Today at 10:00, a hearing will be held at the Special Court to review Ilir Meta's request for replacement of the security measure.
The former president filed this request at the beginning of the month, but judge Erjon Bani declared incompetence and transferred the case to the preliminary investigation judge, Erjon Çela. Meta is seeking a reduction in the measure and release from the detention cell where he has been held since October 2024. SPAK has completed its investigations into him and is expected to submit the file for review to the court in September-October.
LAWYER'S SUBMISSIONS
Made by the Legal Representative of the defendant Ilir METAJ, accused of the criminal offenses "Passive corruption of persons exercising public functions" "Forgery of seals, stamps or forms" "Laundering the proceeds of a criminal offense, and criminal activity" provided for by articles 260-25- 257/a-2 and 287 of the Criminal Code.
Honorable Mr. Judge!
We are in this court session today requested by the legal representatives of the defendant Ilir Metaj, who is accused of the criminal offenses of "Passive corruption of persons exercising public functions", "Forgery of seals, stamps or forms", "Laundering the proceeds of a criminal offense, and criminal activity" provided for by articles 260-25- 257/a-2 and 287 of the Criminal Code.
Our request is not a routine request, but is a request with a clear objective based not only on the criminal procedural law, the Constitution of Albania but also on the European Charter of Human Rights, namely on its articles 3-5-10 and 11.
The defendant applicant Ilir Metaj, since October 21, 2024, has been under the coercive measure of arrest in prison, a measure taken by this court and left in force by the Special Appeals Court Against Corruption and Organized Crime, as well as by the High Court.
In the reasoned decisions by both this court and other levels of trial, the arrest and the coercive measure of imprisonment was justified by the fact that: The suspected criminal offenses are serious and the sentence is high, taking into account the fact that if he is released, he may poison the evidence, which means he may intimidate witnesses.
In this reasoning of the courts, 10 months passed under the restrictive measure of imprisonment, until on August 4, 2025, the Special Prosecution Office Against Corruption and Organized Crime decided to conclude the investigations, and to acquaint us with them, making available to us the evidence, which according to it is thought to incriminate the applicant, the defendant Ilir Metaj.
Since, after this action of the Special Prosecutor's Office, and the procedural change, with the right granted to us by law, as legal representatives of the former President of the Republic, and the President of the Freedom Party, the number two opposition party in Albania, we decided to go to court with a request for the replacement of the personal security measure.
Of course, this new procedural reality, when investigations have been completed and the possibility of interfering with documentary evidence or witnesses is impossible, our request is implemented, as the practice of the Strasbourg Court has concluded that:
Although the need to initiate criminal proceedings against someone suspected of having committed a criminal offence, or the need to prevent the commission of such an offence, may provide the initial justification for depriving the suspect of his liberty, this does not constitute a sufficient basis for continuing detention beyond this stage.
The continuation of pre-trial detention must be subject to an immediate judicial investigation, which must not only examine first whether it is a justifiable measure, but also whether it is still appropriate to continue. The latter question cannot be answered simply in the affirmative because there continues to be a reasonable suspicion that the detained person has committed or attempted to commit a criminal offence. The ECtHR has held that reasonable suspicion may disappear immediately after the initial deprivation of liberty, because it becomes clear that either no criminal offence has been committed, or the person concerned is able to refute any suspicion as to his/her involvement.
The court has recognized four reasons as appropriate to continue detention when there is still a reasonable suspicion that the person has committed a criminal offense.
They are:
a) the risk of departure;
b) the risk of interference with the justice process;
c) the need to prevent crime;
d) the need to maintain public order.
a) The risk of absconding is undoubtedly a concern for law enforcement authorities, particularly if the apprehension of a suspect has not been easy, and in cases where there are individuals who are certain to abscond once given the opportunity to do so. However, it is not sufficient to rely on this general possibility – excluding the possibility of no impediment to absconding – to continue the measure of deprivation of liberty; it will always be essential to examine all the factors specific to the specific case in order to determine whether such a risk actually exists.
