Over the past decade, traditional fields of higher education have lost ground drastically. The humanities, arts, education, and social sciences all saw enrollments halve between 2016 and 2024. In contrast, engineering, medicine, and related fields have seen double-digit increases in enrollment over the past eight years. This year, the academic offering expands with the entry of Rochester Institute of Technology (RIT) with programs in computer science and engineering. Higher Education Challenges
The technological revolution is rapidly orienting higher education towards branches of engineering, technology, informatics, etc., everywhere in the world, and Albania is also following this trend.
The number of students shrank by 11.8% between 2016 and 2024, as a result of the decline in the young population, but in engineering branches, their number increased by 15%, according to official data.
In pursuit of these trends, the academic offer for technology-related branches is also increasing.
The Harry Fultz Institute offers higher education starting this academic year, bringing to Albania the Rochester Institute of Technology (RIT) branch. Founded in 1829 in the United States of America, RIT specializes in technology and engineering.
Building on the legacy of the Harry Fultz Institute, RIT Tirana aims to bring a competitive offering for engineering and computer science majors to our country’s higher education market. Dr. James A. Myers, Director of International Education and Global Programs at RIT, said that “what matters is finding a place that doesn’t just give you a degree, but gives you the direction, opportunities, and support to build a future that excites you.
This is exactly what we strive to do at RIT Tirana."
Due to their high flexibility and faster adaptation to the needs of the labor market, private universities are becoming more attractive to high school graduates. During 2016-2024, the number of students in public higher education decreased by about 26%, while in private ones it increased by 45.7%.
Higher education in our country, both in the private and public sectors, is under pressure from demographic developments. The rapid decline in the younger age groups of the population is emptying classrooms in many branches, while some universities in the regions are at risk of closing.
"I think that all universities, public and private, must adapt to the conditions of an even stronger reduction in new students expected in the future."
"I think public universities should consolidate and specialize in certain programs based on a clear advantage over competitors, while private universities can also move towards mergers or special legal forms," said Selami Xhepa, President of the European University of Tirana.
Students are becoming pragmatists, health and engineering majors are growing, classics are declining
Over the past six years, classical fields of higher education have drastically lost ground.
Humanities and Arts have seen their student numbers halve by 52% between 2018-2024, while Social Sciences, Journalism and Information have fallen by almost 40% in the same period.
Another sharp decline was recorded in Natural Sciences and Mathematics, where the number of students halved (−49.9%).
Educational Sciences has also lost a quarter of its students, reflecting the lack of attractiveness of the teaching profession, despite the market's needs for a new generation in this profession.
In this context, the fields of agriculture and veterinary medicine have also lost half of their students, around 45% in six years, questioning the future of sectors that require sustainable rural development.
The field of business and law administration remains among the most popular, with over 30 thousand students in 2024, but it has registered a contraction of almost 9% during 2018-2024.
In contrast to this overall decline, two fields have experienced strong growth. Health and Wellness has seen an increase of over 22% in students, reaching 25,000 enrollments by 2024.
This trend reflects the increasing demand for healthcare professionals, especially after the pandemic and with a rapidly aging population.
Engineering and its branches have seen a 15% increase in the number of students in the last 6 years, in complete contrast to fields of study in the humanities.
In 2018, students in engineering majors accounted for 14.4% of total students, while in 2024, they accounted for 18% of the total.
This trend will be further extended given the high number of applications in the first phase of registrations in these branches for the 2025-2026 academic year.
Technology and information technology students still occupy a low share with only 8.1% of total students in 2024 from 7.2% in 2018.
Health-related majors accounted for 20.7% of total students in 2024, an increase of 5.8 percentage points compared to 2018.
The fields of study with the highest weight in the number of students are economics and law, with 25% of the total number of students, more or less the same weight as in 2018.
The shift in student preferences is reflecting the pressure the job market is exerting on choices.
