Kemi shqyrtuar të gjitha sondazhet e publikuara javën e fundit në shtatë shtetet kyçe që do të vendosin zgjedhjet, të gjitha brenda marzhit të gabimit, dhe mesataret e rezultateve për të dy kandidatët: nga këto të dhëna kemi vizatuar rrugën që mund të çojë në Shtëpinë e Bardhë.
Pesë ditë kanë mbetur deri te zgjedhjet presidenciale amerikane, edhe pse më shumë se pesëdhjetë milionë njerëz tashmë kanë shprehur preferencën e tyre, përmes postës ose personalisht. Sipas sondazheve, nënpresidentja demokrate Kamala Harris dhe ish-presidenti republikan Donald Trump janë të angazhuar në një garë të ngushtë, veçanërisht në shtatë shtetet kyçe që do të vendosin për zgjedhjen: në Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania dhe Wisconsin, ku pothuajse të gjitha sondazhet e tregojnë secilin kandidat përpara me një avantazh shumë të vogël, shpesh brenda margjinës së gabimit.
Në nivel kombëtar, sipas platformës së sondazheve FiveThirtyEight, Harris ka një avantazh prej 1.4 përqind – 48.1% ndaj 46.7% – ndërsa RealClearPolitics në mesataren e vet i jep Trump një epërsi prej 0.4 pikësh, 48.4% ndaj 48%. Megjithatë, vota popullore në nivel kombëtar ka pak rëndësi: Hillary Clinton në 2016 fitoi tre milionë vota më shumë, por Trump u bë president falë 77,000 votave në Michigan, Wisconsin dhe Pennsylvania, tre shtetet e "murisë blu" që Biden i riktheu në 2020. Prandaj, mbetet për t'u parë se çfarë do të tregojnë të dhënat nga këto shtatë shtete.
Sondazhi i fundit i "CNN"
Sondazhi i fundit i CNN i kryer në "murit blu" e vendos Harris përpara në Michigan dhe Wisconsin, ndërsa në Pennsylvania dy kandidatët janë barazim. Në Michigan, nënpresidentja qëndron në 48% kundrejt 43% të Trump midis votuesve të mundshëm, ndërsa në Wisconsin ajo është në 51% kundrejt 45% të rivalit: këto janë të vetmet dy shtete, nga ato kyçe, ku Robert Kennedy Jr. ka mbetur në fletën e votimit pavarësisht tërheqjes dhe mbështetjes për Trump, faktor që mund të dëmtojë aleatin e tij. Në Pennsylvania, sipas të njëjtit sondazh, të dy kandidatët janë në barazim në 48%. Midis votuesve të sigurt që do të dalin për të votuar, Harris është përpara në të tre shtetet – 51% ndaj 45% në Michigan, 52% ndaj 47% në Wisconsin, 50% ndaj 47% në Pennsylvania – dhe avantazhi i saj rritet mes atyre që kanë votuar tashmë: 61% ndaj 35% në Michigan, 60% ndaj 38% në Wisconsin, 57% ndaj 40% në Pennsylvania.
Barazimi në Pennsylvania
Barazimi në Pennsylvania del gjithashtu nga sondazhi i Monmouth University, i publikuar së fundmi: 42% e atyre që kanë votuar dhe 5% e atyre që do të votojnë mbështesin Harris, shifra të ngjashme me ato të Trump. Në këtë shtet të rëndësishëm, ish-presidenti ka avantazh me 60% midis votuesve të bardhë pa diplomë, që përbëjnë pothuajse gjysmën e elektoratit, ndërsa Harris mbështetet nga 35%. Ajo është përpara – 58% ndaj 37% – midis të bardhëve me diplomë dhe me 62% (kundrejt 25%) midis votuesve afrikano-amerikanë, hispanikë dhe racave të tjera. Krahasuar me sondazhin e fundit pesë javë më parë, Harris ka humbur një pikë dhe Trump ka fituar dy, por sondazhistët e Universitetit të New Jersey-t vërejnë se këto janë lëvizje statistikisht të parëndësishme: të gjitha këto shifra janë brenda margjinës së gabimit.
