Ndërtekst 19 Gusht 2025, 13:28 Nga VNA

Sergei Dovlatov dhe “Valixhja” e tij. Si një rrëfim i thjeshtë për objektet e humbura shndërrohet në metaforën e kujtesës kolektive

Ndaje në Whatsapp
Sergei Dovlatov dhe “Valixhja” e tij. Si një rrëfim i

Romani ''Valixhja'', nga shkrimtari rus Sergei Dovlatov (me përkthim të Bland Ashikut). Zëri rrëfyes i romanit "Valixhja", Sergei Dovlatov, homonim i autorit, është i detyruar të emigrojë nga Bashkimi Sovjetik.  Me vete i lejohet të marrë vetëm një valixhe, të cilën më pas e fut në një skutë të shtëpisë dhe ia harron përmbatjen dhe ekzistencën. Vite më vonë, valixhja rikthehet aksidentalisht në vëmendjen e tij. Duke nxjerrë një sërë objektesh prej saj – një palë çorape sintetike, një palë këpucë, një kostum a një pallto të vjetër – Dovlatovi tregon se si i ra në dorë çdo objekt, duke treguar kështu edhe historinë e tij në periudhën e rrënimit të Bashkimit Sovjetik.

I shkruar me fjali të shkurtra e dialogë të tkurrur në maksimum, romani "Valixhja" përshkruan kohë të zymta me ironi therëse, por çdo personazh, duke përfshirë vetë rrëfyesin, paraqitet me dinjitetin më të lartë e me njerëzillëkun më të pashembullt. Ngjarjet e përshkruara, personazhet që zbulohen nga rrëfimi, shumëkujt ka të ngjarë t’i evokojë përvojën e kapërcyellit midis dy sistemeve në Shqipëri, fytyra të para dhe situata të jetuara, me të njëjtat shpresa, të njëjtat dështime, të njëjtat iluzione të zhgënjyera. 

Sergei Dovlatov lindi më 1941 në Ufa (ish-BS, Rusia e sotme), ku familja e tij ishte evakuuar nga Leningradi për shkak të Luftës së Dytë. I ati ishte dretues teatri, e ëma korrektore letrare. Dovlatovi studioi finlandisht në Universitetin Shtetëror të Leningradit, por i braktisi studimet. Punoi si roje burgu për ushtrinë sovjetike, si guidë turistike, pastaj si gazetar dhe korrespondent për një numër gazetash dhe periodikësh të kohës. Shkroi tregime dhe romane gjatë kësaj kohe, por nuk arriti t’i botonte. Shumë nga tekstet e tij qarkulluan si samizdat dhe u kontrabanduan jashtë BS për t’u botuar në Europë, çka solli edhe përjashtimin e tij nga Lidhja e Gazetarëve, e më në fund, largimin e tij drejt Shteteve të Bashkuara më 1979. Ishte pjesë e asaj plejade autorësh e artistësh rusë që u bënë të mëdhenj në rang botëror vetëm në mërgim, ku më i njohuri, mik dhe mbështetës i veprës së tij, ishte poeti Josif Brodskij. Në Amerikë Dovlatovi shkroi për shtypin e mërgatës ruse në Nju Jork. Këtu njohu njëfarë suksesi të vonuar dhe këtu vdiq, nga një arrest kardiak, më 1990, në moshën 48 vjeç.

Lexo gjithashtu

Video

Donald Trump u përplas me ambasadorin e Australisë në Shtetet e Bashkuara, Kevin Rudd, gjatë një deklarate me gazetarët që mbulonin vizitën e kryeministrit australian Tony Albanese në Uashington. Gjatë konferencës, një gazetar australian e pyeti presidentin amerikan nëse kishte ndonjë shqetësim në lidhje me qeverinë australiane — veçanërisht për shkak të komenteve kritike që Rudd kishte bërë në të kaluarën për të, kohë kur ai shërbente si kryeministër. Trump reagoi menjëherë duke thënë: “As mua nuk më pëlqen, dhe ndoshta nuk do të më pëlqesh kurrë.” Komentet kritike të Rudd ndaj Trump datojnë në vitin 2020, kur ai e kishte cilësuar atë në rrjetet sociale si “presidentin më shkatërrues në histori”. Postimi u fshi më vonë, por duket se nuk është harruar nga presidenti amerikan.

Një tornado e fuqishme ka goditur rajonin Val d’Oise, në veri të Parisit, ku një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur. Pamje të publikuara në rrjetet sociale tregojnë momentin kur dy vinça gjigantë rrëzohen nga forca e erës, ndërsa dëmet materiale në zonat e prekura janë të konsiderueshme. Tornado e rrallë për këtë rajon ka shkaktuar panik në disa zona të periferisë së Parisit, ndërsa ekipet e emergjencës janë në terren për të ndihmuar të prekurit dhe për të vlerësuar shkallën e dëmeve. Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të qëndrojnë të sigurt dhe të shmangin lëvizjet e panevojshme derisa situata të stabilizohet.

Një granatë dore e periudhë së Luftës ka shpërthyer sot në fshatin Gështenjas të Pogradecit, duke plagosur një 49-vjeçar. Gentian Yzellari po punonte në oborrin e banesës së tij kur gjatë punës me një mjet bujqësor ka aktivizuar aksidentalisht një granatë dore që ndodhej nën tokë. Si pasojë e shpërthimit, ai ka pësuar dëmtime në trup dhe në fytyrë. Yzellari po merr trajtim mjekësor në Spitalin e Pogradecit dhe ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërkohë që po shqyrtohet mundësia e transportimit të tij drejt Tiranës për mjekim më të specializuar.

Një avion i kompanisë Air China u detyrua të bënte një ulje emergjente pasi një bateri brenda në një çantë dore shpërtheu në flakë gjatë fluturimit. Incidenti ndodhi në një linjë ajrore që udhëtonte nga aeroporti i Hangzhou drejt Koresë së Jugut, duke shkaktuar panik mes pasagjerëve. Një pasagjer tha se dëgjoi një shpërthim të fortë disa sekonda para se të shpërthente zjarri në ndarjen e sipërme të bagazheve. Pavarësisht situatës së rrezikshme dhe tymit që mbushi kabinën, asnjë pasagjer nuk u lëndua, ndërsa piloti realizoi një ulje të sigurt emergjente. Kompania tha se po heton shkakun e incidentit dhe do të forcojë kontrollet për pajisjet elektronike në bord.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme