Ministri i Financave i krahut të djathtë në Izrael, Bezalel Smotrich, ka deklaruar se do të miratojë planet për ndërtimin e mbi 3,000 banesave në një projekt të diskutueshëm vendbanimesh në Bregun Perëndimor të pushtuar – një lëvizje që ai tha se do të parandalojë krijimin e një shteti palestinez.
I ashtuquajturi projekt E1, midis Jerusalemit dhe vendbanimit Maale Adumim, ka qenë i ngrirë për dekada mes kundërshtimeve të ashpra ndërkombëtare. Ndërtimi aty do të shkëpuste praktikisht Bregun Perëndimor nga Jerusalemi Lindor i pushtuar dhe do të pengonte në mënyrë të konsiderueshme vazhdimësinë territoriale të tij. “Plani do të varrosë idenë e një shteti palestinez,” tha Smotrich, sipas mediave izraelite.
Vendbanimet konsiderohen të paligjshme sipas së drejtës ndërkombëtare, megjithëse Izraeli e kundërshton këtë. Ato janë një nga çështjet më të debatueshme mes izraelitëve dhe palestinezëve. Rreth 700,000 kolonë jetojnë në afërsisht 160 vendbanime në Bregun Perëndimor dhe Jerusalemin Lindor, sipas grupit izraelit kundër vendbanimeve Peace Now – tokë që palestinezët e kërkojnë për një shtet të ardhshëm të pavarur. “Pas dekadash presioni dhe ngrirjesh ndërkombëtare, po thyejmë konventat dhe po lidhim Maale Adumim me Jerusalemin,” tha Smotrich. “Kjo është sionizmi në formën e tij më të mirë – ndërtim, vendosje dhe forcim i sovranitetit tonë në Tokën e Izraelit.”
Kjo deklaratë vjen pas njoftimeve të një numri gjithnjë e më të madh vendesh, gjatë ditëve të fundit, për synimin e tyre që në muajt e ardhshëm të njohin shtetin palestinez – një veprim që Izraeli e ka dënuar. Sipas i24 News, Smotrich pritet ta shpallë planin në një konferencë për shtyp të enjten, së bashku me kryetarin e Këshillit të vendbanimeve Yesha, Israel Ganz, dhe kryebashkiakun e Ma’ale Adumim, Guy Yifrach.
Peace Now tha: “Qeveria Netanyahu po shfrytëzon çdo minutë për të thelluar aneksimin e Bregut Perëndimor dhe për të penguar mundësinë e një zgjidhjeje me dy shtete. Është e qartë për këdo sot se e vetmja zgjidhje e konfliktit, dhe e vetmja mënyrë për të mundur Hamasin, është krijimi i një shteti palestinez pranë Izraelit. Qeveria e Izraelit po na dënon me gjakderdhje të vazhdueshme, në vend që të punojë për t’i dhënë fund asaj.”
Smotrich, së bashku me ministrin e Sigurisë Kombëtare Itamar Ben-Gvir, u sanksionuan nga Mbretëria e Bashkuar në qershor për “nxitje të përsëritura të dhunës kundër komuniteteve palestineze” në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Ndërtimi i 3,401 njësive të banimit në zonën E1 ka qenë i ngrirë për 20 vjet. Zhvillimi i kësaj zone është parë prej kohësh si një hap që praktikisht do të bllokonte krijimin e një shteti palestinez, për shkak të pozicionit të saj strategjik që ndan zonat në jug të Jerusalemit nga ato në veri, duke penguar një zonë të vazhdueshme urbane palestineze që lidh Ramallah, Jerusalemin Lindor dhe Betlehemin.
Që nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, presioni i Izraelit ndaj palestinezëve në Bregun Perëndimor është rritur ndjeshëm, duke u justifikuar si masa të ligjshme sigurie. Shumica dërrmuese e bashkësisë ndërkombëtare i konsideron vendbanimet të paligjshme sipas së drejtës ndërkombëtare – një qëndrim i mbështetur vitin e kaluar edhe nga një opinion këshillues i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ)./BBC
