Gaza e hartave dhe e kujtimeve nuk ekziston më — është zëvendësuar nga një peizazh njëngjyrësh rrënojash që shtrihet i sheshtë dhe i qetë në një hark prej 180 gradësh, nga Beit Hanoun në njërën anë deri në Qytetin e Gazës në tjetrën.
Përtej formave të largëta të ndërtesave ende në këmbë në Qytetin e Gazës, nuk mbetet pothuajse asgjë që të ndihmojë në orientim, apo të identifikojë lagjet që dikur strehonin dhjetëra mijëra njerëz.
Kjo ishte një nga zonat e para ku trupat tokësore izraelite hynë në javët e para të luftës. Që atëherë, ato janë rikthyer disa herë, ndërsa Hamasi është rigrupuar rreth bazave të tij në këtë zonë.
Izraeli nuk lejon organizatat e lajmeve të raportojnë në mënyrë të pavarur nga Gaza. Sot, ai çoi një grup gazetarësh, përfshirë BBC-në, në zonën e Rripit të pushtuar nga forcat izraelite.
Vizita e shkurtër ishte shumë e kontrolluar dhe nuk përfshinte asnjë kontakt me palestinezët apo qasje në pjesë të tjera të Gazës.
Ligjet e censurës ushtarake në Izrael kërkojnë që personeli ushtarak të shohë materialin përpara publikimit. BBC ruajti kontrollin editorial mbi këtë raport gjatë gjithë kohës.
Pamje e gjerë që tregon shkatërrim të plotë me ndërtesa të rrafshuara në rrënoja gri, dhe një kamerë sigurie
Mbetjet e Shejaias, një lagje lindore e Qytetit të Gazës
I pyetur për shkallën e shkatërrimit në zonën që vizituam, zëdhënësi ushtarak izraelit Nadav Shoshani tha se kjo “nuk ishte një objektiv”.
“Objektivi është të luftohen terroristët. Pothuajse çdo shtëpi kishte një hyrje tuneli ose ishte e minuar, ose kishte një RPG [granatëhedhës antitank] apo një pozicion snajperi,” tha ai.
“Nëse ecën shpejt, për një minutë mund të gjendesh brenda dhomës së ndenjjes së një gjysheje apo fëmije izraelit. Kjo është ajo që ndodhi më 7 tetor.”
Më shumë se 1,100 njerëz u vranë në sulmet e Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, dhe 251 të tjerë u morën peng.
Që atëherë, mbi 68,000 gazanë janë vrarë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Trupat e disa pengjeve janë gjetur në këtë zonë, tha nënkoloneli Shoshani, përfshirë trupin e Itay Chen, i cili u kthye në Izrael nga Hamasi këtë javë. Kërkimet vazhdojnë për trupat e shtatë pengjeve të tjera të zhdukura.
Baza ushtarake izraelite ku udhëtuam ndodhet disa qindra metra nga “vija e verdhë” – kufiri i përkohshëm i përcaktuar në planin e paqes të Presidentit amerikan Donald Trump, që ndan zonat e Gazës nën kontrollin izraelit nga ato nën kontrollin e Hamasit.
Ushtria izraelite po e shënon gradualisht vijën e verdhë me blloqe në tokë, si paralajmërim për luftëtarët e Hamasit dhe për civilët.
Në këtë pjesë të vijës nuk ka ende shenja të qarta – një ushtar ma tregon duke marrë drejtimin nga një copë rëre midis rrënojave gri të ndërtesave të shkatërruara.
Armëpushimi është gati një muaj i vjetër, por forcat izraelite thonë se ende luftojnë me luftëtarët e Hamasit përgjatë vijës së verdhë “pothuajse çdo ditë”. Grumbujt e gëzhojave me ngjyrë bronzi tregojnë pikat e qitjes drejt Qytetit të Gazës.
Hamasi ka akuzuar Izraelin për “qindra” shkelje të armëpushimit, dhe Ministria e Shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi në Gaza thotë se mbi 240 njerëz janë vrarë si pasojë.
Koloneli Shoshani tha se forcat izraelite janë të përkushtuara ndaj planit të paqes të udhëhequr nga SHBA, por gjithashtu se do të sigurohen që Hamasi të mos përbëjë më rrezik për civilët izraelitë, dhe do të qëndrojnë aq sa të jetë e nevojshme.
“Është shumë e qartë për të gjithë se Hamasi është i armatosur dhe po përpiqet të kontrollojë Gazën,” tha ai. “Kjo është diçka që do të zgjidhet, por jemi ende larg.”
Ndërtesat në Qytetin e Gazës janë reduktuar në rrënoja gri dhe me pluhur (imazhi i ndriçuar për qartësi)
Faza e ardhshme e planit të udhëhequr nga SHBA kërkon që Hamasi të çarmatoset dhe t’ia dorëzojë pushtetin një komiteti palestinez të mbikëqyrur nga figura ndërkombëtare, përfshirë Presidentin Trump.
Por në vend që të dorëzojë pushtetin dhe armët, tha koloneli Shoshani, Hamasi po bën të kundërtën.
“Hamasi po përpiqet të armatoset, të tregojë dominim, të ushtrojë kontroll mbi Gazën,” më tha ai. “Po vret njerëz në mes të ditës, për të terrorizuar civilët dhe për t’u treguar kush është ‘shefi’ në Gaza. Ne shpresojmë që ky marrëveshje të ushtrojë mjaftueshëm presion që Hamasi të çarmatoset.”
Forcat izraelite na treguan një hartë të tuneleve që thanë se ushtarët kishin gjetur nën rrënojat që pamë — “një rrjet i gjerë tunelesh, pothuajse si një rrjet merimange,” thanë ata — disa tashmë të shkatërruara, disa ende të paprekura, dhe disa që ende po kërkohen.
A mund të mbijetojë marrëveshja e armëpushimit në Gaza?
Imazhe të reja tregojnë vijën e kontrollit izraelit më thellë në Gaza nga sa pritej
Çfarë ndodh në fazën e ardhshme të këtij plani paqeje mbetet e paqartë.
Marrëveshja e ka lënë Gazën në një gjendje pezull. Uashingtoni e di sa e brishtë është situata – armëpushimi është thyer dy herë tashmë.
SHBA po ushtron presion të madh për të kaluar nga kjo përballje e paqëndrueshme në një paqe më të qëndrueshme. Ajo ka dërguar një rezolutë paraprake anëtarëve të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, e cila përshkruan një mandat dyvjeçar për një forcë ndërkombëtare stabilizuese që të marrë përsipër sigurinë e Gazës dhe të çarmatosë Hamasin.
Por detajet e kësaj faze të ardhshme janë të pakta: nuk dihet cilat vende do të dërgojnë trupa për të siguruar Gazën përpara çarmatosjes së Hamasit, kur do të tërhiqen trupat izraelite, apo si do të emërohen anëtarët e administratës së re teknokratike të Gazës.
Presidenti Trump ka paraqitur vizionin e tij për Gazën si një qendër futuriste të Lindjes së Mesme, të ndërtuar me investime të huaja. Por kjo është shumë larg nga gjendja aktuale e Gazës.
Pothuajse e shkatërruar nga Izraeli, dhe e parë si një mundësi investimi nga Trump, pyetja nuk është vetëm kush mund ta ndalojë luftën, por sa fjalë do të kenë vetë gazanët në të ardhmen e komuniteteve dhe tokave të tyre.
Një hartë që tregon vijën e verdhë që shkon përgjatë kufirit të Gazës, me Beit Hanoun pranë kufirit verior dhe Shejaian pranë vijës së verdhë në kufirin verilindor./BBC
