Kampet e emigrantëve të ndërtuar nga qeveria italiane në Gjadër dhe Shëngjin kanë tërhequr vëmendjen edhe të medias gjermane.
“Frankfurter Allgemeine Zeitung” hedh dritë mbi sfidat dhe kundërshtitë që po përballet projekti italian për trajtimin e emigrantëve në Shqipëri.
Qendra në Gjadër, pjesë e marrëveshjes mes Romës dhe Tiranës, synonte të ishte një zgjidhje e re për menaxhimin e emigracionit jashtë kufijve të BE-së.
Por, siç thekson artikulli, ky projekt po përballet me vështirësi ligjore, funksionale dhe politike, duke u shndërruar potencialisht në një dështim me kosto të lartë për Italinë dhe një goditje për strategjinë e BE-së ndaj emigracionit. Gazeta vë në dukje se, ndonëse investimi mund të shkojë deri në 1 miliard euro, rezultatet deri tani janë zhgënjyese.
Një kamp gjysmë bosh
Kampi i deportimit në Gjadër, në veri të Shqipërisë, është ndërtuar për të pritur deri në 144 persona, por aktualisht aty ndodhen vetëm 27 emigrantë, të gjithë burra. Për t’i menaxhuar, janë angazhuar 113 punonjës, mes tyre staf mjekësor, ekspertë ligjorë, ndërmjetës kulturorë, si edhe forca policore dhe karabinierë italianë. Ndërkohë, kampi tjetër në Shëngjin, i konceptuar si qendër fillestare pritjeje me kapacitet 880 persona, është pothuajse i boshatisur që prej hapjes në tetor 2024.
Lista e “vendeve të sigurta” bie poshtë
Shumica e të strehuarve aktualë në Gjadër janë nga Algjeria, Gana, Senegali, India dhe Pakistani. Tre vendet afrikane figuronin në listën italiane të “vendeve të sigurta të origjinës”, ndërsa dy vendet aziatike jo. Por një vendim i Gjykatës së Drejtësisë së BE-së (GJED) ka rrëzuar këtë listë, duke argumentuar se një vend mund të konsiderohet “i sigurt” vetëm nëse kjo vlen për të gjithë qytetarët e tij. Gjithashtu, gjykata theksoi se kriteret për këtë klasifikim duhet të jenë të qarta dhe transparente.
Ky vendim e ka bërë të pavlefshëm planin e Italisë për deportim të përshpejtuar drejt vendeve të sigurta përmes kampeve në Shqipëri – një plan që ishte miratuar nga Kryeministrja Giorgia Meloni në nëntor 2023.
Gjykatat italiane: Transferimi në Shqipëri është i paligjshëm
Prej muajsh, vendimet e gjykatave italiane kanë deklaruar se transferimi i emigrantëve me varkë drejt Shqipërisë shkel legjislacionin europian për të drejtën e azilit. Si rrjedhojë, shumë prej tyre janë rikthyer në Itali. Pikërisht këto vendime kanë çuar në boshatisjen e dy qendrave në Shqipëri.
Pse përdoret ende Gjadri?
Që nga muaji prill, Gjadri është përdorur si një qendër deportimi për azilkërkuesit që janë refuzuar përmes procedurave të zakonshme në Itali. Një vizitë e fundit e Avokatit të Popullit për të burgosurit në rajonin e Lacios nuk identifikoi probleme me kushtet në kamp, por raporti nënvizoi se kapacitetet ekzistuese në Itali janë të mjaftueshme, duke e bërë këtë strukturë të jashtme të panevojshme.
Një projekt me kosto të lartë dhe efekt të vogël
Kostoja për ndërtimin dhe funksionimin e kampeve në Shqipëri, të parashikuara për një periudhë 5-vjeçare, llogaritet nga 850 milionë deri në 1 miliard euro. Ish-kryeministri Matteo Renzi e ka quajtur këtë iniciativë “skandali më i shtrenjtë i viteve të fundit”. Kjo barrë financiare po kthehet në një sfidë politike për qeverinë Meloni.
Nga ana tjetër, Meloni dhe aleatët e saj vazhdojnë të kritikojnë gjyqtarët si “të politizuar”, por paqartësitë ligjore të projektit ishin të pritshme që përpara se të niste zbatimi.
Strategjia e dytë: Marrëveshjet me vendet e origjinës
Ndërkohë, Meloni po fokusohet në një tjetër shtyllë të politikës së saj të migracionit: marrëveshjet bilaterale me vendet e Afrikës së Veriut dhe Lindjes së Mesme. Ajo është takuar së fundmi me presidentin e Tunizisë, Kais Saied, dhe me liderët e Turqisë dhe Libisë, me synimin për të përforcuar bashkëpunimin në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore. Këto marrëveshje kanë ndikuar në uljen e fluksit të emigrantëve drejt Italisë në dy vitet e fundit.
Në fund, qeveria italiane shpreson që paketa e re për një sistem të përbashkët europian të azilit, e planifikuar për qershor 2026, të miratohet më herët. Reforma parashikon procedura më të shpejta, një listë të përbashkët të “vendeve të sigurta” dhe kthime më efikase të emigrantëve.
Burimi: Frankfurter Allgemeine Zeitung/ https://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/eu-urteil-stoppt-melonis-albanien-migrationsplaene-110623028.html
