Menjëherë pas samitit të paqëndrueshëm në Anchorage, Donald Trump e mori telefonin.
Ai e informoi Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy në Kiev rreth asaj që ai dhe mysafiri i tij, udhëheqësi rus Vladimir Putin, kishin diskutuar në anën tjetër të botës pa Ukrainën dhe pjesën tjetër të Evropës në tryezë.
Zelenskyy reagoi menjëherë dhe njoftoi se do të ishte në Shtëpinë e Bardhë të hënën për t’u takuar me presidentin amerikan në Uashington. Nuk është e qartë se çfarë do të diskutojnë të dy.
Trump dhe Putin nuk kanë zbuluar nëse kanë rënë dakord për një armëpushim, lëshime territoriale nga Ukraina apo për të ardhmen politike të Ukrainës.
Korrespondenti ynë Nicolas Connolly e përmblodhi reagimin fillestar nga Kievi si një reagim lehtësimi që Trump me sa duket nuk e kishte tradhtuar plotësisht Ukrainën duke ia dorëzuar atë Moskës.
Luftimet dhe sulmet me dronë midis agresorëve rusë dhe ushtrisë ukrainase vazhduan edhe gjatë samitit në Alaskë.
‘Fituesi është Putini’
Një zëdhënës i qeverisë gjermane në Berlin konfirmoi se Trump informoi gjithashtu kancelarin Friedrich Merz dhe krerë të tjerë shtetesh dhe qeverish evropiane rreth bisedimeve në Alaska atë mëngjes.
Merz dhe evropianët diskutuan më pas se si të vazhdonin pa Trumpin. Megjithatë, zëdhënësi i qeverisë gjermane nuk zbuloi se për çfarë kishte rënë dakord Trump, nëse kishte rënë dakord, gjatë samitit.
Evropianët vazhdojnë të mbështesin një samit trepalësh me Trump, Putin dhe Zelenskyy në tryezën e bisedimeve.
Në deklaratat e tyre fillestare, ekspertët e politikës së jashtme nga partitë në Bundestag shprehën pak shpresë për një përparim.
“Fituesi i këtij samiti është Putini. Ai u prit në nivelin më të lartë në SHBA dhe në të njëjtën kohë arriti të anashkalonte kërcënimin e SHBA-së për sanksione dytësore. Dhe e gjithë kjo pa bërë asnjë lëshim nga ana e tij”, tha në disa intervista anëtari i Bundestagut Norbert Röttgen, i Partisë Kristian Demokrate (CDU) të qendrës së djathtë.
Vetëm katër minuta për Trumpin
Donald Trumpit i pëlqen të flasë, veçanërisht për sukseset e tij të supozuara si negociator i aftë dhe burrë shteti i zgjuar. Këtë herë në Alaska, gjërat ishin ndryshe.
Sipas standardeve të tij, “kryebërësi i marrëveshjeve” e mbajti paraqitjen e tij para shtypit të mbledhur jashtëzakonisht të shkurtër, duke zgjatur vetëm katër minuta.
Pas takimit të tij tre-orësh me udhëheqësin rus Vladimir Putin në një bazë ushtarake amerikane pranë Anchorage, Trump tha vetëm se ata kishin pasur një “takim jashtëzakonisht produktiv”.
Ata kishin rënë dakord për shumë gjëra, tha ai, dhe vetëm “një gjë e madhe” kishte mbetur.
“Nuk e kemi bërë ende këtë. Por ka shumë mundësi që ta bëjmë edhe këtë”, tha Trump në një përpjekje për t’u dukur miqësor. Presidenti amerikan nuk dha më shumë detaje.
Në fakt, Trump nuk e përmendi Ukrainën me emër. Vetëm një herë iu referua luftës së agresionit të Rusisë. “Ne do t’i japim fund vdekjeve të pesë mijë njerëzve në javë. Edhe Presidenti Putin e dëshiron këtë”, tha ai.
Trump gjithashtu nuk përmendi se Putin, një ish-spiun i KGB-së, mund ta arrinte këtë qëllim menjëherë nëse do të ndalte sulmet ndaj Ukrainës.
A po e beson Trump narrativën e Rusisë?
Mysafiri nga Moska mbeti jashtëzakonisht i sjellshëm dhe i qetë . Pa u shqetësuar aspak, ai sugjeroi që “situata” në Ukrainë kishte të bënte me sigurinë e Rusisë.
Mund të tingëllojë e çuditshme në rrethanat aktuale, tha Putin, por gjithçka që po i bëhet “popullit vëllazëror të Ukrainës është një tragjedi për ne, një plagë e tmerrshme. Kjo është arsyeja pse vendi ynë është seriozisht i interesuar t’i japë fund kësaj”.
Putini dha përshtypjen se Rusia ishte nën kërcënim dhe duhej t’u përgjigjej “provokimeve”.
Ky është një përmbysje e fakteve, të cilat me sa duket ai ia paraqiti edhe Donald Trumpit gjatë bisedimeve të tyre në Alaska.
Shumë vëzhgues që ndjekin nga afër ndryshimet e humorit dhe deklaratat e çrregullta të presidentit 79-vjeçar të SHBA-së besojnë se Trump i kap dhe i përsërit ato që dëgjoi për herë të fundit.
Prandaj, pyetja është se sa larg do të përhapet narrativa ruse.
Tani ‘varet nga Zelensky’ për të arritur një marrëveshje me Moskën
Të mërkurën e kaluar, dukej sikur presidenti amerikan ishte në anën e Ukrainës, e cila është nën sulm.