The Court has consistently made it clear that the fact that a severe sentence may be foreseen does not in itself constitute a justification for continuing detention. Also in the case of Mansur v. Turkey the Court found that the “state of the evidence” could not establish the alleged risk that the applicant would abscond.
Thus, in the specific case, there is no concrete risk for the defendant Ilir Metaj to flee.
b) Risku i ndërhyrjes në procesin e drejtësisë është një shqetësim i ligjshëm për të gjithë njerëzit e përfshirë në ushtrimin e drejtësisë dhe nuk është i paditur fakti se megjithatë kjo është njohur si një arsye e mundshme për të vazhduar masën e heqjes së lirisë së dikujt. Megjithatë, mundësitë nuk duhet të bazohen in abstracto; Duhet të ekzistojnë edhe rrethana faktike konkrete që të mbështesin ato në lidhje me personin që i është hequr liria. I pandehuri Ilir Metaj nuk ka kryer veprime që të bëjë presion ndaj personave që kanë qënë dëshmitarë, në mënyrë që të ndërhyjë në zbardhjen e çështjes.
c) Nevoja për të parandaluar krimin është njohur si bazë legjitime për të vazhduar heqjen e lirisë së një individi kur kemi të bëjmë me një akuzë të rëndë, por duhet të vërtetohet që çdo shqetësim për kryerjen në të ardhmen të veprave të tjera penale do të jetë i besueshëm, në mënyrë që masa në çështjen specifike të jetë e përshtatshme. Në bërjen e vlerësimit të këtyre rasteve duhen marrë në konsideratë të gjitha rrethanat e çështjes,veçanërisht historiku i jetës në të kaluarën dhe personaliteti i personit të përfshirë. Vazhdimi i paraburgimit të personit në rast se ka kryer edhe më parë vepra penale mund të jetë jo i duhuri kur veprat penale në fjalë nuk mund të krahasoheshin me ato të mëparshmet as nga natyra, as nga shkalla e rëndësisë së tyre.
Gjithashtu edhe përsa i përket personalitetit të të pandehurit nuk ka të dhëna që të bëjnë të besosh se ai do të kryejë vepër tjetër penale.
Nevoja për të ruajtur rendin publik, duke përfshirë edhe çështjen e mbrojtjes së një personi të akuzuar, u njoh në Letellier kundër Francës si fakt që mund të përbëjë bazën për vazhdimin e masës së heqjes së lirisë. Megjithatë, gjykata theksoi se i ishte referuar rrethanave përjashtuese, përkatësisht, që do të ishin të zbatueshme kur të vërtetohej fakti se lirimi i personit më të vërtetë përbënte shqetësim për rendin publik në atë periudhë kohore të caktuar. Kështu nuk mund të konsiderohej si mënyrë për të paraprirë një vendim dënimi që është me të vërtetë mënyra tjetër për të marrë në konsideratë rëndësinë e vendimit. Ajo nuk mund të mbështetet as thjesht për shkak të natyrës së veprës penale në fjalë.
Gjykata deklaroi në Letellier kundër Francës se nuk ishte cituar asnjë manifestim konkret mbi shenja të prishjes së rendit.
Referuar rrethanave të veprës penale nuk krijohet dyshimi se i dyshuari do të përbëjë rrezik për rendin publik. Nuk rezulton që i dyshuari të jetë dënuar më parë.
Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut në jurisprudencën e saj ka theksuar në mënyrë të vazhdueshme mjaftueshmërinë e një justifikimi dhe arsyetimi të përshtatshëm për sa i përket paraburgimit. GjEDNj-ja në një sërë rastesh ka deklaruar se arsyetimi i gjykatave vendase do të konsiderohet gjithmonë i papërshtatshëm nëse është “abstrakt” ose “i bazuar në stereotipe” (çështja “Clooth kundër Belgjikës”, GJEDNJ 12.12.1991; çështja Yagci dhe Sargin kundër Turqisë; GJEDNJ 23.05.1995); Për sa i përket diskutimit të rrezikut të largimit, GjEDNj-ja gjithashtu ka deklaruar se ai nuk mund të matet vetëm në bazë të ashpërsisë së dënimit të mundshëm që personi rrezikon, por duhet të vlerësohet duke iu referuar disa faktorëve të tjerë të rëndësishëm, si veçanërisht, karakteri i personit, morali i tij,shtëpia, profesioni, pasuria, lidhjet familjare dhe të gjitha lidhjet e tij me shtetin ku ai po ndiqet penalisht, si dhe lidhjet e tij ndërkombëtare (Çështja “Neumeister kundër Austrisë”, GjEDNj, 27 qershor 1968, para. 10; çështja “Smirnova kundër Rusisë”; çështja “Letellier kundër Francës”, GjEDNj, 26 qershor 1991, parag. 43).
Gjykata Duhet të mbaj parasysh jo vetëm historikun e tij si drejtues shteti, ish kryeministër, ish kryetar kuvendi, ish president por edhe faktin që në këto momente kërkuesi i pandehuri z. Ilir Metaj është edhe presidenti Partisë Lirisë, forcës politike opozitare të dytë në Shqipëri.
Masat e sigurimit në procedimin penal bëjnë kufizimin e lirive dhe të drejtave themelore, veçanërisht lirisë personale dhe asaj të lëvizjes dhe banimit. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë i parashikon masat e sigurimit, por ato duhet në përputhje me parimin e ligjshmërisë në fushën e procedurës penale, si dhe në respektim të parimit të përpjesëtueshmërisë dhe sakrificës më të pakët të nevojshme të prekjes së lirive themelore. Neni 27, paragrafi 2, nënparagrafi “c” i Kushtetutës, lejon kufizimin e lirisë personale vetëm kur ekzistojnë “dyshime të arsyeshme” se është kryer një vepër penale ose për të parandaluar kryerjen e veprës penale ose largimin e autorit pas kryerjes së saj. Sipas nenit 30 të Kushtetutës, gjatë procedimit penal “kushdo” quhet i pafajshëm përderisa nuk i është provuar fajësia me vendim gjyqësor të formës së prerë.
Në sistemin procedural të bazuar në parimin e procesit të drejtë e të rregullt dhe në aktet ndërkombëtare lidhur me të drejtat themelore të njeriut, liria personale është arsyeja ekstreme për t’u zbatuar (extrema ratio), për këtë arsye masa e sigurimit “arrest në burg” duhet të përbëjë një përjashtim nga rregulli i përgjithshëm i ndjekjes në gjendje të lirë ose kundrejt dhënies së garancive pasurore dhe zbatimi i saj duhet të bazohet në prova.
Standardi provues që imponon Kodi i Procedurës Penale nuk është vërtetimi i dyshimeve të krijuara në mënyrë sipërfaqësore dhe të cekët, përkundrazi, kërkohet prania e dyshimeve të arsyeshme mbi prova, për të cilat duhet të arsyetohet mjaftueshëm dhe detajueshëm. Është më se e natyrshme dhe evidente që personi i dyshuar, me qëllim pasjen e një mbrojtjeje sa më të mirë së të drejtave dhe lirive të tij kushtetuese, ka tëdrejtën që vërtetimi i “dyshimeve të arsyeshme” dhe “provat” në të cilat ai mbështetet të jetë sa më i plotë.
