Lifestyle 10 Tetor 2025, 09:42 Nga VNA

Frikë nga dentisti? Studimi i ri zbulon se lidhet me traumën e fëmijërisë, jo thjesht me përvojat në karrige.

Ndaje në Whatsapp
Frikë nga dentisti? Studimi i ri zbulon se lidhet me traumën e

Një studim i ri ka zbuluar një lidhje të fortë mes frikës ekstreme nga dentisti dhe traumave të fëmijërisë, duke treguar se kjo fobi ka më shumë lidhje me përjetime emocionale të së kaluarës sesa me frikën nga shpimi apo gjilpërat.

Studiuesit e Universitetit Norvegjez të Shkencës dhe Teknologjisë analizuan të dhëna nga mbi 5.800 adoleshentë të moshës 13–17 vjeç dhe zbuluan se ata që kishin përjetuar ngacmime, abuzim apo ngjarje të tjera traumatike, kishin shumë më tepër gjasa të vuanin nga frika dentare.

Studimi, i botuar në BMC Oral Health, thekson se pozicioni i pambrojtur që pacienti merr gjatë trajtimit dhe autoriteti i dentistit mund të shkaktojnë shqetësim, veçanërisht te personat me histori pasigurie ose mungese besimi.

Kjo ankth nuk është vetëm psikologjike — ajo manifestohet fizikisht përmes simptomave si marramendje, të përziera dhe deri në shkëputje nga realiteti. Frika nga dentisti rezultoi më e përhapur te vajzat, çka studiuesit e lidhin me normat më të larta të abuzimeve seksuale dhe çrregullimeve të ankthit.

Edhe pse studimi nuk mund të vërtetojë shkakësinë direkte, ai nënvizon rëndësinë që dentistët të komunikojnë me qartësi dhe empati. Edhe një bisedë e shkurtër, por njerëzore, mund të ndihmojë pacientët të ndihen të parë e të sigurt — duke përmirësuar jo vetëm përvojën, por edhe shëndetin e tyre oral afatgjatë.

???? Burimi:
Myran, L., et al. (2025). Associations between dental fear and childhood trauma among adolescents: A cross-sectional study from the HUNT Study. BMC Oral Health.

Video

Donald Trump u përplas me ambasadorin e Australisë në Shtetet e Bashkuara, Kevin Rudd, gjatë një deklarate me gazetarët që mbulonin vizitën e kryeministrit australian Tony Albanese në Uashington. Gjatë konferencës, një gazetar australian e pyeti presidentin amerikan nëse kishte ndonjë shqetësim në lidhje me qeverinë australiane — veçanërisht për shkak të komenteve kritike që Rudd kishte bërë në të kaluarën për të, kohë kur ai shërbente si kryeministër. Trump reagoi menjëherë duke thënë: “As mua nuk më pëlqen, dhe ndoshta nuk do të më pëlqesh kurrë.” Komentet kritike të Rudd ndaj Trump datojnë në vitin 2020, kur ai e kishte cilësuar atë në rrjetet sociale si “presidentin më shkatërrues në histori”. Postimi u fshi më vonë, por duket se nuk është harruar nga presidenti amerikan.

Një tornado e fuqishme ka goditur rajonin Val d’Oise, në veri të Parisit, ku një person ka humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur. Pamje të publikuara në rrjetet sociale tregojnë momentin kur dy vinça gjigantë rrëzohen nga forca e erës, ndërsa dëmet materiale në zonat e prekura janë të konsiderueshme. Tornado e rrallë për këtë rajon ka shkaktuar panik në disa zona të periferisë së Parisit, ndërsa ekipet e emergjencës janë në terren për të ndihmuar të prekurit dhe për të vlerësuar shkallën e dëmeve. Autoritetet u kanë bërë thirrje banorëve të qëndrojnë të sigurt dhe të shmangin lëvizjet e panevojshme derisa situata të stabilizohet.

Një granatë dore e periudhë së Luftës ka shpërthyer sot në fshatin Gështenjas të Pogradecit, duke plagosur një 49-vjeçar. Gentian Yzellari po punonte në oborrin e banesës së tij kur gjatë punës me një mjet bujqësor ka aktivizuar aksidentalisht një granatë dore që ndodhej nën tokë. Si pasojë e shpërthimit, ai ka pësuar dëmtime në trup dhe në fytyrë. Yzellari po merr trajtim mjekësor në Spitalin e Pogradecit dhe ndodhet jashtë rrezikut për jetën, ndërkohë që po shqyrtohet mundësia e transportimit të tij drejt Tiranës për mjekim më të specializuar.

Një avion i kompanisë Air China u detyrua të bënte një ulje emergjente pasi një bateri brenda në një çantë dore shpërtheu në flakë gjatë fluturimit. Incidenti ndodhi në një linjë ajrore që udhëtonte nga aeroporti i Hangzhou drejt Koresë së Jugut, duke shkaktuar panik mes pasagjerëve. Një pasagjer tha se dëgjoi një shpërthim të fortë disa sekonda para se të shpërthente zjarri në ndarjen e sipërme të bagazheve. Pavarësisht situatës së rrezikshme dhe tymit që mbushi kabinën, asnjë pasagjer nuk u lëndua, ndërsa piloti realizoi një ulje të sigurt emergjente. Kompania tha se po heton shkakun e incidentit dhe do të forcojë kontrollet për pajisjet elektronike në bord.

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive?

Bashkohuni me grupin tonë privat.

opinion

Opinionet e shprehura i përkasin autorëve dhe nuk përfaqësojnë qendrimin e redaksisë.

Histori të harruara

Më shumë lajme