Sipas kancelarit Friedrich Merz, Donald Trump ishte dakord “kryesisht” me kërkesat e Perëndimit ndaj Rusisë.
Merz kishte organizuar një samit përgatitor virtual nga Berlini dhe kishte formuluar pesë pika për negociatat në Alaska.
Këto përfshinin kërkesën që Ukraina të vendoste e vetme për territorin e saj dhe kushtet për një armëpushim.
Trump e përmendi këtë kërkesë në deklaratën e tij të shkurtër. Ai tha se në fund, “ata” do të duhet të vendosin, duke iu referuar Presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskyy dhe udhëheqësve të vendeve kryesore të NATO-s .
Trump njoftoi se do t’i telefononte menjëherë për t’i informuar rreth bisedimeve.
Është e paqartë nëse ai do të jetë në gjendje të njoftojë ndonjë marrëveshje konkrete me Rusinë gjatë këtyre telefonatave.
Gjatë rrugës për në Uashington, Trump u tha gazetarëve se tani i takon Zelenskyt të arrijë një marrëveshje me Moskën.
Zelenskyy ka njoftuar që atëherë se do të udhëtojë për në Uashington të hënën “për të diskutuar të gjitha detajet në lidhje me përfundimin e vrasjeve dhe luftës”, shkroi ai në X.
Ai kishte pasur një bisedë telefonike njëorëshe me Trumpin, së cilës më pas iu bashkuan krerët e shteteve dhe qeverive evropiane.
“Ne mbështesim propozimin e Presidentit Trump për një takim trepalësh midis Ukrainës, SHBA-së dhe Rusisë”, shkroi Zelenskyy.
Ai vazhdoi: “Është e rëndësishme që evropianët të jenë të përfshirë në çdo fazë për të siguruar garanci të besueshme sigurie së bashku me Amerikën.”
Trump çuditërisht i nënshtruar ndaj Putinit
Pas takimit, Donald Trump u tha gazetarëve se kishte një “marrëdhënie fantastike me Presidentin Putin, me Vladimirin”. Përpara takimit, ai e kishte përshkruar udhëheqësin rus si një “djalë të zgjuar”.
Megjithatë, disa javë më parë, ai tha gjithashtu se Putini flet shumë budallallëqe dhe nuk i mban premtimet e tij, por në vend të kësaj i intensifikon sulmet e tij ndaj Ukrainës pas çdo telefonate të tyre.
Megjithatë, gjatë takimeve personale me udhëheqësin rus, Trump duket se gjithmonë përmbahet.
Asnjë kritikë, madje as delikate, nuk u dëgjua nga goja e Donald Trump. Sigurisht, ai është shumë më pak i përmbajtur me të ftuarit e tjerë shtetërorë.
Trump i ndoqi tetë minutat e komenteve dhe ekskursioneve në historinë ruso-amerikane të Putinit në konferencën e përbashkët për shtyp me një lloj buzëqeshjeje të ngrirë.
Ai kishte shfaqur të njëjtën shprehje në Helsinki në vitin 2018. Në atë kohë, të dy burrat u mblodhën për takimin e tyre të parë të gjatë në samit.
Trump e bindi veten të futej në një cep dhe shkoi aq larg sa tha se i besonte njeriut nga Kremlini më shumë sesa shërbimeve të tij të inteligjencës.
Putini nuk u tregua i kursyer me fjalë të mira në komentet e tij, duke vlerësuar perspektivat e shkëlqyera për bashkëpunim midis SHBA-së dhe Rusisë dhe duke falënderuar me mirësjellje administratën Trump për përpjekjet e saj për t’i dhënë fund konfliktit në Ukrainë.
Megjithatë, ai shtoi menjëherë se “rrënjët e konfliktit” duhen eliminuar. Me këtë ai nënkuptonte lidhjet e Ukrainës me Perëndimin, anëtarësimin e vendeve të Evropës Lindore në NATO dhe trupat e NATO-s në krahun e saj lindor.
Ndalesa tjetër: Moska?
Në fund të fundit, pak rezultate konkrete u bënë publike. Nuk u përmend fare një armëpushim apo hapa drejt një të tille.
Donald Trump kishte njoftuar se nëse samiti i Alaskës do të ishte i suksesshëm, do të kishte një takim trepalësh midis tij, Putinit dhe presidentit ukrainas.
Por nuk u përmend kjo pas bisedimeve. “Mund të shihemi përsëri së shpejti”, tha presidenti amerikan me paqartësi.
Më pas, udhëheqësi rus e ftoi Trumpin e hutuar në Moskë në anglisht. “Kjo mund të ndodhë”, tha Trump, edhe nëse do të përballej me disa kritika për këtë.
Nëse Moska do të ishte vendi i radhës për bisedime, do ta bënte pothuajse të pamundur pjesëmarrjen e Volodymyr Zelensky-t.
Përpara samitit, Trump e kishte kërcënuar Rusinë me “pasoja të rënda” nëse Putini nuk do të vepronte drejt një armëpushimi.
Mbetet e paqartë nëse këto pasoja do të pasojnë tani — që do të thotë sanksione të reja dhe të ashpra ekonomike kundër partnerëve të biznesit të Rusisë, siç janë India dhe Kina .
Megjithatë, presidenti amerikan la të kuptohej se “pas asaj që ndodhi sot, tarifat më të larta kundër Kinës janë të pamundura”.
Fatkeqësisht, Trump kishte shumë pak për të thënë rreth asaj që kishte ndodhur./DW
