Tre biznesmenë të fuqishëm—dy amerikanë dhe një rus—me një laptop në Miami Beach, janë ulur duke punuar me pretekstin se po hartonin një plan për t’i dhënë fund luftës së gjatë dhe të përgjakshme të Rusisë kundër Ukrainës.
Por sipas personave të afërt me bisedimet, qëllimi i projektit shkonte shumë më tej. Ata po hartonin fshehurazi një rrugë për rikthimin e ekonomisë ruse prej 2 trilionë dollarësh në tregjet botërore—me kompanitë amerikane në vijën e parë për të marrë përfitimet, përpara rivalëve evropianë.
Në rezidencën e tij buzë ujit, miliarderi Steve Witkoff—zhvillues i pasurive të paluajtshme i kthyer në të dërguar special—po priste Kirill Dmitrievin, kreun e fondit sovran rus dhe negociatorin e zgjedhur personalisht nga Vladimir Putin, i cili kishte hartuar pjesën më të madhe të dokumentit që ata po rishikonin. Jared Kushner, dhëndri i presidentit, kishte ardhur nga shtëpia e tij aty pranë, në ishullin e quajtur “Billionaire Bunker.”
Dmitriev po shtynte një plan që kompanitë amerikane të shfrytëzonin rreth 300 miliardë dollarët e aseteve të bankës qendrore të Rusisë, të ngrira në Evropë, për projekte investimi SHBA–Rusi dhe një rindërtim të Ukrainës të udhëhequr nga Amerika. Kompanitë amerikane dhe ruse mund të bashkoheshin për të shfrytëzuar pasuritë minerale gjigante të Arktikut. Nuk kishte kufij për atë që dy kundërshtarë të vjetër mund të arrinin, argumentonte prej muajsh Dmitriev: edhe industrinë hapësinore—që dikur garonte gjatë Luftës së Ftohtë—mund ta bashkonin për një mision të përbashkët në Mars me SpaceX-in e Elon Musk.
Për Kremlinin, bisedimet në Miami ishin kulmi i një strategjie të hartuar para inaugurimit të Trump, për të anashkaluar aparatin tradicional të sigurisë kombëtare të SHBA dhe për ta bindur administratën ta shihte Rusinë jo si kërcënim ushtarak por si truall me mundësi të pafundme ekonomike, sipas zyrtarëve perëndimorë të sigurisë. Duke tunduar marrëveshje shumë miliardëshe në energji dhe minerale të rralla, Moska synonte të riformësonte hartën ekonomike të Evropës—duke krijuar përçarje mes Amerikës dhe aleatëve të saj tradicionale.
Dmitriev, një ish-bankier i Goldman Sachs, gjeti partnerë receptivë te Witkoff—shok golfi prej vitesh i Trumpit—dhe te Kushner, fondi i investimeve i të cilit, Affinity Partners, kishte marrë miliarda dollarë nga monarkitë arabe me të cilat ai kishte ndërmjetësuar konfliktin me Izraelin.
Të dy biznesmenët ndanin qasjen e vjetër të Trump ndaj gjeopolitikës. Ndërsa diplomatë prej brezash e kishin parë Evropën Lindore pas-sovjetike si një nyje të komplikuar, presidenti mendonte se zgjidhja ishte e thjeshtë: kufijtë vlejnë më pak se biznesi. Në vitet 1980, ai kishte ofruar vetë ndërmjetësimin për t’i dhënë fund Luftës së Ftohtë, ndërsa i propozonte diplomatëve sovjetikë të ndërtonte një Trump Tower përballë Kremlinit—me regjimin komunist si partner biznesi.
“Rusia ka aq shumë burime të pamatshme, hapësira të gjera,” tha Witkoff për The Wall Street Journal, duke përshkruar shpresat që Rusia, Ukraina dhe Amerika të bëhen partnerë biznesi. “Nëse e bëjmë të gjithën këtë, dhe të gjithë po përparojnë, atëherë kjo vetvetiu bëhet një mbrojtje kundër konflikteve të ardhshme. Sepse të gjithë po lulëzojnë.”
Kur një version i planit me 28 pika u publikua muajin e kaluar, protestat shpërthyen menjëherë. Liderët në Evropë dhe Ukrainë thanë se plani reflektonte kryesisht kërkesat ruse dhe shkelte vijat e kuqe të Kievit. Edhe pasi administrata i siguroi se dokumenti nuk ishte final, ata mbetën të shqetësuar se Rusia—pasi kishte ndryshuar me dhunë kufijtë evropianë—po shpërblehej me mundësi biznesi.
Këtë javë, teksa liderët perëndimorë diskutonin planin, kryeministri i Polonisë Donald Tusk dha një përmbledhje të qartë: “E dimë që kjo nuk ka të bëjë me paqen. Ka të bëjë me biznesin.”