Masa e sigurimit, e veçanërisht ajo e “arrestit në burg”, mund të justifikohet vetëm në praninë e një rreziku real për procedimin penal. Nëse në aspektin konkret nuk ekziston ndonjë nevojë sigurimi, nuk mund të zbatohet asnjë masë sigurimi. Ajo caktohet duke pasur parasysh shkallën e nevojave të sigurimit, rëndësinë e faktit, rrezikshmërinë e veçantë të veprës si dhe mundësinë e ikjes së të pandehurit (nenet 228, 229 te K.Pr.Penale)
Në çështjen ne gjykim, ndryshe nga përfundimi që ka arritur organi akuzës por dhe Gjykata me caktimin e mases fillestare ndaj te dyshuarit Ilir Metaj, mendojmë se për nga rrethanat e kësaj çështjeje nuk ka vend për vazhdimin e masës ekstreme të sigurimit “arrest në burg” pasi mungon bindja dhe dyshimi i arsyeshëm bazuar në prova se shtetasi Ilir Metaj të mund të ketë kryer veprën penale për të cilën prokurori ka kërkuar caktimin e masës më ekstreme të “arrestit në burg”. Referuar fakteve që organi akuzës disponon dhe që ne i kemi tashmë në dispozicion, nuk rezulton ndonjë rol i qartë i tëpandehurit në raport me veprën penale për të cilën prokurori ka kërkuar caktimin e masës së sigurimit “arrest në burg”. Gjithashtu, duhet të evidentohet fakti se nga ana e organit te akuzes hetimet nga viti 2019 e deri tani kanë perfunduar dhe nuk ka rezultuar që shtetasi nën hetim Ilir Metaj të ketë shfaqur rrezik per ikje nga vendi. Po ashtu Zoti Metaj gjatë hetimeve sa herë është thirrur në prokurori, ka shkuar për të dhënë shpegjime ndaj pyetjeve të prokurorëve.
Pavarësisht faktit se sipas Gjykates Kushtetuese, standardi kushtetues në lidhje me procesin e rregullt ligjor gjatë hetimit penal kërkon që organi procedues të provojë përtej çdo dyshimi të arsyeshëm se i pandehuri e ka kryer veprën penale që i atribuohet.
Çdo i pandehur ka absolutisht të drejtë që të mos japë asnjë lloj kontributi gjatë hetimit gjyqësor ose gjatë procesit dhe kjo është një e drejtë e pamohueshme. Funksioni i procesit penal, si u tha më sipër, është hetimi dhe zbulimi i plotë i ngjarjeve që përbëjnë vepra penale dhe si i tillë është në shërbim të të drejtës penale materiale. Në këtë kuptim, që të ketë një dënim penal, duhet patjetër që të zbardhen të gjitha elementet e veprës penale. Për këtë argument Gjykata, në jurisprudencën e saj, ka konsoliduar qëndrimin se deklarimet e bëra para prokurorit ose policisë gjyqësore nuk përbëjnë prova në vetvete. Në rastin konkret për çështjen penale në ngarkim të ish presidentit republikës z. Ilir Metaj nuk ka asnjë provë konkrete që ta implikojë atë direkt, madje edhe personat që janë pyetur në cilësinë e personave qëkanë dijeni nuk rezultojnë të kenë dëshmuar fakte konkrete për ato vepra penale që ai akuzohet, përfshi këtu edhe bashkëpuntorët e ngushtë të tij.
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, aktet ndërkombëtare si dhe jurisprudenca e Gjykatës Kushtetuese kanë pranuar, se e drejta për një proces të rregullt ligjor përbën një nga të drejtat e pakufizueshme të individit. Ajo është një e drejtë nëpërmjet së cilës individët kërkojnë realizimin e procedurave të rregullta dhe të ndershme ligjore. E drejta për një proces të rregullt ligjor paraqitet si një garanci për shtetasin kundër veprimeve të padrejta të organeve të pushtetit, si dhe përbën njëkohësisht një detyrim për këto të që të mos cënojnë të drejtat dhe liritë e shtetasve pa u siguruar respektimin e procedurave të rregullta ligjore. Çdo organ i pushtetit publik gjatë ushtrimit të funksionit të tij kushtetues e ligjor është i detyruar të respektojë standartet e gjithpranuara demokratike, të cilat kanë gjetur pasqyrimin e tyre në Kushtetutë.
