Në rrugët e mbuluara me baltë të qytetit portual Black River, njerëzit enden në kërkim të ushqimit mes rrënojave. Disa hyjnë në dyqanet e shkatërruara me shpresën për të gjetur ujë të pijshëm ose ndonjë furnizim tjetër jetik. Ndërsa numri i viktimave po rritet, banorët e kësaj zone, e cila u bë “pika zero” e shkatërrimit nga Uragani Melissa, po përballen me ditë të tëra kaosi, urie dhe pasigurie.
Sipas dëshmive nga terreni, Melissa goditi Xhamajkën si një prej stuhive më të fuqishme të kategorisë 5 që është regjistruar ndonjëherë në Karaibe, duke lënë pas një peizazh të rrënuar: rrugë të bllokuara, ndërtesa të shkatërruara, e mijëra njerëz pa strehë, energji elektrike apo ujë të rrjedhshëm.
Anarki dhe mbijetesë
Varkat e përmbysura ndodhen përgjatë trotuareve, ndërsa ndërtesat prej tulle janë çarë në mes. Fletët e mëdha të metalit janë mbështjellë në degët e pemëve, dhe makinat janë kthyer në grumbuj hekuri të shtypur. Banorët e intervistuar nga BBC thanë se nuk kanë parë asnjë automjet ndihme në zonë dhe po detyrohen të hanë çdo gjë që gjejnë mes mbeturinave. Disa kanë hyrë në supermarketet e rrënuara për të marrë ushqim dhe ujë, në një përpjekje për të mbijetuar.
“Duhet të përdorim çfarëdo që gjejmë në rrugë ose nëpër dyqane,” tregon Demar Walker, i ulur nën një hije për t’u mbrojtur nga vapa dhe lagështia e lartë. “U desh të ngjitemi në çatinë e tregut sepse ishte shembur, dhe u hodhëm ushqim të tjerëve që ishin jashtë.”
Në qytet është raportuar edhe grabitja e një farmacie. “E pashë njerëzit që hynin e dilnin me ilaçe dhe pije alkoolike në duar,” tregon Aldwayne Tomlinson. “Në fillim mendova se farmacisë i kishte mbetur ndonjë hapësirë e hapur, por pastaj kuptova se po plaçkitnin.”
“Kaos total. Pa ushqim, pa ujë”
Duke qëndruar mbi një grumbull rrënojash, Chegun Braham përshkruan situatën me dy fjalë: “Kaos total. Nuk kemi ushqim, nuk kemi ujë. Nuk kemi qasje në para. Asnjë ndihmë nuk ka ardhur.”
Një çift që zotëron disa dyqane në zonë tha se disa prej tyre janë plaçkitur. Ata tani rrinë roje për të mbrojtur pronën e mbetur. Vetëm pak më tutje, Jimmy Esson mbështetet mbi një tra metali të përmbysur: “I humba të gjitha. Na duhet ushqim. Nuk kemi asgjë për të ngrënë.”
Autoritetet raportuan se të paktën 19 persona kanë humbur jetën në Xhamajkë, një rritje e ndjeshme krahasuar me ditën e mëparshme. Në Haiti, i cili u godit gjithashtu nga stuhia, janë raportuar të paktën 30 viktima.
Familje të ndara dhe qytete të shkatërruara
Walker thotë se nuk ka arritur të kontaktojë me familjen e tij: “Nuk e di nëse janë gjallë. Rrugët janë të bllokuara, telefoni nuk punon, s’ka ujë, s’ka drita.” Ai është i detyruar të flejë tek kushdo që e pranon në shtëpi, ndërsa i biri tetëvjeçar ndodhet në Westmoreland, një tjetër rajon bregdetar që gjithashtu është shkatërruar rëndë.
Kryetari i bashkisë së Black River, Richard Solomon, konfirmoi se qyteti është “plotësisht i devastuar”, me rreth 90% të banesave të shkatërruara dhe dëme të mëdha në infrastrukturë – përfshirë spitalin, komisariatin e policisë dhe stacionin e zjarrfikësve.
“Disa njerëz po përpiqen të marrin çfarë gjejnë nga rrugët, ndërsa të tjerë po hyjnë me forcë në prona për të siguruar furnizime. Është një ekuilibër delikat midis mbijetesës dhe rendit publik,” tha Solomon.
Ndihma ende e kufizuar
Sipas ministres së Informacionit, Dana Morris Dixon, “ka komunitete të izoluara dhe zona që duken tërësisht të rrafshuara.” Furnizimet humanitare kanë filluar të arrijnë në aeroportin kryesor të Kingston, por aeroportet rajonale janë vetëm pjesërisht funksionale, ndërsa shumë rrugë drejt zonave më të prekura mbeten të pakalueshme. Mjeku vullnetar Michael Tharkurdeen rrëfeu se ishte brenda stacionit të zjarrfikësve kur stuhia goditi: “Uji arriti deri në pesë këmbë. Deti hyri brenda. Kishte dallgë deri në shpatulla. Njerëzit vinin të plagosur, me duar e këmbë të çara – fëmijë, të moshuar, të gjithë.” Ai shtoi se gjeti një burrë pa shenja jete pas tërheqjes së ujërave: “Nuk mund ta shpallja të vdekur, por s’mund të bëja asgjë tjetër veçse ta mbuloja trupin.”
Shpresa e fundit – ndihma ajrore
Pasditen e së premtes, disa helikopterë ushtarakë mbërritën në Black River, duke sjellë shpresë për ndihmë. Me zbritjen e trupave të armatosura, turma që kishte pushtuar farmacitë dhe dyqanet u shpërnda. Një qetësi e rrallë mbuloi rrugët ku më parë kishte zhurmë dhe dëshpërim.
“Ne duam që St Elizabeth të ringrihet sërish,” tha Shawn Morris me shpresë. “Nuk është çështje parash. Ne kemi nevojë për ushqim dhe ujë.”