Teksa degët tradicionale vazhdojnë të humbin studentë, universitetet dhe qeveria do të përballen me një mungesë serioze të profesionistëve në fusha kyçe për zhvillimin afatgjatë, si arsimi, bujqësia dhe shkencat natyrore.
Ndërkohë, rritja e shëndetësisë dhe inxhinierisë është një sinjal pozitiv për përshtatjen e të rinjve ndaj sektorëve që ofrojnë siguri punësimi dhe paga më konkurruese.
Rritet preferenca për studime në privat
Përpos faktit që numri i përgjithshëm i studentëve është në rënie, tregu i studimeve po tkurr me shpejtësi numrin e tyre në universitetet publike, ndërsa në universitetet private po rritet.
Në vitin 2016, universitetet publike mbanin peshën kryesore të arsimit të lartë në vend, me mbi 116 mijë studentë, ose rreth 83% të totalit. Tetë vite më vonë, në 2024, kjo peshë ka rënë dukshëm, regjistrimet kanë zbritur në 86.900 studentë, duke humbur gati 30 mijë të rinj ose 26%.
Rënia ka qenë e shtrirë pothuajse në të gjitha institucionet publike të arsimit të lartë me disa përjashtime.
Universiteti i Tiranës ka humbur mbi 22% të studentëve, Universiteti Bujqësor ka humbur mbi 44%, ndërsa universitetet e rretheve si Shkodra, Korça dhe Elbasani kanë rënie nga 40% deri në 55%.
Në shumicën e rasteve, rënia reflekton interesin e ulët për programe tradicionale, teksa ka një rritje të emigrimit të të rinjve dhe një paragjykim në rritje mbi lidhjen e diplomës me tregun e punës.
Në të njëjtën kohë, universitetet private kanë njohur një rritje të dukshme. Nga 24.500 studentë në vitin 2016, numri është rritur në mbi 35 mijë, një shtim prej 45%.
Në vitin 2016, studentët në universitetet private zunë 17% të totalit të studentëve, ndërsa në vitin 2024, 29% të totalit, me gjasë për të kaluar në mbi 30% në këtë vit të ri akademik.
Universiteti Europian i Tiranës kryeson për numrin më të madh të studentëve në sektorin privat, me mbi 4500 në vitin 2024, ose 12.5% të totalit të studentëve në arsimin e lartë jopublik.
Në disa institucione, zgjerimi ka qenë i fortë. Universiteti Mesdhetar ka trefishuar regjistrimet, CIT ka pesëfishuar pranimin e studentëve, ndërsa Epoka dhe Polis kanë shënuar rritje mbi 60% dhe 150% ndërmjet 2016-2024.
Aktorët e tregut të arsimit të lartë privat pohojnë se arsyet se pse po tërheqin më shumë studentë janë investimet në infrastrukturën moderne dhe programe të reja studimore, shpesh të lidhura me tregun global të punës, teknologji, shkenca kompjuterike, dizajn, menaxhim biznesi apo shkenca sociale të aplikuara.
Universitetet private kanë krijuar më shumë marrëveshje ndërkombëtare, duke ofruar shkëmbime, diploma të dyfishta dhe programe në gjuhën angleze, të cilat i bëjnë më tërheqëse për një brez që synon të integrohet në tregun global të punës.
“Në kuptimin sasior, gjatë këtij viti ne kemi shtuar listën e programeve që ofrohen në gjuhën angleze në 10 të tilla, në përputhje me objektivin tonë kryesor që është sjellja e studentëve ndërkombëtarë në auditorët tanë.
Ndryshimet strukturore që ndodhin në kërkesat e tregut të punës gjithashtu reflektohen në rialokimet e burimeve tona drejt programeve më të kërkuara nga tregu”, tha Selami Xhepa nga Universiteti Europian i Tiranës.