Gjykata Kushtetuese ka theksuar se parimi i prezumimit të pafajësisë buron nga parimi i shtetit të së drejtës dhe është i lidhur ngushtë me të drejtën e personit të akuzuar për t’u mbrojtur në një gjykim të drejtë. Gjykatat e zakonshme nuk duhet ta fillojnë procesin me bindjen se i pandehuri ka kryer krimin për të cilin akuzohet, se barra e provës i takon palës akuzuese, se çdo dyshim duhet të shkojë në favor të të pandehurit dhe se gjykata duhet ta mbështesë vendimin në prova të drejtpërdrejta dhe të tërthorta që duhet të provohen nga akuza. Ato janë të detyruara të përcaktojnë faktet e çështjes, të rëndësishme për vlerësimin e përgjegjësisë ligjore të të akuzuarit, sa më qartë dhe saktë të jetë e mundur dhe nuk mund t`i paraqesin ato thjesht si aludime apo dyshime.
Gjykata e ka interpretuar prezumimin e pafajësisë në kuptimin që gjykatat e zakonshme nuk duhet ta fillojnë procesin me bindjen se i pandehuri e ka kryer krimin për të cilin akuzohet, se barra e provës i takon palës akuzuese, se çdo dyshim duhet të shkojë në favor të të pandehurit dhe se gjykata duhet ta mbështesë vendimin në prova të drejtpërdrejta dhe të tërthorta që duhet të provohen nga akuza (shih vendimin nr.68, datë 14.11.2016 të Gjykatës Kushtetuese).
Parimi i prezumimit të pafajësisë kërkon që deklarimi i fajësisë të së pandehurit të bëhet nga gjykata vetëm pas një shqyrtimi të plotë të çështjes, në përputhje me parimin e kontradiktoritetit dhe të barazisë së armëve në gjykim. Ky parim buron nga parimi i shtetit të së drejtës dhe është i lidhur ngushtë me të drejtën e personit të akuzuar për t’u mbrojtur në një gjykim të drejtë. Sipas këtij parimi asnjë masë që barazohet me dënimin nuk mund të jepet ndaj një të pandehuri pa u provuar fajësia e tij përtej çdo dyshimi të arsyeshëm (shih vendimin nr.68, datë 14.11.2016 të Gjykatës Kushtetuese). GjEDNj-ja ka theksuar se parimi i prezumimit të pafajësisë është një nga elementet e një gjykimi të drejtë, i kërkuar nga neni 6/1 i Konventës. Ky parim ndalon shprehjen e parakohshme nga vetë gjykata të vlerësimit se personi “i akuzuar për një vepër penale” është fajtor përpara se kjo të provohet në përputhje me ligjin (shih vendimet e GJEDNJ-së në çështjet Allen kundër Mbretërisë së Bashkuar, datë 12 korrik 2013; Karaman kundër Gjermanisë, datë 27 shkurt 2014). Në çështjen Karaman kundër Gjermanisë, GjEDNj-ja ka vlerësuar se gjykatat penale janë të detyruara të përcaktojnë faktet e çështjes, të rëndësishme për vlerësimin e përgjegjësisë ligjore të të akuzuarit, sa më qartë dhe saktë të jetë e mundur dhe nuk mund t`i paraqesin ato thjesht si aludime apo dyshime.
Në çështjen Karaman kundër Gjermanisë, GjEDNj-ja ka vlerësuar nëse parimi i prezumimit të pafajësisë mund të cenohet nga deklarimet e përfshira në një vendim të dhënë kundër bashkë të pandehurve në procedime të veçanta, por që nuk kanë efekt ligjor detyrues në procedime penale në zhvillim ose të ardhshme kundër aplikantit. Duke ju referuar interpretimit të saj për qëllimin e zbatimit të nenit 6 /2, GjEDNj-ja ka vlerësuar se një dallim thelbësor duhet bërë ndërmjet një deklarimi se dikush thjesht dyshohet se ka kryer një vepër penale dhe një deklarimi të qartë, në mungesë të një dënimi përfundimtar, se një individ ka kryer veprën penale në fjalë.
