Kosova ndjen një “detyrë politike” për të përpunuar migrantët e refuzuar nga Mbretëria e Bashkuar, nëse problemet ligjore mund të kapërcehen, tha kryeministri i vendit për Sky News. Albin Kurti tha se ka “kapacitete të kufizuara” në kombin e vogël, i cili ka një popullsi prej më pak se 2 milionë banorësh, por se ai priste një “rezultat të suksesshëm” nga negociatat.
Bisedimet janë duke u zhvilluar, konfirmoi ai, midis zyrtarëve nga të dy vendet rreth një marrëveshjeje për kthimin e migrantëve për ata, kërkesat e të cilëve janë shpallur të papranueshme nga Mbretëria e Bashkuar dhe janë në pritje të deportimit në vendin e tyre të origjinës. Një ekip i Ministrisë së Brendshme Britanike po shqyrton mundësitë se si mund të funksionojë një sistem i tillë, megjithëse ende nuk i është bërë asnjë kërkesë zyrtare Kosovës për të ngritur ndonjë strukturë.
Z. Kurti, i cili po merr pjesë në një Samit të Ballkanit Perëndimor në Londër këtë javë, tha: “Ne duam të ndihmojmë Mbretërinë e Bashkuar, e konsiderojmë se kjo është detyra jonë miqësore dhe politike. Kemi kapacitet të kufizuar, por prapëseprapë duam të ndihmojmë, dhe teksa flasim, ka komunikim të rregullt midis ekipeve tona të zyrtarëve shtetërorë nga ministria jonë e punëve të brendshme dhe avokatëve se si ta bëjmë këtë pa probleme për përfitim të ndërsjellë. Sigurisht, ne duam, si vend, të përfitojmë, por e konsiderojmë para së gjithash detyrimin tonë t’ju ndihmojmë sepse ju na ndihmuat shumë dhe nuk do ta harrojmë kurrë këtë.”
Aleatë kyç të Ballkanit Perëndimor
Sir Keir Starmer ka identifikuar vendet e Ballkanit Perëndimor si aleatë kyç në luftën kundër migracionit të parregullt, pasi 22,000 njerëz përdorën këtë rrugë për të arritur në Mbretërinë e Bashkuar vitin e kaluar. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka nënshkruar marrëveshje për të luftuar bandat e kontrabandës me Serbinë, Shqipërinë, Maqedoninë e Veriut dhe Kosovën.
Keir Starmer tha më parë këtë vit se qeveria ishte në bisedime me vende të paidentifikuara për ngritjen e “qendrave të kthimit”, të cilat ai i quajti një “risi të rëndësishme” për individët që kanë shteruar të gjitha mundësitë në sistemin e Mbretërisë së Bashkuar.
Kosova është e para që konfirmon se këto negociata janë duke u zhvilluar, dhe diskutime të mëtejshme rreth kësaj ka të ngjarë të ketë në margjinat e samitit të kësaj jave. Kombi i vogël i Evropës Lindore dhe Mbretëria e Bashkuar kanë lidhje të forta, me Sir Tony Blair që nderohet në atë vend për rolin e qeverisë së tij në drejtimin e sulmeve ajrore të NATO-s mbi Serbinë në vitin 1999, të cilat ndihmuan në përfundimin e Luftës së Kosovës.
Në qershor, Kosova bëri një marrëveshje me SHBA-në, të negociuar nën administratën Biden, për të marrë deri në 50 të dëbuar amerikanë që përmbushnin kritere të caktuara. Por kuptohet që vetëm 1 ose 2 kanë mbërritur për shkak të problemeve ligjore.
Kosova ka të ngjarë të kërkojë një marrëveshje mbrojtjeje dhe investime nga Mbretëria e Bashkuar në këmbim, pasi vendi është i shqetësuar nga agresioni rus dhe armiqësia me Serbinë fqinje.
Kosova dëshiron mbështetje për sigurinë
Z. Kurti shtoi: “Ne do të donim kryesisht të merrnim mbështetje në siguri – qoftë përmes marrëveshjeve strategjike, apo përmes pajisjeve dhe projekteve që mund të bëjmë. Dy ekipet tona po punojnë për këtë, por mendoj se kjo do të ketë një rezultat të suksesshëm.”
Nuk pritet që Mbretëria e Bashkuar të bëjë një kërkesë zyrtare derisa të trajtohen çështje të mëtejshme ligjore, të cilat mund të jenë të rëndësishme. Një marrëveshje e diskutueshme e bërë nga Italia në vitin 2023 për të dërguar mijëra emigrantë në dy qendra paraburgimi në Shqipëri ka kushtuar miliona euro dhe është ndalur nga pengesa të shumta ligjore.
Andi Hoxhaj, ekspert i Ballkanit në King’s College, tha: “Një marrëveshje e tillë nuk ka gjasa të ndodhë në këtë Samit. Megjithatë, pres ndonjë deklaratë që tregon se Mbretëria e Bashkuar dhe një ose dy vende të Ballkanit Perëndimor janë afër arritjes së një marrëveshjeje. Arritja e një marrëveshjeje me Mbretërinë e Bashkuar nuk do të ishte politikisht e ndjeshme në Kosovë. Vendi vazhdon të kërkojë lidhje më të thella me një nga aleatët e tij më të fortë – një që luajti një rol vendimtar në rrugën e saj drejt pavarësisë.”
Kosova ka një marrëveshje për të dënuarit me Danimarkën
Sir Keir u turpërua gjatë një vizite në kryeqytetin shqiptar në maj kur njoftoi se Mbretëria e Bashkuar ishte në bisedime për qendrat e kthimit në Ballkan, por kryeministri shqiptar Edi Rama tha se nuk do të lejonte që Mbretëria e Bashkuar të “dërgonte emigrantët” në vendin e tij pasi ishte në një “martesë” me Italinë.
Nën drejtimin e Yvette Cooper, Ministria e Jashtme e ka zhvendosur fokusin te migracioni – me më shumë staf që punojnë për këtë çështje, duke hartuar sanksione ndaj kontrabandistëve të njerëzve dhe duke ndjekur marrëveshjet e kthimit.
Kosova ka ratifikuar gjithashtu një marrëveshje me Danimarkën – një tjetër kontribuese aktive në forcën paqeruajtëse të udhëhequr nga NATO në Kosovë – për të marrë 300 të dënuar nga burgjet e saj të mbipopulluara, që pritet të fillojë në vitin 2027.
Qendrat e kthimit janë të ndryshme nga përpunimi jashtë vendit – gjë që Konservatorët kishin propozuar me skemën e Ruandës. Propozohet që individët të dërgohen në një qendër kthimi vetëm nëse kërkesa e tyre për azil në Mbretërinë e Bashkuar ishte refuzuar – dhe ata janë në pritje të deportimit.
Duke i dërguar ata në një vend të tretë, qeveria shpreson se do të parandalojë njerëzit që përpiqen të pengojnë dhe vonojnë procesin e largimit dhe se kjo mund të veprojë si një pengesë për njerëzit që vijnë me varka të vogla.
Vetëm 3% e njerëzve që mbërritën me varka të vogla në vitet 2018-2024, ose rreth 5,000 njerëz, janë dëbuar nga Mbretëria e Bashkuar, sipas Observatorit të Migracionit të Oksfordit, megjithëse largimet e migrantëve të refuzuar nga të gjitha rrugët janë rritur vitin e kaluar./Sky News
