Kremlini ka minimizuar zërat për një samit të afërt mes presidentit rus Vladimir Putin dhe presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, në një kohë kur Donald Trump ka rinovuar thirrjen e tij për një takim mes dy liderëve për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Thirrja për një takim dypalësh vjen pas takimit që presidenti amerikan zhvilloi me Putinin në Alaskë javën e kaluar dhe pasi mirëpriti në Shtëpinë e Bardhë shtatë liderë evropianë dhe Zelenskyn të hënën.
Trump e pranoi se konflikti është “një çështje e vështirë” për t’u zgjidhur dhe pranoi se ekziston mundësia që presidenti rus të mos jetë i interesuar për t’i dhënë fund armiqësive. “Do të mësojmë shumë për Presidentin Putin në javët e ardhshme,” u shpreh Trump të martën. “Është e mundur që ai nuk dëshiron një marrëveshje.”
Ai shtoi se nëse kjo është e vërtetë, atëherë Putini përballet me “një situatë të vështirë”, pa dhënë më shumë detaje.
Në një intervistë me radio-prezantuesin konservator Mark Levin të martën mbrëma, Trump sugjeroi se “do të ishte më mirë” nëse Putini dhe Zelensky takoheshin pa praninë e tij, por shtoi se do të merrte pjesë në një takim mes tyre “nëse do të ishte e nevojshme”, duke theksuar se do të “shihte si do të zhvillohen gjërat”.
Putin i kishte thënë Trumpit të hënën se ishte “i hapur” ndaj idesë për bisedime të drejtpërdrejta me Ukrainën, por të nesërmen, ministri i Jashtëm Sergei Lavrov zbuti edhe atë zotim të paqartë. Sipas tij, çdo takim duhet të përgatitet “gradualisht, duke nisur në nivel ekspertësh dhe më pas duke kaluar të gjitha hapat e nevojshëm”, duke përsëritur një linjë të zakonshme të Kremlinit.
Zëvendës-përfaqësuesi rus në OKB, Dmitry Polyanskiy, tha për BBC se “askush nuk e ka refuzuar” mundësinë për bisedime të drejtpërdrejta, “por nuk duhet të jetë thjesht një takim për hir të takimit”.
Shefat ushtarakë të NATO-s pritet të mbajnë një takim virtual të mërkurën, ndërsa shefi i ushtrisë britanike, Admirali Tony Radakin, po udhëton drejt Uashingtonit për bisedime mbi vendosjen e një force sigurie në Ukrainë.
Të martën u raportua se Putin i kishte sugjeruar Trumpit që Zelensky të udhëtonte në Moskë për bisedime – një propozim që Kievi ka gjasa të mos e pranojë kurrë. Ky propozim shihet si një lëvizje e Kremlinit për të paraqitur një opsion që Ukraina nuk mund ta pranojë, për të justifikuar mungesën e progresit.
Bisedimet e fundit duket se i kanë dhënë Trumpit një kuptim më të thellë mbi kompleksitetin e luftës dhe hendekun e madh mes kërkesave të Moskës dhe qëndrimit të Kievit. Armëpushimi që ai kishte premtuar se mund ta siguronte nga Putini nuk është realizuar, dhe tani presidenti amerikan po bën thirrje për një marrëveshje paqeje të përhershme mes palëve – megjithatë është bërë përparim në çështjet e garancive të sigurisë për Ukrainën.
Zelensky dhe liderët evropianë duket se e kanë bindur Trumpin se këto garanci janë të domosdoshme për sovranitetin e Kievit në rast të një marrëveshjeje paqeje.
Të martën, Trump tha se SHBA është e gatshme të ndihmojë vendet evropiane “nga ajri” nëse ato vendosin trupa në terren në Ukrainë në rast armëpushimi apo paqeje, por përjashtoi mundësinë e dërgimit të ushtarëve amerikanë. Megjithëse angazhimet e Trump mbeten të paqarta, “koalicioni i të gatshmëve” i udhëhequr nga Franca dhe Britania e Madhe po punon për të forcuar planet për një forcë sigurie që mund të vendoset në Ukrainë në rast ndalimi të luftimeve. Pas një takimi virtual të grupit të martën, një zëdhënës i Downing Street tha se priten bisedime me zyrtarët amerikanë në ditët në vijim për të “forcuar më tej planet për ofrimin e garancive të forta të sigurisë”. Pas samitit me Putinin dhe bisedimeve të fundit me Zelenskyn, Trump tani duket se beson se bisedimet direkte mes Ukrainës dhe Rusisë mund ta sjellin më afër një marrëveshje paqeje – edhe pse ai pranoi se ka “gjakderdhje të madhe” mes dy liderëve.
Takimi i fundit mes tyre ishte në vitin 2019. Që atëherë, lufta e Moskës kundër Kievit ka shkaktuar dhjetëra mijëra viktima, shkatërrim të madh dhe sulme të vazhdueshme ajrore ndaj objektivave civile.
Putini e konsideron Zelenskyn të paligjshëm dhe e sheh atë si përgjegjës për afrimin e Ukrainës me Perëndimin. Prej vitesh ai ka bërë pretendime të pabazuara se Kievi udhëhiqet nga një “regjim neo-nazist” dhe ka thënë se çdo armëpushim do të kërkonte një ndryshim të udhëheqjes në Ukrainë.
Ndërkohë, Rusia nuk ka interes të hyjë në bisedime sa kohë që forcat e saj mbajnë epërsinë në vijën e frontit. Megjithatë, liderët evropianë dhe Zelensky janë shprehur pro idesë së një takimi dypalësh. Presidenti ukrainas tha të hënën se është i hapur ndaj “çdo formati” takimi me Putinin, ndërsa vendet evropiane po propozojnë vende të mundshme për samitin.
Duke mbështetur fuqishëm bisedimet direkte, ata me gjasë shpresojnë të bindin Trumpin të rikthejë një qëndrim më të ashpër ndaj Moskës, nëse Putini vazhdon të mos ndërmarrë hapa për t’i dhënë fund luftës.
