Një javë më parë, presidenti amerikan Donald Trump u prit si hero në Izrael pasi ndërmjetësoi armëpushimin në Gaza dhe shkëmbimin e pengjeve izraelite me të burgosur palestinezë.
Por zhvillimet e ditëve të fundit tregojnë se sa i brishtë është ky armëpushim, dhe e diela shënoi provën më të madhe deri tani.
Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) kryen një sërë sulmesh vdekjeprurëse nëpër Gaza, pasi dy ushtarë u vranë në një sulm që fajësohet Hamasit. Një zyrtar izraelit njoftoi pezullimin e dërgesave të ndihmave.
Mendohet se presioni amerikan parandaloi prishjen e marrëveshjes dhe të hënën vendkalimet me Gazën u rihapën. Tani është e qartë se ndërmjetësit duhet të qëndrojnë të angazhuar për të forcuar marrëveshjen dhe për të zgjidhur çështjet kryesore mbi të ardhmen e Gazës dhe Hamasit.
Tashmë të dërguarit specialë të presidentit Trump, Steve Witkoff dhe Jared Kushner, janë rikthyer në rajon, ndërsa negociatorë të Hamasit po zhvillojnë bisedime me ndërmjetësit egjiptianë dhe fraksione palestineze në Kajro.
Në qendër të diskutimeve pritet të jetë faza e dytë e planit të paqes me 20 pika të Trump, që parashikon vendosjen e një force ndërkombëtare stabilizimi në Gaza, tërheqjen e trupave izraelite dhe çarmatosjen e Hamasit.
Të dyja palët janë tronditur nga përshkallëzimi i fundit.
“Që nga fillimi i luftës, unë isha pranë tij 24 orë në ditë, nuk u largova kurrë prej tij,” tha për BBC Shadi Abu Obeid në Khan Younis, gjatë varrimit të djalit të tij 14-vjeçar, Mohammed.
“Për shkak të armëpushimit, u qetësova pak dhe e lashë të dilte me shokët,” shtoi ai. “Ishte qetësi dhe duhej të kishte garanci ndërkombëtare.”
Mohammed u vra së bashku me dy të tjerë në një sulm izraelit ndaj një tende në al-Mawasi. IDF nuk komentoi mbi objektivin e saktë të sulmit.
Sipas spitaleve lokale, të paktën 45 palestinezë u vranë pasi IDF njoftoi se kishte goditur “dhjetëra objektiva terroriste të Hamasit në të gjithë Rripin e Gazës”.
BBC raporton se disa anëtarë të krahut të armatosur të Hamasit, përfshirë një komandant, u vranë në një sulm ndaj një kafeneje të improvizuar në Gaza qendrore. Por pamje nga zona të tjera tregonin civilë, përfshirë fëmijë, mes viktimave.
Të dërguarit e Trump – që luajtën rol kyç në negociatat me Hamasin – priteshin të takonin kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, përpara zhvillimeve të së dielës.
Para se të niseshin nga SHBA, ata dhanë një intervistë për CBS, ku thanë se kishin thyer protokollet diplomatike duke zhvilluar bisedime të drejtpërdrejta me drejtues të Hamasit gjatë negociatave në Sharm el-Sheikh të Egjiptit — për të marrë garanci se luftimet nuk do të rifillonin pasi pengjet izraelite të ktheheshin.
Kushner – dhëndri i Trump – tha se presidenti ishte “shumë, shumë i qetë” me këtë qasje. Ai deklaroi se kishte shenja se Hamas po vepronte “me mirëbesim” për kthimin e trupave të pengjeve të vdekur – një nga çështjet më të debatueshme me Izraelin përpara ngjarjeve të së dielës. Gjashtëmbëdhjetë trupa ende nuk janë dorëzuar. Hamas thotë se ka gjetur edhe një tjetër kufomë që do ta dorëzojë “kur kushtet ta lejojnë”.
Duke folur për gazetarët në Air Force One të dielën, Presidenti Trump theksoi se armëpushimi mbetet në fuqi dhe se “duam të sigurohemi që të jetë shumë paqësor”.
Duke komentuar rrezikun e dhunës së brendshme mes fraksioneve të Hamasit në Gaza, ai tha se grupi ishte treguar “shumë i rrëmujshëm” dhe “ka bërë disa të shtëna”, por shtoi se “ndoshta drejtuesit nuk janë të përfshirë” dhe mund të jenë “disa rebelë të brendshëm”.
IDF mohoi raportimet se veprimet e saj të së dielës u nxitën nga një përplasje mes Hamasit dhe një milicie aleate të Izraelit në Rafah. Ushtria izraelite deklaroi se Hamas kishte kryer disa sulme të drejtpërdrejta ndaj trupave të saj me raketë antitank dhe breshëri armësh.
Një zëdhënëse e qeverisë izraelite tha se forcat po punonin pranë Rafahut “për të çmontuar infrastrukturën terroriste, në përputhje me marrëveshjen e armëpushimit”.
Nga ana tjetër, Hamas – që akuzon Izraelin për shkelje të shumta të armëpushimit – tha se komunikimi me qelizat e tij të mbetura në Rafah ishte ndërprerë prej muajsh dhe se “nuk është përgjegjës për asnjë incident në ato zona”.
