Një tjetër fluturim. Një provokim i ri. Dhe përsëri, frika e madhe: një pushtim dymbëdhjetëminutësh rihapi lojën në frontin lindor dje. Tre MiG-31 rusë që fluturonin mbi Detin Baltik shkelën hapësirën ajrore estoneze, duke e detyruar NATO-n të urdhëronte ngritjen e menjëhershme të dy avionëve italianë F-35 nga baza Amari.
Episodi, i cili ndodhi mbi Gjirin e Finlandës, u përshkrua nga Talini si "një akt i paprecedentë". Avionët ushtarakë rusë nuk kishin qëndruar kurrë më parë kaq gjatë në qiellin e një vendi evropian, rastësisht pikërisht ditën kur BE miratoi një raund të ri sanksionesh kundër Kremlinit. Alarmi ishte aq i madh sa kryeministrja estoneze Kristen Michal bëri thirrje për aktivizimin e Nenit 4 të NATO -s atë mbrëmje.
Ky është konsultimi formal midis aleatëve në rast të një kërcënimi të drejtpërdrejtë ndaj një partneri. Është hapi i parë drejt Nenit 5, përgjigjes kolektive ushtarake. Dhe kjo është hera e dytë në dhjetë ditët e fundit që është aktivizuar për shkak të veprimeve të Rusisë, një rekord, pasi Polonia e thirri atë pas kalimit kufitar të dronëve të Moskës më 10 shtator.
Sipas Ministrisë së Jashtme Estoneze, avionët nuk kishin paraqitur një plan fluturimi dhe po fluturonin me transponderët e tyre të fikur, një procedurë që i bëri ata të padukshëm për radarët civilë. Shkelja u zbulua nga sistemet mbrojtëse të Aleancës Atlantike dhe shkaktoi një reagim të shpejtë: brenda pak minutash, dy F-35 nga Grupi i 13-të i Krahut të 32-të Italian arritën te MiG-ët, duke i detyruar ata të ndryshonin kurs.
Ndërhyrja e Italisë nuk është rastësi, duke pasur parasysh se Italia udhëheq policimin ajror të NATO-s në Baltik nga baza e saj në Amari. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte deklaroi se përgjigja "nën komandën e Eastern Sentinel ishte e shpejtë dhe vendimtare". Presidenti i SHBA-së Donald Trump, deklaroi se shkelja e hapësirës ajrore "mund të jetë një problem i madh, unë do të kujdesem për të".
Ministria ruse e Mbrojtjes e mohoi bastisjen dhe foli për "përputhje të rreptë me rregulloret ndërkombëtare, pa shkelur hapësirën ajrore estoneze", por MiG-ët mbetën "mbi ujërat neutrale të Detit Baltik".
Një incident tjetër ka nxitur tensione: policia kufitare polake raportoi se dy avionë luftarakë rusë shkelën zonën e sigurisë së platformës së eksplorimit Petrobaltic, duke fluturuar ulët mbi të. "Forcat e armatosura janë alarmuar", deklaroi Varshava. Sinjali është i qartë: Kremlini vazhdon të testojë forcën e NATO-s në kufirin lindor, pas alarmit të ngritur në Poloni, i ndjekur nga inkursione të mëtejshme me dronë në Rumani, duke bërë që Aleanca të nisë Operacionin Eastern Sentinel .
Kalimi i kufirit i djeshëm - të cilin NATO e quajti “të pamatur”- u dënua nga kryeqytetet në të gjithë kontinentin.
“Kjo është një shkelje e qartë e hapësirës ajrore evropiane. Çdo hap që ndërmerr Moska rrit tensionet në rajon”, tha Kaja Kallas, ish-kryeministrja estoneze, tani Përfaqësuese e Lartë e BE-së.
“Është e qartë se Rusia po teston kufijtë e saj. Ne nuk duhet të tregojmë dobësi, sepse dobësia është një ftesë për të shkuar më tej.”
Incidenti është sulmi i katërt ajror rus i regjistruar në Estoni që nga fillimi i vitit, duke e shtyrë Talinin të thërrasë urgjentisht përfaqësuesin diplomatik të Moskës.
"Ne po përballemi me një tjetër provokim të papranueshëm, i cili tregon nevojën urgjente për të forcuar krahun tonë lindor", shpjegoi Presidenti i Këshillit Evropian Antonio Costa.
Ursula von der Leyen - e cila vetëm dje prezantoi paketën e nëntëmbëdhjetë të sanksioneve të BE-së kundër Rusisë - siguroi se Bashkimi do të përgjigjet "me vendosmëri".
Ndërkohë, në Rusi Vladimir Putin ka zgjedhur të mos u përgjigjet drejtpërdrejt akuzave evropiane. Gjatë një takimi me punëtorët në Perm, ai përsëriti se "kërkesa për forca të armatosura moderne nuk do të mbarojë këtu" dhe premtoi se Moska do të vazhdojë të zhvillojë "një ushtri kompakte dhe të fuqishme". Dhe zëdhënësi i tij, Dmitry Peskov, duke komentuar deklaratat e Donald Trump në lidhje me zhgënjimin e tij me carin, i hodhi ato si një "reagim emocional"./ La Repubblica