Në procedime penale komplekse që përfshijnë disa persona, të cilët nuk mund të gjykohen së bashku, referencat nga gjykatat lidhur me pjesëmarrjen e personave të tretë, të cilët mund të gjykohen veçmas më vonë, mund të jenë të domosdoshme për vlerësimin e fajësisë së atyre që janë duke u gjykuar. Gjykatat penale janë të detyruara të përcaktojnë faktet e çështjes, të rëndësishme për vlerësimin e përgjegjësisë ligjore të të akuzuarit, sa më qartë dhe saktë të jetë e mundur, dhe nuk mund t`i paraqesin ato thjesht si aludime apo dyshime. Kjo zbatohet edhe ndaj fakteve që lidhen me përfshirjen e personave të tretë. Megjithatë, nëse fakte të tilla duhet të paraqiten, gjykata duhet të evitojë të japë më shumë informacion se sa është e nevojshme për vlerësimin e përgjegjësisë penale të atyre personave që janë të pandehur në gjykimin përpara saj (shih paragrafët 63 dhe 64 të vendimit të GJEDNJ-së).
Edhe Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut (GjEDNj) është shprehur se prezumimi i pafajësisë kërkon, ndër të tjera, që kryerja e detyrave nga anëtarët e një gjykate nuk duhet të fillojë me idenë e paracaktuar se i akuzuari e ka kryer veprën për të cilën akuzohet, se barra e provës i takon prokurorit dhe çdo dyshim duhet të jetë në favor të të akuzuarit. Është detyrë e prokurorit të informojë të akuzuarin për çështjen kundër tij, në mënyrë që ai të mund të përgatisë e paraqesë mbrojtjen dhe të kundërshtojë provat, të cilat mjaftojnë për ta dënuar atë. Parimi i prezumimit të pafajësisë mund të shkelet edhe në mungesë të një deklarimi formal, mjafton të ekzistojë një arsyetim, i cili të sugjerojë se gjykata e konsideron të akuzuarin si fajtor, si edhe kur barra e provës kalon nga prokurori te mbrojtja (shih vendimet Minelli kundër Zvicrës; John Murray kundër Mbretërisë së Bashkuar, 8 shkurt 1996; Telfner kundër Austrisë 20 qershor 2001 të GJEDNJ-së).
Prezumimi i pafajësisë është trajtuar gjerësisht edhe nga GjEDNj-ja (Shih vendimet e GJEDNJ-së Minelli kundër Zvicrës; John Murray kundër Mbretërisë së Bashkuar, 8 shkurt 1996; Telfner kundër Austrisë 20 qershor 2001), e cila ka theksuar se “prezumimi i pafajësisë është një nga elementet e procesit të rregullt ligjor që parashikohet në nenin 6 par.2 të KEDNj-së.
Ky parim konsiderohet i shkelur nëse një vendim gjyqësor, që i përket një individi të akuzuar penalisht, reflekton një opinion që ai është fajtor, përpara se të jetë provuar fajësia e tij sipas ligjit. Edhe nëse nuk ka ndonjë konkluzion formal, mjafton të ekzistojë një arsyetim i cili lë të kuptohet se gjykata e konsideron të akuzuarin fajtor, si edhe kur barra e provës kalon nga prokurori te mbrojtja.
Ky parim garanton respektimin e parimit te prezumimit te pafajësisë dhe ngarkimin e akuzës me barrën e provës nëprocesin penal (pika 2 e nenit 4 KPP). Kjo dispozitë ështëndryshuar me qëllim që të jetë në pajtim me nenin 30 te Kushtetutës. Të kuptuarit dhe zbatimi i këtij parimi në praktikëështë garancia kryesore që të drejtat e të pandehurit të mbrohen gjatë gjithë fazave të gjykimit. Parimi i prezumimit të pafajësisëe liron të pandehurin nga barra për të provuar pafajësinë e tij, i jep atij të drejtën për të mos iu përgjigjur akuzave dhe për të mos pasur pergjegjësi për deklarimet e bëra. Paragrafi i parë i këtij Neni mishëron prezumimin e pafajësisë. Ky prezumim ështëtashmë pjesë e prezumimeve kushtetuese, si dhe pjesë e Nenit 6, par 2, i KEDNj-së. Ky prezumim duhet të respektohet para gjykimit, gjatë gjykimit, dhe nëse i pandehuri merr pafajesi. (Vendimi i GjEDNj / Minelli/CH 25.3.1983). Në lidhje me këtëparim universal propozimi për Direktivë i Parlamentit Europian dhe i Këshillit COM (2013) 821 për nje Direktive"Mbi fuqizimin e aspekteve te caktuara te prezumimit të pafajësisëdhe të drejtës per të qënë i pranishëm në një gjykim nëprocedimet penale" ne Nenin 5 të tij "Kërkohen barra e provës dhe standardi i provës", paragrafi 3 parashikon si vijon: "Vendet anëtare duhet të garantojnë se në rastet kur gjykata bën njëgjykim mbi fajësine e një të dyshuari ose të akuzuari dhe nëse ekziston një dyshim i arsyeshëm për fajësine e atij personi, personi në fjalë duhet të lirohet".
