Vdekja e papritur dhe e dhunshme e aktivistit amerikan Charlie Kirk, i cili mobilizoi një lëvizje rinore dhe gëzonte status të ngjashëm me atë të një ylli mes fansave të tij, ka nxitur një debat të ashpër mbi trashëgiminë e tij politike.
31-vjeçari kishte mbështetës të rinj që e vlerësonin për vlerat e tij konservatore kristiane dhe opinionet e drejtpërdrejta. Duke folur për BBC, shumë prej tyre shpërthyen në lot duke kujtuar një njeri që i dëgjonte dhe kuptonte shqetësimet e tyre.
Qëndrimet e tij ishin polarizuese në kampuset universitare ku ai mbante ngjarje të mëdha, dhe fjalimet e tij provokuese tërhiqnin turmat e kundërshtarëve po aq sa edhe të fansave.
Kirk ishte një mbështetës i fortë i të drejtave për armë, kundërshtonte me vendosmëri abortin, ishte kritik ndaj të drejtave të personave transgjinorë dhe promovonte pretendime të rreme për Covid-19. Ai nuk hezitonte të shprehte mendimet e tij – dhe as kundërshtarët e tij nuk kurseheshin në reagime.
Inkurajimi dhe pjesëmarrja në debate të ashpra e të hapura ishin në qendër të suksesit të tij profesional dhe botëkuptimit personal. “Kur njerëzit ndalojnë së foluri, atëherë ndodh dhuna,” thotë Kirk në një video që është shpërndarë gjerësisht pas vdekjes së tij.
“Kur njerëzit ndalojnë së foluri,” shton ai, “atëherë ndodh luftë civile, sepse ti fillon të mendosh se pala tjetër është aq e keqe sa humb njerëzimin e saj.”
Tani, si mbështetësit ashtu edhe kundërshtarët kanë mbetur të tronditur pasi ai u vra nga një plumb i vetëm në skenë ndërsa debatonte në një universitet në Utah.
“Jam i trishtuar, i dërrmuar,” tha influenceri i majtë Dean Withers, 21 vjeç, i njohur për postimet mbi çështje politike dhe debatet me konservatorë, përfshirë Kirk-un.
Në një video emocionale për miliona ndjekësit e tij, Withers tha se dhuna me armë “është gjithmonë e neveritshme, e shëmtuar dhe e papranueshme”.
Shumë prej homazheve që përmendnin dhunën me armë kundërshtonin hapur komentet shqetësuese online që nënkuptonin se Kirk e meritonte të qëllohej për shkak të qëndrimit të tij pro armëve, i cili përfshinte idenë se më shumë njerëz duhej të mbanin armë dhe se disa vrasje ishin të pashmangshme.
Këto komente pasqyrojnë gjithashtu një debat më të gjerë pas vdekjes së tij. Ndërsa njerëzit nderonin kujtimin e Kirk dhe shprehnin ngushëllime për gruan dhe fëmijët e tij, shumë theksonin gjithashtu se pavarësisht pikëpamjeve të një personi, dhuna politike nuk është kurrë e justifikueshme.
Withers, për shembull, tha se ai kurrë nuk ishte dakord me idetë e Kirk, por theksoi se kjo nuk duhej të kishte ndodhur.
“Nuk është sekret që unë mendoj se Charlie Kirk ishte një person i keq – e kam bërë shumë të qartë këtë gjë gjatë vitit të fundit,” tha ai. “Por a do të thotë kjo që mendoj se ai e meritonte të humbiste jetën? Jo.”
“Ditën e sotme në kampus kam pasur shumë biseda me njerëz, dhe të gjithë janë të shokuar,” tha Adam Saar, një student në Cleveland, Ohio, për BBC.
“Shumica e njerëzve me të cilët kam folur nuk janë dakord me të politikisht, por jemi shumë të tronditur nga ajo që ndodhi,” shtoi ai.
Përtej tronditjes së menjëhershme dhe homazheve, disa kanë filluar të debatojnë mbi trashëgiminë e Kirk si një nga aktivistët politikë më të shquar të Amerikës. Shumë po përballen me ndikimin e një njeriu që tërhiqte turma të zjarrta, duke sjellë të rinjtë në politikë dhe në mendimin konservator kristian, ndërkohë që trondiste shumë të tjerë me opinionet e tij provokuese.
Kirk fliste shpesh për familjen e tij – një grua dhe dy fëmijë – dhe ishte një mbrojtës i paepur i krishterimit ungjillor.
“Ai ishte një nga njerëzit kryesorë që më ndihmoi të jem më e guximshme për besimin tim të krishterë,” tha influencerja Savanna Stone, nga Florida, për BBC.
20-vjeçarja, e martuar prej dy vitesh, e përshkruan veten si “tradwife” – një grua tradicionale, që përqafon rolet stereotipike gjinore me bashkëshortin e saj, diçka në të cilën besonte edhe Kirk.
