mes Francës dhe Kinës, si dhe përpjekjet e të dyja vendeve për të thelluar bashkëpunimin ekonomik dhe politik.

Ceremonia e shortit të Kampionatit Botëror përfundoi me një moment të pazakontë, ku presidenti amerikan Donald Trump u pa duke vallëzuar këngën ikonike YMCA, duke tërhequr vëmendjen e mediave dhe të pjesëmarrësve.

Një aligator gjigant, i gjatë rreth 4.3 metra (14-foot) dhe me peshë rreth 272 kg (600 paund), shkaktoi bllokim të trafikut në Florida, duke tërhequr vëmendjen e kalimtarëve dhe drejtuesve të automjeteve. Një kapës i specializuar për kafshë të egra, së bashku me tetë zyrtarë policorë, ndërhynë për të larguar aligatorin nga rruga dhe për të siguruar kalimin e automjeteve në mënyrë të sigurt.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Forgotten Stories

More news