Sondazhet Shtet për Shtet
Me kaq pak diferencë, çdo sondazh "sheh" rezultate të ndryshme, edhe sipas prirjeve politike të sondazhistëve. Këto janë sondazhet e javës së fundit, shtet për shtet (në balancë):
Pennsylvania: Fox News dhe InsiderAdvantage e vendosin Trump përpara me 1%, Quinnipiac me 2%, Atlas me 3%; Susquehanna, CNN dhe CBS e tregojnë barazim. Bloomberg dhe NYTimes/Siena janë të vetmet që i japin fitoren Harris.
Michigan: Fox News dhe USA Today/Suffolk i tregojnë të dy kandidatët në barazim; Atlas Intel, InsiderAdvantage dhe Emerson tregojnë Trump përpara me një pikë; Susquehanna dhe Quinnipiac tregojnë Harris përpara me 5 dhe 4 pikë.
Wisconsin: Marquette dhe CNN tregojnë Harris përpara me 1 dhe 6 pikë; Atlas Intel parashikon barazim; InsiderAdvantage, USA Today/Suffolk dhe Emerson tregojnë Trump përpara me 1 pikë.
Arizona: Trump është përpara sipas Atlas Intel, Data Orbital, Trafalgar Group dhe Marist (me 4, 8, 2 dhe 1 pikë); Harris është përpara me 1 pikë sipas CNN.
Nevada: Atlas Intel dhe CNN e tregojnë Trump përpara me 1 pikë; Trafalgar i tregon kandidatët barazim, ndërsa Bloomberg e tregon Harris përpara me 1 pikë.
Georgia: si Atlas Intel ashtu dhe Trafalgar Group e vendosin Trump përpara me 3 dhe 2 pikë, ndërsa Marist tregon një barazim.
North Carolina: Fox News dhe Trafalgar Group e vendosin Trump përpara me 1 dhe 3 pikë, Atlas Intel i jep Harris përpara me 1 pikë dhe Wral-Tv/Survey USA e tregon barazim.
Si të kuptohet kush do të fitojë?
Në çdo shtet mund të ndodhë çdo gjë dhe pothuaj çdo sondazh është brenda margjinës së gabimit. Për të kuptuar kush është përpara dhe kush do të fitojë në nëntor, pritet që matematika të jetë vendimtare: ajo e kolegjit zgjedhor, që përcakton fituesin, dhe ajo e mesatareve të sondazheve nga faqet RealClearPolitics, i pozicionuar në të djathtë, dhe FiveThirtyEight, që është më progresiv.
Në SHBA, qytetarët nuk e zgjedhin drejtpërdrejt presidentin, por përmes 538 votave të mëdha elektorale. Për të fituar, nevojiten të paktën 270 vota elektorale.
Bazuar në shtetet ku pritet të fitojnë, Harris fillon me 225 vota, Trump me 220. Janë 93 vota elektorale që do të vendosin zgjedhjet: Pennsylvania ka 19 vota, Georgia dhe North Carolina nga 16, Michigan 15, Arizona 11, Wisconsin 10 dhe Nevada 6.
Nga këtu mund të ndjekim dy rrugë që çojnë drejt Shtëpisë së Bardhë: njëra duke ndjekur udhëzimet e RealClearPolitics dhe tjetra me hartën e përpiluar nga FiveThirtyEight.
Sipas mesatares së sondazheve të RealClearPolitics, Trump ka një epërsi prej 2.5 pikësh në Arizona, 0.5 pikë në Nevada, 0.8 në Pensilvani, 1 në Karolinën e Veriut dhe 2.4 në Xhorxhia; ndërsa Harris ka një avantazh prej 0.2 në Wisconsin dhe 0.4 në Michigan. Në këtë skenar, nënpresidentja do të shtonte 25 vota elektorale, duke u ndalur në 250 gjithsej, ndërsa Trump do të merrte 68 vota, duke arritur 288 gjithsej dhe duke u rikthyer në Shtëpinë e Bardhë. Megjithatë, vetëm Pensilvania do të mjaftonte për të përmbysur rezultatin.