Në pikën 14 memorandumi shpjegues i këtij Propozimi përsërit standardin e parimit të prezumimit për pafajësine, duke pohuar si më poshtë vijon: "Parimi i prezumimit të pafajësisë ështëzhvilluar ndër vite. KEDNj është e mendimit se Neni 6(2) i GjEDNj parashikon tre kërkesa kyçe: E drejta për të mos u prezantuar publikisht si i dënuar nga autoritetet publike perpara vendimit përfundimtar; Fakti se barra e provës është në ndjekje penale dhe i akuzuari përfiton dhe ka to drejtën të informohet për akuzën për çdo dyshim të arsyeshëm mbi fajesinë.
GjEDNj pranon në të njëjtën kohë ekzistencën e një lidhjeje tëqartë midis prezumimit të pafajësisë dhe to drejtave to tjera për një gjykim të drejtë, në kuptimin që kur të drejta të tilla shkelen, edhe prezumimi i pafajësisë është në menyre të pashmangshme në rrezik: E drejta për të mos u inkriminuar, e drejta për të mos bashkëpunuar dhe e drejta për të qëndruar në heshtje dhe e drejta për liri (dhe për të mos u mbajtur në paraburgim përpara gjykimit)".
Furthermore, paragraph 30 of the explanatory memorandum provides that: "The ECtHR has established as one of the fundamental aspects of the principle of the presumption of innocence the fact that a court or public official may not publicly present suspects or accused persons as guilty of an offence unless it is proven and they are not convicted by a final decision. Furthermore, a decision given must be implemented by all public authorities. Both situations may encourage the public to believe that that person is guilty and prejudice the assessment of the facts by the judicial authority".
The second paragraph embodies the principle in dubio pro reo. This paragraph also presents a reason for acquittal. This means that the judge grants acquittal not only when there is no convincing evidence against the defendant, but also in cases where there is insufficient evidence. In this regard, it is important to note the explanatory memorandum of the above-mentioned proposal, in relation to the arguments set out in Article 5 "Required burden of proof and standard of proof". This provision states that: "The presumption of innocence presupposes that the burden of proof is in criminal proceedings and the suspect or accused person must benefit from any doubt as to his guilt (in dubio pro reo). This presupposes that a court's decision must be based on the evidence before it and not merely on statements or assumptions. This is without prejudice to the independence of the judiciary in determining the guilt of the suspect or accused person. Furthermore, the ECtHR has recognised that in specific and limited cases the burden of proof may be shifted to the defence. This Directive does not recognise the defence's ability to adduce evidence in accordance with the applicable national rules.
Following paragraph 1/1, paragraph 3 letter a) has been reformulated, providing for the court's obligation to justify the concrete circumstances of the fact for which there are reasons that put the taking or authenticity of the evidence at risk. At the moment the case against former president Mr. Ilir Metaj is pending, none of the reasons provided for by the law regarding the risk of evidence poisoning or interference in the judicial process exist.
The Gëllçi case against Albania is a very clear precedent legally, once again warning the Albanian state and especially the judiciary to be very careful with human rights and freedoms.
