Ka shkaktuar shumë polemika që kanë shoqëruar prodhimin e versionit live-action të filmit Borëbardha, me regji të Marc Webb, një nga përshtatjet më të debatueshme të Disney-t në vitet e fundit. Nga përzgjedhja e Rachel Zegler në rolin kryesor, te qëndrimet politike të Gal Gadot, e deri te përfaqësimi i shtatë xhuxhëve (të cilët janë hequr edhe nga titulli origjinal), filmi ka qenë në qendër të vëmendjes shumë përpara daljes në kinema. Disney, i vetëdijshëm për klimën e tensionuar, vendosi që premiera të organizohej në mënyrë të përmbajtur, më shumë e dedikuar për familjet sesa për promovim të gjerë. Tani, pavarësisht komenteve negative nën trailer dhe sulmeve të vazhdueshme në rrjetet sociale prej vitesh, filmi u shfaq në kinematë italiane më 20 mars, dhe publiku duket se ka ende shumë për të thënë.
Zgjedhja e Rachel Zegler dhe kritikat për emrin “Borëbardha”
Polemika kryesore është përqendruar tek emri i personazhit kryesor dhe tek aktorja e përzgjedhur për ta interpretuar atë. Rachel Zegler, e cila debutoi në vitin 2021 me West Side Story të Steven Spielberg, është me origjinë polake dhe kolumbiane. Një pjesë e publikut, veçanërisht e djathta ekstreme, e ka kritikuar ashpër zgjedhjen e një Borëbardhe me prejardhje latine, duke theksuar se vetë emri i personazhit – “me lëkurë të bardhë si bora” – nuk përputhet me paraqitjen fizike të aktores.
Për t’u përgjigjur këtyre kritikave, produksioni vendosi të ndryshojë origjinën e personazhit: në film, protagonistja i mbijeton një stuhie bore gjatë fëmijërisë dhe prej aty rrjedh emri i saj. Një ndryshim narrativ që përpiqet t’i japë emrit një kuptim të ri simbolik, duke e lidhur jo më me pamjen fizike, por me një përvojë personale.
Nga dashuria romantike te zbulimi i vetvetes: një Borëbardhë e re
Filmi i Webb ndryshon në shumë aspekte nga klasiku i vitit 1937, i cili vetë kishte bërë ndryshime nga përralla origjinale e vëllezërve Grimm. Por këtu dallimi është edhe më i thellë: fokusi nuk është më te “dashuria e vërtetë” që shpëton heroinën, por te zbulimi i identitetit dhe forcës së brendshme. Tema e “fuqizimit femëror” zë vendin e romantizmit klasik, duke e shndërruar Borëbardhën në një simbol të qëndrueshmërisë dhe vetëvendosjes.
Një revolucion narrativ që pasqyron kohën në të cilën jetojmë dhe përpiqet të rishkruajë në mënyrë moderne një personazh ikonik, ndonëse jo të gjithë e kanë pritur mirë këtë ndryshim. Tani i takon publikut të vendosë nëse kjo version i ri e ka nderuar mitin origjinal apo ka tradhtuar frymën e tij.
Biancaneve e reinterpretuar: mes fuqizimit femëror, ndryshimit të rolit të princit dhe figurës së shtatë xhuxhëve
Ajo nuk mund të shpëtohet më vetëm nga puthja e princit, siç ndodhte në filmin e animuar – dhe siç është kritikuar së fundmi në një debat që është nxjerrë nga konteksti dhe më pas është përdorur për të ndezur reagimet publike – por sjell një qasje të re rreth fuqizimit femëror, të cilën personazhi e përfaqëson. Një mesazh i cili i përshtatet kohës së sotme dhe që flet për brezat e ardhshëm, duke qenë se targeti i filmit blockbuster të Disney-t mbetet shumë i ri. Për këtë arsye, në versionin live-action, protagonistja nuk pret më të shpëtohet, por vendos të marrë në dorë fatin e saj dhe të marrë rolin që i takon për të udhëhequr mbretërinë e saj.
Transformimi i figurës së princit Florian
Kjo ka çuar domosdoshmërisht në transformimin edhe të figurës së princit Florian, i cili në filmin e animuar të vitit 1937 tërhiqej nga zëri i ëmbël i Borëbardhës dhe nga bukuria e saj, në një skenë ku ai bashkohet në këngë me të, duke shënuar takimin e tyre të parë. Ky është një nga momentet e pakta mes Borëbardhës dhe Florianit në klasik, një shkëmbim i shkurtër që përfundon me një histori dashurie përrallore. Prandaj nuk ka qenë shumë e vështirë që të rishkruhej krejtësisht ky personazh, duke pasur shumë liri krijuese dhe pa një model të fiksuar për t’u ndjekur. Aq sa interesi romantik i protagonistes përmbyset plotësisht: nuk është më një princ plot virtyte, por një hajdut.
Nga princi i transformuar te shtatë xhuxhët
Ndërkohë që emri i Borëbardhës mbetet, por ndryshon domethënien e tij, një personazhi tërësisht i ri i besohet një rol tjetër: Jonathan, i interpretuar në film nga Andrew Burnap. Kur personazhet takohen për herë të parë, i riu po vjedh ushqime për t’i dhënë grupit të tij, i cili është në uri për shkak të sundimit të Mbretëreshës së Keqe. Dhe duke qenë se kjo e fundit nuk është vetëm një problem për Borëbardhën, por edhe për Jonathan-in dhe pjesën tjetër të mbretërisë, ai bëhet një personazh shumë më aktiv dhe më i pranishëm në film, në krahasim me princin e mëparshëm, deri në atë pikë sa përfundon duke ndihmuar protagonisten.
Shtatë xhuxhët: nga klisheja e shtëpiakes te bashkëpunimi
Duke folur për personazhe dytësorë, është e pamundur të mos përmenden ata – shtatë xhuxhët, shokët ikonikë të princeshës. Kur Borëbardha i takon ata për herë të parë në filmin klasik, ajo tashmë ka rregulluar shtëpinë që ata e kishin lënë në rrëmujë, ndërsa në versionin e ri pastrimi bëhet një punë në grup. Kjo është një mënyrë për të shmangur stereotipin e gruas që detyrohet të bëjë punët e shtëpisë, me imazhin tipik të shtëpiakes që tashmë konsiderohet i tejkaluar.
Për më tepër, një tjetër risi ka të bëjë me personazhin e Cucciolo-s (Vogëlushit), një nga xhuxhët më të dashur. Në filmin klasik ai nuk fliste, një zgjedhje e bërë nga vetë Walt Disney, i cili mendonte se kjo e bënte personazhin më komik dhe të dashur. Edhe në versionin live-action, ai nuk flet fillimisht, por në fund të filmit do të flasë në një nga skenat më kulmore, duke mos u kufizuar më vetëm në fishkëllimën që kishte mësuar në filmin e animuar.
Është e qartë se versioni i ri i Borëbardhës synon të komunikojë me një kohë të ndryshuar krahasuar me vitet ’30, duke dashur të përcjellë vlera që tregojnë se çfarë lloj shoqërie dëshirojmë sot: më bashkëpunuese dhe më e ndjeshme. Me një protagoniste që, edhe pse mbetet një princeshë, shndërrohet në një simbol të forcës dhe pavarësisë.