Stone tha se kishte qenë e pasigurt për të folur hapur për besimin dhe vlerat e saj tradicionale.
“Feminismi e ka dëmtuar shumë familjen bërthamë dhe gratë,” tha ajo, duke shtuar se ishte kritikuar shumë për qëndrimet e saj.
“Charlie Kirk më bëri të mendoj më kritikisht për feminizmin,” shtoi Stone.
Ishte në debate që Kirk fitoi shumë mbështetës besnikë. Ata mund t’i dëgjonin qartë idetë e tij, dhe ai shoqërohej nga të rinj të tjerë në të gjitha anët e spektrit politik – një mjedis që shpesh prodhonte video virale shpërthyese të shkëmbimeve dhe kundërpërgjigjeve të tij.
Gjasmëdhjetëvjeçarja Ellie, nga Bruklini i New York-ut, i tha BBC-së se ajo dhe miqtë e saj shpesh “zemëroheshin” kur shihnin këto klip.
“Kur morëm vesh për vdekjen e tij, doja të dija nëse e kisha gjykuar gabim, ndaj pashë përsëri në YouTube,” tha ajo.
“Por gjeta se mënyra se si ai flet me njerëzit në debate nuk hap një diskutim të vërtetë – sidomos kur debatonte me një grua. Ai priret të flasë shumë shpejt dhe t’i ndërpresë,” tha ajo.
“Të gjithë që njoh janë të tmerruar nga të shtënat,” shtoi adoleshentja. “Askush nuk duhet qëlluar për shkak të ideve që thotë.”
Julia Pierce, që ka qenë pjesë e organizatës së Kirk, Turning Point USA, për më shumë se 10 vjet, tha se ai do të mbahet mend për faktin që u dha të rinjve konservatorë në Amerikë besimin të ishin vetvetja.
“Dikur për të rinjtë ishte ‘cool’ të ishe demokrat. Por ai e bëri ‘cool’ të ishe mbështetës i Trump, të mbaje kapelen Maga dhe të jetoje jetën me vlera tradicionale familjare,” i tha ajo BBC-së.
Aktivisti Chandler Crump, 20 vjeç, i cili e takoi Kirk-un për herë të parë kur ishte 14 vjeç dhe ka marrë pjesë në çdo konferencë kombëtare të Turning Point që atëherë, ndihet njësoj.
“Ne ishim liderë të rinj zezakë që mbanim kapele Maga dhe ai na tha se nuk ka rëndësi nëse je i zi apo i bardhë,” tha Chandler.
“Figurat politike priren të na flasin nga lart – por ai nuk e bënte këtë. Ai na kushtonte vëmendje. Kjo është arsyeja pse të rinjtë e dëgjonin.”
Qëndrimi i Kirk ndaj të drejtave të personave gay dhe transgjinorë ishte veçanërisht polarizues.
Ai kundërshtonte martesat mes të njëjtës gjini dhe argumentonte kundër kujdesit mjekësor për personat transgjinorë, duke u mbështetur shpesh në besimin e tij të krishterë për këto çështje.
“Unë besoj se martesa është mes një burri dhe një gruaje,” shkroi në vitin 2019.
“Gjithashtu, njerëzit gay duhet të jenë të mirëpritur në lëvizjen konservatore. Si të krishterë ne jemi të thirrur t’i duam të gjithë,” tha ai.
Por muajin e kaluar, Kirk, i cili ishte hapur kundër muajit të Krenarisë dhe festimeve, tërhoqi kritika pasi shkroi në X: “Duhet të jetë e ligjshme të digjet një flamur ylber ose [Black Lives Matter] në publik.”
Aktivisti Josh Helfgott tha se Kirk ishte “homofobi më i zëshëm në Amerikë, dhe fjalët e tij shkaktuan dëm të madh për komunitetin LGBTQ+”.
Duke iu referuar një prej episodeve të podcast-it të Kirk ku ai bënte thirrje për ndalim të kujdesit për gjininë, Helfgott tha: “Kjo ishte më shumë sesa teatër politik. Ishte një sulm i rrezikshëm dhe real ndaj sigurisë dhe dinjitetit të LGBTQ+.”
Pavarësisht nëse ishin dakord apo jo me Kirk, të rinjtë me të cilët foli BBC thanë se vrasja e tij shënon një pikë të rrezikshme kthese për lirinë e fjalës dhe shprehjes.
“Dhuna politike e këtij lloji prek të gjithë ne, nuk prek vetëm ata me të cilët ti nuk je dakord,” tha Tilly Middlehurst, një studente në Universitetin e Kembrixhit, momenti i së cilës ‘gotcha’ gjatë një debati me Kirk në maj u bë viral.
“Kjo nuk është një hap përpara. Kjo nuk është të luftosh kundër fashizmit,” tha ajo. “Kjo nuk është ajo që duhet të jetë politika.”
