Instituti i ish-kryeministrit jep konsulenca, edhe për të ardhmen e Rripit të Gazës
Ai ka qenë një ikonë e së majtës globale, dhe tani jep këshilla Donald Trump-it. Në vitet '90, Tony Blair ishte simbol i Cool Britannia-s, një kryeministër i ri dhe progresist, i cili, pas 11 vjetëve qeverisje konservatore, kishte udhëhequr Mbretërinë e Bashkuar në epokën e globalizimit, ringjalljes së kulturës pop dhe, jo më pak e rëndësishme, paqes në Irlandën e Veriut, me marrëveshjet e vitit 1998. Sigurisht, reputacioni i tij u lëndua të paktën nga pjesëmarrja në luftën në Irak, së bashku me amerikanët, në 2003, një zgjedhje jo popullore. Megjithatë, kapitulli më i fundit i jetës së tij ka befasuar shumë, në mënyrë negative: ish-kryeministri britanik po ofron konsulencë amerikanëve për menaxhimin e "ditës së pas" në Gaza. Dhe, të paktën sipas asaj që ka deklaruar Trump deri tani, plani mund të përfshijë zhvendosjen e popullsisë civile.
Sot Blair — i cili la Downing Street në 2007 dhe më pas, për tetë vjet, ishte përfaqësuesi në Lindjen e Mesme i ashtuquajturit "Katrori", pra OKB, SHBA, BE dhe Rusia — drejton një aktivitet konsulence. "Transformimi i ideve guximtare në realitet" është motoja e Tony Blair Institute for Global Change, i njohur edhe me akronimin TBI. Në nëntë vjet aktivitet, ka bashkëpunuar me më shumë se 40 qeveri. Me rreth një mijë punonjës, një president ekzekutiv, Blair, që nuk merr asnjë qindarkë dhe katër drejtorë që marrin kolektivisht 2 milionë dollarë, është një organizatë pa qëllim fitimi. Bilanci i fundit tregon të ardhura rreth 150 milionë dollarë dhe një zgjerim të madh, me shpenzime operative prej 152 milionë dollarësh.
Prania e Blair-it në takimin në Shtëpinë e Bardhë për të ardhmen e Gazës ngre më shumë se një vetull, por nuk është hera e parë që instituti shkakton debate. TBI merret me tema të ndryshme, nga ndryshimet klimatike, inteligjenca artificiale, deri tek medikamentet për humbjen e peshës, dhe kryesisht veprimtaria e tij në skenën globale nxit kundërshtime: "Ka qeveri dhe organizata me të cilat kemi vendosur të mos bashkëpunojmë," kishte shpjeguar ish-kryeministri në një intervistë për Financial Times, pa përmendur emra. Por në përgjithësi, nëse qëllimi është gjetja e zgjidhjeve për problemet globale, çdo angazhim është i mirëpritur.
Ja pse janë kritikuar konsulencat për Mohammed bin Salman, udhëheqësin de facto të Arabisë Saudite, pavarësisht rolit të dyshuar në vrasjen e gazetarit Jamal Khashoggi, dhe bashkëpunimi i ngushtë me Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Azerbajxhanin, të cilët në 2023 dhe 2024 kanë organizuar — me Tony Blair në radhën e parë — konferencat e klimës (COP 28 dhe 29). E të mos flasim për lidhjet me Ilham Aliyev, presidentin e Azerbajxhanit të akuzuar për pastrim etnik në Nagorno-Karabakh.
Pastaj janë marrëdhëniet me Bahreinin, si dhe një varg financimesh të diskutueshme që kanë pasuruar operacionet e institutit, si ai prej rreth 250 milionë dollarësh nga fondacioni i Larry Ellison, miliarderit themelues i Oracle, i cili ka financuar fushatën zgjedhore të Donald Trump.
TBI, që në radhët e këshilltarëve strategjikë ka Sanna Marin, ish-kryeministren finlandeze, ish-shefin e Shtabit të Përgjithshëm britanik Sir Nick Carter dhe ish-kryeministrin Matteo Renzi, deri tani nuk ka dhënë komente për takimin në Uashington. Që muajin e kaluar ishte zbuluar se disa anëtarë të tij ishin të përfshirë në një projekt, realizuar nga Boston Consulting Group, që parashikonte transformimin e Rripit të Gazës në një "Riviera e Gazës".
Plani, i paraqitur administratës Trump, përfshinte disa ishuj artificialë në shembull të Dubait dhe ndërtimin e një porti. Në atë kohë, instituti kishte theksuar se "qëllimi gjithmonë është krijimi i një vendi më të mirë për gazawi-t" dhe se as ish-kryeministri dhe as think tank-u i tij nuk kanë pranuar ose mbështetur ndonjëherë hipotezën e zhvendosjes së detyruar të popullsisë. Kur kërkohen zgjidhje, kishte theksuar një zëdhënës, "është gjithmonë më mirë të jesh i pranishëm në tryezën e negociatave, edhe vetëm për të dëgjuar".
Burimi: Corriere della Sera/ Paola De Carolis