Sipas analizës së sondazheve të kryer nga FiveThirtyEight, Trump është përpara me 2.2 pikë në Arizona, 1.8 në Xhorxhia, 1.1 në Karolinën e Veriut dhe 0.4 në Pensilvani; ndërsa Harris kryeson me 1 pikë në Michigan, 0.1 në Nevada dhe 0.8 në Wisconsin. Në këtë rast, nënpresidentja demokrate do të fitonte 31 vota elektorale, duke arritur në 256, ndërsa Trump do të merrte 62 vota, duke kaluar gjithashtu pragun e nevojshëm për t'u rizgjedhur, me një total prej 282 votash. Edhe këtu, Pensilvania mund të përmbysë gjithçka.
Gabimet Rasti i vitit 2016 është i njohur: të gjitha sondazhet sugjeronin se Hillary Clinton do të bëhej presidentja e parë grua, por Trump fitoi për shkak të atyre 77 mijë votave të fituara në "murin blu" të Michigan-it, Wisconsin-it dhe Pensilvanisë. Në 2020, FiveThirtyEight vë në dukje se sondazhet mbivlerësuan epërsinë e Joe Biden, i cili fitoi, por me një diferencë të ngushtë në shtetet vendimtare. Sipas mesatares së sondazheve të faqes së statistikave të themeluar nga Nate Silver, presidenti i ardhshëm shfaqej me 4 pikë më shumë në shtetet e lëkundura; nëse gabimi do të ishte i njëjtë në favor të Harris, Trump do të fitonte në të shtatë këtë vit. Por gabimet nuk duhet të jenë domosdoshmërisht në favor të ish-presidentit; nëse ai mbivlerësohet me 4 pikë, atëherë do të ishte Harris që do të fitonte në të shtatë shtetet.
Të dy rezultatet – dhe çdo mundësi tjetër mes tyre – janë ende të mundshme. Vetë Nate Silver, ish-gazetar i New York Times që ka lënë gjithashtu faqen e krijuar prej tij, mendon se shumë sondazhe po bëjnë "koalicion", duke u dhënë dy kandidatëve përqindje përafërsisht të njëjta nga frika e gabimit; për këtë arsye, shohim shpesh rezultate si +1 për Harris, +1 për Trump, apo barazim. Mjaftojnë gabime të vogla statistikore për të ndikuar rezultatin: për këtë arsye FiveThirtyEight stimulon gabime potenciale në sondazhet e tij, për t'u afruar me rezultatin më të mundshëm. Kjo qasje, megjithatë, mund të ketë edhe efekt të kundërt: shumë mendojnë se frika për të nënvlerësuar Trump, si në dy zgjedhjet e mëparshme, përfundon duke e mbivlerësuar atë.
Sigurisht, një garë kaq e fortë nuk ishte parë më parë. Duke marrë parasysh të gjitha variablat dhe marzhin shumë të ngushtë të gabimit, modeli i përpiluar nga FiveThirtyEight i jep Trump-it një probabilitet prej 52% për të fituar, ndërsa Harris ka 48%. Në favor të Harris, megjithatë, ka ardhur parashikimi i Allan Lichtman, “Nostradamusi” i Amerikës, i cili ka parashikuar saktë rezultatin e të gjitha zgjedhjeve presidenciale që nga viti 1984 e deri më sot (përveç një prej tyre, e cila është e diskutueshme), duke u bazuar në shtatë pyetje me përgjigje po/jo. Sipas modelit të tij, do të jetë Kamala Harris ajo që do të fitojë zgjedhjet amerikane; ndërsa sondazhet, deri më sot, tregojnë se do të jetë Donald Trump.
Por nesër, për sa i përket sondazheve, është një ditë tjetër.
Corriere della Sera