Një diplomë nga një universitet privat, e akredituar dhe e njohur në partneritete ndërkombëtare, shihet si një hap më i sigurt drejt tregut të punës në BE ose më gjerë nga të rinjtë shqiptarë që kanë një prirje të fortë ndaj emigracionit.
Në shumë vende të Ballkanit, arsimi privat po fiton terren përballë universiteteve publike, sidomos në Kosovë dhe në Maqedoninë e Veriut.
Këto zhvendosje do të përkeqësojnë aftësitë në disa profesione me ndikime të drejtpërdrejta në ekonominë shqiptare.
Universitetet publike, të cilat historikisht kanë prodhuar shumicën e kuadrove në sektorët klasikë si mësuesi, shëndetësi, administratë po përballen me rënie të regjistrimeve.
Nga ana tjetër, universitetet private po nxjerrin gjithnjë e më shumë të rinj të orientuar drejt sektorëve të rinj të ekonomisë si IT, menaxhim, komunikim, dizajn.
Kjo mund të krijojë një hendek mes ofertës së të diplomuarve dhe nevojave reale të tregut shqiptar, por në të njëjtën kohë mund të përputhet më mirë me kërkesat e tregut europian, ku shumë nga këta studentë synojnë të emigrojnë.
Nëse trendi aktual vijon, brenda pak vitesh, universitetet private mund të bëhen faktor dominues në arsimin e lartë shqiptar.
Nëse universitetet publike nuk rishikojnë urgjentisht programet, të modernizojnë kurrikulat dhe të forcojnë lidhjen me tregun e punës rrezikojnë jo vetëm të humbasin studentë, por edhe funksionin historik në formimin e profesionistëve në të gjitha fushat.
Vjen në Shqipëri Instituti i Teknologjisë Rochester, dy degët që nisin këtë vit
Këtë vit, oferta akademike nga sektori privat u përforcua më shumë nga hapja e RIT Tirana, në bashkëpunim me institutin “Harry Fultz” dhe Institutin e Teknologjisë Rochester, i cili synon një model të ri edukimi, i fokusuar te teknologjia dhe inovacioni.
RIT Tirana ofron për herë të parë në këtë vit akademik shërbimet e arsimit të lartë si pjesë e rrjetit global të Rochester Institute of Technology (RIT), një prej universiteteve më prestigjioze në SHBA në fushën e teknologjisë dhe inxhinierisë.
Studentët do të kenë mundësinë të studiojnë një ose dy semestra në kampuset e tjerë të RIT, duke përfituar nga një eksperiencë globale, me kosto më të ulët.
Një tjetër aspekt inovativ i këtij institucioni është programi i punësimit profesional (CO-OP), i cili u mundëson studentëve të vendosin në praktikë njohuritë e fituara gjatë studimeve, nëpërmjet bashkëpunimeve me kompani dhe organizata ndërkombëtare.
Dr. James A. Myers, Drejtues për Edukimin Ndërkombëtar dhe Programet Globale në RIT, tha se “një student në RIT fiton një diplomë amerikane, të njohur globalisht, pa pasur nevojë të largohesh nga Shqipëria.
Do të thotë që arsimi yt përputhet me standardet amerikane, por pa u larguar nga vendi yt.
"Secondly, we don't believe in learning only during exam season. Our programs are practical, project-based, and oriented towards solving real problems."
With enrollments expected to begin for the 2025-2026 academic year, this institution promises to become a reference point for all those who want a secure career in the field of technology and innovation.
In this context, the Albanian-American Development Foundation (AADF) has taken an important step in supporting Albanian students through a new scholarship program.
This program aims to provide opportunities for talented students, but with limited financial means, to pursue studies at higher education institutions with international standards, both in Albania and in the United States of America.
“I would say: Don't just look for a university! Look for a starting point for global change. If you want a place that challenges you, supports you, connects you to the world, and helps you build a career that excites you… this is the place.
"RIT Tirana is the place where the American education methodology is successfully developed in Albania, forming professionals with global preparation," said Mr. Myers.
