SHARM EL-SHEIKH, Egjipt, 7 Tetor (Reuters) – Tanket, anijet dhe avionët izraelitë bombarduan pjesë të Gazës të martën, duke mos i lënë asnjë çast qetësie palestinezëve në përvjetorin e sulmit të Hamasit që çoi në dy vite lufte, ndërsa në Sharm el-Sheikh po zhvillohen bisedime mbi planin e Donald Trump për t’i dhënë fund konfliktit.
Banorët thanë se, pa asnjë armëpushim në fuqi, Izraeli vazhdoi ofensivën, ndërkohë që përfaqësues të Hamasit dhe Izraelit nisën një ditë më parë negociatat indirekte në Egjipt mbi çështje kyçe si tërheqja e ushtrisë izraelite nga Gaza dhe çarmatimi i Hamasit.
Plani i presidentit amerikan shihet gjerësisht si përpjekja më premtuese për t’i dhënë fund një lufte që ka vrarë dhjetëra mijëra palestinezë dhe ka shkatërruar Gazën që prej sulmit të 7 tetorit 2023, ku humbën jetën 1,200 izraelitë.
Katari: Ka ende shumë detaje për t’u qartësuar
Katari, që ka ndërmjetësuar edhe më parë përpjekje për armëpushim bashkë me SHBA-në dhe Egjiptin, tha se shumë pika të planit mbeten të paqartësuara.
“Plani përbëhet nga 20 pika dhe të gjitha kërkojnë zbatim praktik në terren,” tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Katarit, Majed al-Ansari, në një konferencë shtypi.
Ai shtoi se dorëzimi nga Hamasi i pengjeve të marra në sulmin e vitit 2023 do të sillte përfundimin e luftës.
Bombardime të rënda, pa armëpushim pas dy vitesh lufte
Banorët e Khan Younis në jug të Gazës dhe të qytetit të Gazës në veri raportuan bombardime të rënda nga tanke dhe avionë në orët e para të mëngjesit. Ushtria izraelite goditi disa zona nga ajri, deti dhe toka.
Grupet militante palestineze qëlluan raketa përtej kufirit, duke aktivizuar sirenat e alarmit në kibucin izraelit Netiv Haasara, ndërsa trupat izraelite vijuan përplasjet me luftëtarët brenda enklavës.
Përvjetori i sulmit të Hamasit
Izraelitët kujtuan përvjetorin e sulmit të Hamasit në disa nga vendet më të goditura, përfshirë festivalin e muzikës “Nova”, ku u vranë 364 persona, dhe “Sheshin e Pengjeve” në Tel Aviv.
Orit Baron, nëna e Yuvalit – e vrarë bashkë me të fejuarin Moshe Shuva në festival – tha se ata do të martoheshin më 14 shkurt, Ditën e Shën Valentinit. “U gjetën bashkë dhe u varrosën bashkë, sepse nuk u ndanë kurrë,” tha ajo.
Reagimi i grupeve palestineze
Në anën tjetër, një aleancë e fraksioneve palestineze që përfshin Hamasin, Xhihadin Islamik dhe grupe më të vogla militante deklaruan se “rezistenca me çdo mjet është e vetmja rrugë për t’u përballur me armikun sionist”.
“Asnjë nuk ka të drejtë të heqë armët e popullit palestinez. Këto armë legjitime do t’u kalojnë brezave derisa toka dhe vendet e shenjta të çlirohen,” thuhet në deklaratë.
Që nga fillimi i luftës, mbi 67,000 palestinezë janë vrarë në Gaza, gati një e treta e tyre nën 18 vjeç. Një komision hetimor i OKB-së muajin e kaluar vlerësoi se Izraeli kishte kryer krime të rënda në Gaza – gjetje që Izraeli i quajti “të njëanshme dhe skandaloze.”
“Kanë kaluar dy vjet që jetojmë në frikë, tmerr, shpërngulje dhe shkatërrim,” tha Mohammed Dib, 49 vjeç, nga Gaza, duke shprehur shpresën për fundin e konfliktit.
Reagimi i BE-së
Pavarësisht dhunës, presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, tha se “lirimi i menjëhershëm i të gjithë pengjeve dhe një armëpushim janë tashmë të arritshme.”
“Kjo është një mundësi që duhet shfrytëzuar për të hapur rrugën drejt paqes së qëndrueshme në rajon, të bazuar në zgjidhjen me dy shtete,” theksoi ajo.
Izolimi i Izraelit dhe mbështetja për planin
Izraeli, pas sulmit të vitit 2023, nisi ofensivën në Gaza, vrau liderë të Hamasit jashtë enklavës, si dhe udhëheqës të grupeve të mbështetura nga Irani si Hezbollah në Liban dhe Houthit në Jemen.
Gjithashtu, vrau komandantë të lartë të ushtrisë iraniane dhe goditi objektet bërthamore të Teheranit gjatë një lufte të shkurtër ku morën pjesë edhe Shtetet e Bashkuara.
Kjo ofensivë ka shkatërruar pothuajse tërësisht Gazën dhe ka lënë Izraelin gjithnjë e më të izoluar ndërkombëtarisht, ndërsa disa vende perëndimore kanë njohur shtetin palestinez dhe protesta pro-palestineze janë përhapur në mbarë botën.
Mbështetje për planin e Trump
Si Izraeli ashtu edhe Hamasi kanë miratuar parimet bazë të planit të Trump, që parashikon ndalimin e luftimeve, lirimin e pengjeve dhe hyrjen e ndihmave humanitare në Gaza.
Plani ka mbështetje nga vendet arabe dhe perëndimore, ndërsa Trump ka kërkuar që negociatat të përfundojnë sa më shpejt drejt një marrëveshjeje përfundimtare.
Megjithatë, edhe nëse arrihet një marrëveshje në Egjipt, mbeten pyetje të hapura mbi atë se kush do të qeverisë Gazën dhe kush do ta rindërtojë. Trump dhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu kanë përjashtuar çdo rol për Hamasin.
Një burim nga Hamasi tha se grupi kërkon një afat të qartë për tërheqjen izraelite dhe garanci për përfundimin e luftës. Zyrtarë të përfshirë në planin e armëpushimit thanë se afat prej 72 orësh i Trump për kthimin e pengjeve mund të jetë i parealizueshëm për ata që janë vrarë, pasi trupat e tyre ndoshta duhen gjetur në zona të ndryshme të shkatërruara.
